UNESCO’nun Kamu Diplomasisinde Bir Araç Olarak Kullanılması: Türkiye Örneği

Abstract

ÖZ Kamu diplomasisi, toplulukların ya da bireylerin de kendi kamuoylarını etkileme potansiyeli olduğu düşüncesi temel alınarak hedef kamuoylarına yönelik çeşitli iletişim yöntemlerinin kullanıldığı imaj faaliyetleri ile medyayı etkilemek, gelir elde etmek, yabancı yatırımcı çekmek, sivil toplum örgütlerini yönetmek, askeri güç elde etmek veya ittifaklara dahil olmak gibi çeşitli politik sonuçlar hedeflemektedir. Bu sonuçlar için devletin kültürel ve siyasi değerleri cazibe aracı olarak kullanılıp hedef toplumu etkilemek amaçlanmaktadır. UNESCO’nun kültürel değerleri koruyan listelerine, kültürel alanların ve değerlerin oluşturduğu mirasın kaydedilmesinin getirdiği faydaların bir etiket olarak kullanılması, devletlerin uluslararası toplumlar nezdinde olumlu bir imaj oluşturmasına katkıda bulunmaktadır. Bu miras nitelikleri, ülkenin kültürel değerlerini uluslararası alanda tanıtarak kültürel çeşitlilik ve mirasın korunması konusunda kamu diplomasine aracılık etmektedir. Diğer kamu diplomasisi araçlarının yanı sıra, sahip olduğu tarihi, doğal, kültürel değerlerin ülkenin algısına katkı sağlaması amacıyla, Türkiye hedef devletlerde kamu diplomasisi faaliyetleri gerçekleştirmektedir. Bu çalışma ile kamu diplomasisi kavramının tarihsel süreçte nasıl ortaya çıktığı, kimler tarafından ve nasıl uygulandığı, hangi sonuçları elde etmek için kullanılabileceği ve geleneksel diplomasiden nasıl farklı olduğu konuları araştırılmıştır. Ayrıca UNESCO’nun kuruluş süreci, amaçları, kültürel miras kavramı ve kültürel mirasın korunmasına yönelik çabaları ve bu kapsamdaki sözleşmeler araştırılmıştır. Kültürel mirasın, kültür ve miras turizmi kapsamında kullanılmasının ülke imajına katkıları ve ortaya çıkabilecek olumsuzluklara da tez kapsamında değinilmiştir. Türkiye’nin UNESCO bünyesinde taraf olduğu kültürel koruma ile ilgili sözleşmeler incelenerek miras listelerindeki eserleri listelenmiş ve yeni başvuru dosyaları hakkında bilgi verilmiştir. Son olarak Türkiye’nin kamu diplomasisi araçları kısaca özetlenerek turizmin ve UNESCO miras eserlerinin kamu diplomasisi aracı olarak kullanılıp kullanılmadığı sorusuna cevap verilmeye çalışılmıştır.

ABSTRACT Public diplomacy stems from the notion that communities or individuals have the potential to influence their own public opinion, and it aims to target specific audiences through various communication methods so as to obtain numerous political outcomes such as influencing the media, generating income, attracting foreign investors, managing civil society organizations, gaining military power, or joining alliances. For these results, the cultural and political values of the state are used as a means of attraction to influence the target society. The benefits derived as a label which is gained by inscribing cultural areas and values on UNESCO’s lists that protect cultural heritage, contribute to the creation of a positive image of states in the international community. These heritage qualities facilitate public diplomacy promoting a country’s cultural values internationally and serving as a means to preserve cultural diversity and heritage. In addition to other tools of public diplomacy, Türkiye carries out public diplomacy activities in target states with the aim of contributing to the perception of the country through its historical, natural, and cultural assets. This study explores the historical process, actors, and methods of public diplomacy, as well as the various political outcomes it aims to achieve and how it differs from traditional diplomacy. Additionally, the establishment process and objectives of UNESCO, the concept of cultural heritage, and efforts to preserve cultural heritage and related conventions are investigated. The contribution of cultural heritage to a country’s image and the potential challenges that may arise within the scope of culture and heritage tourism are also discussed. Having examined the cultural protection conventions in which Türkiye is a party under UNESCO and inscriptions on the heritage lists, information about new application files is provided. Finally, the tools of public diplomacy in Türkiye are briefly summarized, and an attempt is made to answer whether tourism and UNESCO heritage sites are used as tools of public diplomacy.