MEVCUT YAPILARIN ENERPHİT STANDARDI KAPSAMINDA BÜTÜNLEŞİK OLARAK İYİLEŞTİRİLMESİ: YENİŞEHİR İŞÇİ KONUTLARI ÖRNEĞİ

Abstract

ÖZET

Dünya genelinde teknolojinin gelişmesi, sanayinin ilerlemesi gibi etkenlere bağlı olarak enerji kaynakları azalırken, enerji talebi hızla artmaktadır. Artan bu enerji talebi, büyük ölçüde fosil kaynaklardan karşılanmakta ve bu kaynakların kullanımı çevre sorunlarına neden olmaktadır. Enerji talebinin büyük bir kısmını yapı sektörü oluşturmakta olup bu sektörden kaynaklanan sera gazı salımları, su kirliliği, hava kirliliği gibi çevre sorunlarını beraberinde getirmektedir. Yapı sektörünün neden olduğu bu olumsuzlukları önleyebilmek adına yapıların sürdürülebilir mimarlık kapsamında bütünleşik olarak ele alınması ve enerji tüketiminin ve beraberinde çevresel etkisinin azaltılması önemlidir. Bu sayede yapı hem enerji etkin hem de çevreci olabilecektir. Mevcut yapıların enerji taleplerini düşürmeye yönelik iyileştirmeler yapılırken de bu bakış açısı korunmalı, yapı bütünleşik olarak iyileştirilmelidir. Bu bağlamda tez çalışması kapsamında, Karabük Demir Çelik Fabrikası kuruluşunda işçilerin barınma ihtiyacını karşılamak amacıyla tasarlanan Yenişehir işçi konutlarının kültürel ve sosyal devamlılığının sağlanması amacına yönelik bütünleşik şekilde enerji etkin ve çevresel etkisi düşük olacak nitelikte iyileştirilmesi amaçlanmıştır. İşçi konutlarının pasif ev koşullarına getirilmesi hedefiyle yapıların iyileştirilmesinde EnerPHit Standardı esas alınmıştır. Çalışma alanı olarak seçilen Yenişehir Mahallesi 7 numaralı adada bulunan işçi konutlarının mevcut enerji tüketimi verileri tespit edilmiş, yapı kabuğu elemanlarının yüksek yalıtım özelliğine sahip olacak şekilde, farklı ısı yalıtımı malzemeleri ile güçlendirilmesi üzerinde durularak iyileştirme önerilerine karar verilmiştir. Yapı kabuğunu güçlendirmede kullanılan ısı yalıtım malzemeleri doğal, yapay ve ileri teknolojili malzeme kategorilerinden seçilmiştir.

Konutlarda yapılan bu enerji iyileştirmelerinin, çevreye en az zararla/en uygun maliyetle yapılabilmesi ve konutların bütünleşik olarak iyileştirilebilmesi amacıyla çevresel etki değerlendirmesi ve buna bağlı olarak maliyet analizi yapılmıştır. Bütünleşik olarak iyileştirilen konutlarda hem çevresel etki değerlendirmesi hem de maliyet analizi sonuçlarına göre; doğal ısı yalıtımı malzemelerinden olan püskürtme selülozun en optimum yalıtım malzemesi olduğu, aerojel levhanın ise tercih edilmesi durumunda üretiminde fosil yakıt kullanımı ve kimyasal işlem süreci nedeniyle daha fazla çevresel etkiye neden olacağı belirlenmiştir.

ABSTRACT

The rapid development of technology and industrial progress worldwide has led to a decrease in energy sources while energy demand continues to rise. Fossil fuels are predominantly used to meet this growing energy demand, resulting in environmental challenges. The building sector, being a significant contributor to energy consumption, generates greenhouse gas emissions, water pollution, and air pollution, further exacerbating environmental issues. To mitigate these negative impacts, a holistic approach within the realm of sustainable architecture is crucial, aiming to reduce energy consumption and minimize environmental effects, thus creating energy-efficient and environmentally friendly buildings. When undertaking improvements to reduce energy demands in existing structures, this comprehensive perspective must be maintained, encompassing the entire building.

This study focuses on the enhancement of energy efficiency and reduction of environmental impact in Yenişehir workers’ housing, designed to meet the accommodation needs of employees at the Karabük Iron and Steel Factory. The objective is to achieve integrated improvements that ensure cultural and social continuity. The EnerPHit Standard is adopted as the foundation for building enhancement, with the aim of attaining Passive House conditions for workers’ housing. The study area chosen for investigation is neighborhood of Yenişehir (Plot No.7), and the current energy consumption data of the workers’ housing has been determined. Recommendations for improvement center on reinforcing building envelope components with high-insulation materials from different categories, including natural, artificial, and advanced technology insulation materials.

To ensure that energy improvements are carried out with minimal environmental impact and cost-effectiveness, an environmental impact assessment and cost analysis have been conducted. The findings reveal that sprayed cellulose, as a natural insulation material, is the most optimal choice for the building envelope's reinforcement. Conversely, aerogel panels are identified to have a higher environmental impact due to the use of fossil fuels and chemical processes in their production, making them a less preferable option.