Neşet Ertaş Türkülerinde Algı ve Yaşayış Bakımından Din ve Değerler

Abstract

ÖZ Değerlerin içselleştirilmesiyle insani gelişim arasında döngüsel bir ilişkinin var olduğunun fark edilmesi, değerlere vurgu yapan her türlü enstrümanı önemli hale getirmiştir. Din ve değer aktarımında evrensel bir dil olan müziğin kullanımı ise özellikle son zamanlarda dikkat çeken bir öneme sahip olmuştur. Bilhassa değer yüklü mesajlarını türküler yoluyla dile getiren Anadolu halk ozanlarının bu konudaki etkisi ve gücü inkâr edilemez. Bu nedenle araştırmada, Anadolu topraklarında büyük bir hayran kitlesine sahip olan halk ozanı Neşet Ertaş’ın hayatından ve eserlerinden hareketle onun din ve değer algısının ortaya koyulması amaçlanmıştır. Nitel bir yaklaşımla ele alınan araştırmada dokümantasyon tekniği ile elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırmanın en önemli bulgularından biri Ertaş’ın genel olarak din ile pozitif, derin ve çok yönlü bir ilişki içerisinde olduğunun tespit edilmiş olmasıdır. Örneğin onun Allah tasavvurunun olumlu ve tüm hayatını etkileyecek şekilde biçimlendiğini söylemek mümkündür. Ozanın inanç konularına ilişkin söylemlerinden ve eserlerinden yola çıkılarak onun bu konulardaki görüşlerinin kitabî bilgiden ziyade kendi dünya görüşü ve tecrübesine dayandığı söylenebilir. Bu nedenle zaman zaman heterodoksi bir içerik dikkat çekmektedir. Neşet Ertaş’ın eserlerinde ve söylemlerinde, değerlere yoğun bir vurgu yapıldığı görülmektedir. Bu bulgudan hareketle Ertaş’ın değer aktarımı konusunda çok önemli bir misyonu yerine getirdiği söylenebilir. Sonuç olarak Neşet Ertaş’ın, inancının temeline Allah’ı, ibadetinin temeline kendinde olanı infak etmeyi, ahlakının temeline ise sevgi, saygı, vefa, adalet gibi değerleri yerleştirmiş önemli bir değer aktarıcısı olduğunu söylemek mümkündür.

ABSTRACT The realization that there is a cyclical relationship between the internalization of values and human development has made all kinds of instruments emphasizing values important. The use of music, which is a universal language in the transmission of religion and value, has gained attention especially recently. The influence and power of the Anatolian folk poets, who especially expressed their value-laden messages through folk songs, cannot be denied. For this reason, in the research, it is aimed to reveal the perception of religion and value of folk poet Neşet Ertaş, who has a large fan base in Anatolia, based on his life and works. In the research, which was handled with a qualitative approach, the data obtained with the documentation technique were subjected to content analysis. One of the most important findings of the research is that Ertaş has a positive, deep and versatile relationship with religion in general. For example, it is possible to say that his vision of God was possitive and shaped in a way that would affect his whole life. Based on the poet's discourses on faith issues and his works, it can be said that his views on these issues are based on his own worldview and experience rather than book knowledge. Therefore, from time to time, a heterodoxy content draws attention. It is seen that there is an intense emphasis on values in Neşet Ertaş's works and discourses. Based on this finding, it can be said that Ertaş fulfills a very important mission in value transfer. In summary; Neşet Ertaş has taken his place in minds as an artist who has placed God as the basis of his belief; generosity as the basis of his worship; love, respect and tolerance as the basis of his morals.