Amerika’nin Irak’i İşgalinden Sonraki Dönemde (2003-2020) Irak-İran Savaşi Ve Bu Savaşin Irak Toplumu Üzerindeki Etkileri

Abstract

ÖZET İran-Irak savaşı, hem Irak'ın hem de İran'ın siyasi, ekonomik, kültürel ve askeri durumu üzerinde etkiler bırakmıştır. İran-Irak savaşı, sekiz yıl sürmesi ve devam eden düşmanlık ve çatışmalarla sonuçlanması nedeniyle en uzun savaşlardan biri olarak kabul edilmiştir. İki ülke arasında bugüne kadar yaşanan husumetlerin de bölgede istikrar olmamasını inceleyen bu araştırma, Amerika'nın Irak'a savaş açmasından sonraki dönemde 2020'ye kadar Irak-İran savaşının Irak toplumu üzerindeki etkilerini vurgulamayı amaçlamıştır. İran'ın Irak'taki Amerikan savaşının ardından Irak'taki dini ve mezhepsel yönelim üzerinde büyük etkisi olduğu sonucuna varmıştır. Araştırma, çeşitli sonuçlar içerisinde en önemlilerine ulaştı. 2003 yılında Amerika'nın Irak'a müdahalesi, İran-Irak savaşının en önemli sonuçlarından biriydi. Öyle ki, savaştan sonra Irak'ta biriken olaylar, ardından Kuveyt savaşı ve bunun üzerine silahlanma dalgası ortaya çıkmıştır. Bunların çoğu, Irak'ın savaştan sonra yaşadığı korkulardan meydana gelmektedir. Ardından İran'a yönelik büyük ekonomik yönelim, ithalat kaynağı olarak İran'a bağımlılık ve savaştan sonra Irak'ın toplumsal yapısı değişmesi savaşın sosyal yönünü de etkilenmiştir. Bu, fiziksel ve psikolojik olarak savaş kurbanlarının sayısıyla oluşmaktadır. Dini yönüne bakıldığında toplumun fertlerini her an savaşa hazırlanıyormuş gibi toplumsal baskı altında yaşatmışlardır. Irak'taki dini yönelimin İran'da da aynı dini yöne doğru gittiğini çok net bir şekilde ortaya koyduğu sonucuna varılmıştır. Bu, Amerikan savaşından sonra İran'ın alanın dini ve ideolojik yönelimlerini yaymanın daha kolay hale geldiğini keşfettiği için daha da netleşmiştir.

ABSTRACT The Iraq-Iran war, which lasted for eight years, had many effects and repercussions on the political, economic, cultural, and military situations of both Iraq and Iran. The periods of time that resulted in conflicts and hostilities were characterized by manifestations; most notably the instability in the region and the ongoing conflict that turned towards a military character despite the signing of many agreements between the two countries that would either resolve the conflict or ease the tension in relations between the two sides. This study aimed to knowing the Iranian-Iraqi war and its repercussions on Iraqi society in the period after the American war on Iraq in 2003–2020; to know the Iranian role in influencing decision-making in Iraq in light of the weakness of Iraqi institutions; and to know the greatest impact experienced by Iraqi society after the American occupation of Iraq, which led to an increase in Iran’s influence and control over the internal politics of Iraq and the regional power to assume leadership in the region; the historical method was used, which tracks various events and facts; and also used the analytical method that shows and analyzes policies and trends in the decision making. The study reached several conclusions, the most important of which is: The Iraqi-Iranian War had a major impact on Iraqi society in its various components. As a result, the United States intervened in Iraq in 2003. It opened the way for Iran to intervene and permeate Iraqi affairs and control political decision-making.