Kütüb-i Sitte’deki Zahid Raviler: Tümevarımsal Bir Çalışma

Abstract

ÖZET Bu araştırma, Rasûlullah (sav)’in hadislerini Müslümanlar arasında yayan ve bilfiil uygulayan râviler olmaları bakımından zühd ehlinin hadis ilimlerindeki rolünü açıklamayı hedeflemektedir. Öte yandan araştırmanın konusu iki ayrı karakteri de birbirine bağlamaktadır ki bunlardan birincisi Rasûlullah (sav)’in hadislerini rivayet eden muhaddis karakteri, ikincisi ise sırtını dünyaya yüzünü ise ahirete dönmüş, münzevi ve abid kişidir. İşte bu iki karakter de zahid ravi kişiliğinde bir araya gelmektedir. Binaenaleyh, zahidlerin rivayet ettiği hadislerin muhaddisler indinde kendine has bir lezzeti vardır ve bu da muhaddislerin, zahid ravilerin hallerini, takva derecelerini ve korku ve ümit arasında olma konusundaki durumlarını bilmelerinden kaynaklanmaktadır. Yazar bu çalışmada, kaynakları toplama, onları tahlil etme ve sınıflandırıp bablara ayırmasına olanak sağlayan analitik tanımlayıcı metodu kullanmıştır. Ayrıca çalışmasında Kütüb-i Sitte’de kendisine ait rivayet bulunan zahid ravileri bir araya getirmiştir. Yazarın vardığı en önemli sonuçlardan bazıları şunlardır: Zühd yolu her bir zahid için farklı olmakta fakat bundan dolayı da aralarında herhangi bir uyumsuzluğun veya hoşnutsuzluğun var olması gerektiği anlamı meydana gelmemektedir. Zühdün bilinen en meşhur yolu dünyadan azalma ve eksilmektir ki bu da çabalama veya sa’y konusunda bir tembellik ile ibadet konusunda zayıflık manası taşımamaktadır. Ayrıca hadis ilmi ile zühd arasında bir çelişki veya zıtlık olmadığı gibi ikisi de birbirinden ayrılmayıp, birbirlerini tamamlamaktadırlar.

ABSTRACT This research aims to explain the role of the people of asceticism in the sciences of hadith in terms of being the narrators who spread the hadiths of the Messenger of Allah P.B.U.H among Muslims and applied those hadiths effectively. On the other hand, the subject of the research connects two different characters, the first of which is the narrator character who narrated the hadiths of the Messenger of Allah P.B.U.H, and the second is the ascetic and obedient person who has turned his back on the world and his face towards the hereafter. These two characters come together in the personality of the zāhid narrator. Therefore, the hadiths narrated by the ascetic have a unique reputation among narrators, and this is because the narrators knew the states of the ascetic narrators, their degree of taqwa, and their combination between fear (Khawf) and hope (Rajā’). The researcher relied on the analytical descriptive approach, where he collects information, analyzes and classifies them into chapters. In addition, in his work, he brought together the ascetic narrators who had narrations in the Six Books. Some of the most important conclusions reached by the researcher are as follows: The path of zuhd is different for each ascetic (Zāhid), but this does not mean that there should be any discord or discontent between them. The most well-known way of zuhd is to be indifferent to worldly life, which does not mean laziness or weakness in worship. and that there is no contradiction between the science of hadith and the science of asceticism, but rather both are inseparable and complement each other.