Memuriyet Güvencesi Kapsamında Hukuka Aykırı Emirlerin İncelenmesi

Abstract

ÖZ

Temel amacı toplumun ortak çıkarını bir düzen içerisinde gerçekleştirmek olan devlet, bu görevini kamu hizmeti sunumu adı altında gerçekleştirmektedir. Devletin görevlerini yerine getirebilmesi için oluşturduğu bir kamu yönetim sistemi ve bu sistem içinde görevlendirdiği kamu görevlileri vardır. Memurlar, kamu yönetiminin insan unsurunun en önemli kısmını oluşturmakta ve modern devletin bir sonucu olarak kanunla tayin edilmiş bir statü içinde görevlerini yerine getirmektedir. Memurlar, teknik olarak amirlerinin emirleri ile görevlerini yerine getirir ve bu emirlerin hukuka uygunluğu esastır. Ancak devlet memurluğu statüsünü düzenleyen Devlet Memurları Kanunu (DMK) ve diğer kanunların ilgili maddelerinde emrin hukuka uygunluğu konusunda memur sorumlu tutulmaktadır. Hukuka aykırı bir emri alan memur, emri yazılı olarak talep ederek sorumluluktan kurtulurken doğrudan yerine getirmesi halinde amirle birlikte sorumlu olmaktadır. Öte yandan DMK’da ve diğer kanunların ilgili maddelerin memurların konusu suç teşkil eden emirleri yerine getirmesi her koşulda yasaklanmış olup, memurun bu emri yerine getirmesi halinde cezai sorumluluğu vardır. Memurlar, statülerini belirli koşullarda kazanırlar ve memuriyetleri devam ettiği sürece bu statünün gerektirdiği görev ve sorumlulukları yerine getirir, statülerinden doğan güvenceleri kullanırlar. Ancak memurların hukuka aykırı emirler ve konusu suç teşkil emirler konusunda kanunlarca öngörülen şekilde hareket etmemeleri halinde bu statüden doğan güvenceleri kaybetmeleri mümkündür. Bu tez çalışmasında devlet memurlarının memuriyet güvencesi, hukuka aykırı emirler ve hukuka aykırı emirlerin yerine getirilmesinin memuriyet güvencesine etkisi ele alınmıştır. Çalışmada elde edilen sonuçlar, memurların hukuka uygun davranışlarını hukuk düzeni ve yargının koruduğunu göstermektedir. Somut yargı kararlarına bakıldığı zaman hukuka aykırı ve konusu suç teşkil eden emirleri yerine getiren memurların ise fiillerinin ağırlığına göre statülerini dahi kaybettikleri görülmektedir.

ABSTRACT

The state, whose main purpose is to realize the common interest of the society in an order, performs this duty under the name of public service provision. There is a public management system created by the state in order to fulfill its duties, and there are public officials assigned within this system. Civil servants constitute the most important part of the human element of public administration and fulfill their duties in a legally determined status as a result of the modern state. Officers technically fulfill their duties with the orders of their superiors, and the compliance of these orders with the law is essential. However, in the Civil Servants Law (DMK) and other laws that regulate the status of civil servants, the civil servant is held responsible for the lawfulness of the order. The officer who receives an unlawful order is exempted from responsibility by requesting the order in writing, and if he fulfills it directly, he becomes responsible together with the superior. On the other hand, in the DMK and other laws, it is prohibited under all circumstances for civil servants to fulfill orders that constitute a crime, and if the officer fulfills this order, he has criminal responsibility. Civil servants acquire their status under certain conditions, and as long as their civil service continues, they fulfill the duties and responsibilities required by this status and use the guarantees arising from their status. However, it is possible for the civil servants to lose the guarantees arising from this status if they do not act in the manner prescribed by the law regarding unlawful orders and orders that constitute a crime. In this thesis, the effect of civil servants' security of civil service, illegal orders and the fulfillment of illegal orders on civil service security are discussed. The results obtained in the study show that the legal order and the judiciary protect the lawful behavior of civil servants. Looking at the concrete judicial decisions, it is seen that the civil servants who carry out unlawful and criminal orders even lose their status according to the gravity of their actions.