Türkiye'nin Güncel Enerji Görünümü ve Türk Dış Politikası Üzerindeki Etkileri

Abstract

ÖZ

Enerji kaynakları ve bu kaynaklara olan gereksinimin küresel çapta günden güne arttığını ifade etmek mümkündür. Bazı bölge ve ülkeler bu kaynaklara sahiplik bakımından avantajlıyken bazılarının ise bu kaynaklardan yoksun olduğu bilinmektedir. Böylece enerjinin, yoğun rezervlere sahip olunan ülkelerden yoksun olanlara doğru belirli şartlar çerçevesinde transfer edildiği söylenebilir. Bu durum beraberinde dışa bağımlılığı getirebileceğinden fosil yakıtlardan yoksun olan ülkeler potansiyelleri çerçevesinde yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelebilmektedir. İthal etmek durumunda kaldıkları enerjiyi ise güvenlik esasına dayalı bir şekilde ekonomik ve politik etkenleri de içerisinde barındıran bir sistem dahilinde gerçekleştirdikleri ifade edilebilir. Karşılıklı enerji anlaşmaları ve enerji nakil hattı projeleri dahilinde sağlandığı söylenebilen bu enerji transferleri ülkelerin dış politikadaki karar alma süreçlerini etkileyebilmektedir. Bütün bu konular güncel çalışmada öncelikle kavramsal olarak değerlendirilecektir. Sonrasında Türkiye özelinde incelenerek; Türkiye’nin sahip olduğu enerji kaynakları ve tüketimi içerisindeki payı, ithalat-ihracat düzeyi, alternatif enerji kaynaklarına yönelim potansiyeli, enerji güvenliği, enerji verimliliği alanındaki çalışmaları, taraf olduğu uluslararası enerji sözleşmeleri, enerji tedarikçisi ülkelerle olan ilişkileri ve bütün bu etkenlerin dış politikası üzerindeki etkisinin değerlendirildiği bir çalışma yürütülecektir.

ABSTRACT It is possible to state that energy resources and the need for these resources are increasing day by day on a global scale. It is known that some regions and countries have advantages in terms of having these resources while others lack these resources. Thus, it can be said that energy is transferred from countries with abundant reserves to those lacking them under certain conditions. Since this situation can lead to foreign dependency, countries that lack fossil fuels may turn to renewable energy sources within the framework of their potential. It can be stated that they realize the energy they have to import within a system that includes economic and political factors based on security. These energy transfers, which can be said to be provided within the scope of mutual energy agreements and energy transmission line projects, can affect countries' foreign policy decision-making processes. All these issues will first be analyzed conceptually in the current study. Afterward, by analyzing Turkey in particular, Turkey's energy resources and their share in consumption, import-export level, the potential for alternative energy sources, energy security, energy efficiency studies, international energy agreements to which Turkey is a party, relations with energy supplier countries, and the impact of all these factors on its foreign policy will be evaluated.