Örgütsel Çeviklik ve Öğrenen Örgüt Etkileşimi: Üniversite Yöneticilerine Yönelik Bir Araştırma

Abstract

ÖZ Üniversiteler, yalnızca sürdürülebilir değişime en iyi uyum sağlayabilenlerin başarılı olacağı bir ortamda rekabet etmektedir. Bu zorlu dönemde gelişmek için üniversiteler dönüşümsel değişim stratejilerini benimsemelidir. Üniversitelerin toplumumuz için önemi, sayısız faaliyetleri ve bileşenleri ile hizmet ettiği toplumun değişen doğası, deneyimli, sorumlu ve aydınlanmış bir üniversite yönetimi ve liderliğinin önemini ortaya koymaktadır. Örgütsel çeviklik, üniversitelerin hem işgücü piyasası gereksinimlerine hem de hızlı teknolojik ilerlemeye olumlu bir şekilde uyum sağlamasına olanak tanır, yeteneklerini, çevrelerini ve rakip kurumlarını tanımlamalarına katkıda bulunur, yeni seçenek ve alternatifler üreterek sürekli iç ve dış değişiklikleri yönetmelerini, kontrol etmelerini ve etkilemelerini sağlar. Başarılı üniversitelerin en önemli özelliklerinden biri, ani ve beklenmedik değişiklikleri akıllıca ve mantıklı bir şekilde tahmin edebilmelerini ve bunlarla başa çıkabilmelerini sağlayan işleyişlerini değiştirmelerini, tehditlerin ve risklerin üstesinden gelmelerini, avantajlarını en üst düzeye çıkarmalarını ve gelecek vaat eden fırsatları yakalamalarını sağlayan, yüksek düzeyde kurumsal çevikliğe sahip olmalarıdır. Başarılı örgütler, öngörülemeyen dünyada hayatta kalmak, sürdürülebilir olmak ve stratejik avantaj için bilgi ve bilgi teknolojilerinden yararlanma stratejilerine ihtiyaç duymaktadır. Dünya genelinde üniversitelerin rekabet gücündeki artışa paralel olarak Türkiye'deki üniversiteler de daha rekabetçi ve çevik olmalıdır. Giderek bilgi odaklı hale gelen bir toplumda her geçen gün daha fazla insan, daha iyi bir geleceğe, istihdama ve kariyere sahibi olmak ayrıca başarılı ve tatminkâr bir yaşam için eğitim ve öğretimi anahtar olarak görmektedir. Bu araştırmada, Türkiye’de farklı üniversitelerde görev yapan akademik ve idari yöneticilerin bakış açısından, örgütsel çeviklik ve öğrenen örgüt arasındaki ilişki incelenmektedir. Araştırmada ayrıca örgütsel çeviklik alt boyutları ile öğrenen örgüt alt boyutları arasında anlamlı fark olup olmadığının tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda, araştırmanın evrenini standart bir hesaplama ile belirlenen Türkiye’deki üniversitelerde çalışmakta olan yaklaşık 70.000 akademik ve idari yöneticiler ve örneklemini ise kolayda örnekleme yöntemi ile ankete cevap veren 406 kişi oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda örgütsel çeviklik ile demografik değişkenlerden cinsiyet, medeni durum, eğitim düzeyi, mesleki deneyim, akademik unvan, idari görev arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamışken, yaş değişkeni arasında anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Öğrenen örgüt ile demografik değişkenler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit edilmemiştir. Örgütsel çeviklik ve öğrenen örgüt arasında aynı yönlü ve çok yüksek düzey ilişki bulunmuştur. Örgütsel çevikliğin ve öğrenen örgütün alt boyutları arasındaki ilişki incelendiğinde ise aynı yönlü, orta veya yüksek düzey ilişki tespit edilmiştir. Yükseköğretim kurumları, küreselleşmenin zorlukları ve fırsatları nedeniyle, hayatta kalmak, yenilik yapmak ve uluslararasılaşmak için hem örgütsel çeviklik hem de öğrenen örgüt vizyonunu benimsemelidir.

ABSTRACT Organizational agility allows universities to adapt positively to both labor market requirements and rapid technological progress, contributes to defining their capabilities, environment, and competing institutions, enables them to manage, control and influence constant internal and external changes by generating new options and alternatives. One of the most important characteristics of successful universities is a high level of organizational agility, which enables them to intelligently and logically anticipate and cope with sudden and unexpected changes, modify their operations to cope with them, overcome threats and risks, maximize their advantages, and seize promising opportunities. Successful organizations need strategies to leverage knowledge and information technologies for survival, sustainability, and strategic advantage in an unpredictable world. In parallel with the increasing competitiveness of universities around the world, universities in Turkey must become more competitive and agile. In an increasingly knowledge-driven society, more and more people see education and training as the key to a better future, employment and career, as well as a successful and fulfilling life. In this research, the relationship between organizational agility and learning organization is examined from the perspective of academic and administrative managers working at different universities in Turkey.In this research study, it is also aimed to determine whether there is a significant difference between organizational agility sub-dimensions and learning organization sub-dimensions. In line with this purpose, the population of the research consists of approximately 70,000 academic and administrative managers working at universities in Turkey, whose population is determined by a standard calculation, and the sample consists of 406 people who responded to the survey using the convenience sampling method. As obtained from the research, there was no statistically significant difference between organizational agility and demographic variables such as gender, marital status, education level, professional experience, academic title and administrative position, while a significant difference was found between age variables. No statistically significant difference was found between the learning organization and demographic variables. A very high level and same-directional relationship was found between organizational agility and learning organization. When the relationship between organizational agility and the sub-dimensions of the learning organization was examined, a same-directional, medium, or high-level relationship was found. Higher education institutions must adopt both organizational agility and learning organization vision to survive, innovate and internationalize due to the challenges and opportunities of globalization.