Temel Hak ve Hürriyetlerin Kullanılmasında Kolluğun Konumu

Abstract

ÖZ İnsan hakları Eski Yunan uygarlığından günümüze kadar konuşulan, tartışılan ve araştırılan bir konu olmuştur. İnsanlar çok eski dönemlerden beri sahip oldukları hakları kullanabilmek için çaba göstermiştir. Gösterilen çabalar sonuç vermiş ve insanlar birçok hak ve hürriyete sahip olmuşlardır. Hak ve hürriyetlere sahip olan insanlar bunları kaybetmemek için güvence altına almak istemişlerdir. Böylece ulusal belgeler, uluslararası belgeler ve hukuk ortaya çıkmıştır. Hak ve hürriyetlerin kazanıldığı tarihsel süreçte birçok düşünürün fikirleri önemli rol oynamıştır. Ancak insan haklarının tanımı, kapsamı ve sınırları tartışılan konular olmaya devam etmiştir. Aynı zamanda hak ve hürriyet kavramlarının da anlamları tartışılmıştır. Kavramlar tartışılsa da Magna Carta Libertatum ile kralların yetkileri sınırlandırılmış ve bireylerin özgürlükleri genişletilmiştir. Bu önemli adım insan hakları alanındaki ilk önemli belge olmuştur. Urgakina, Hammurabi Kanunları, Medine Vesikası, Veda Hutbesi’nde de hak ve hürriyetlerden bahsedilse de belgelendirilmediği için Magna Carta Libertatum bu konudaki ilk belge olma özelliğini taşımaktadır. Devletler kamu düzeninin sağlamak zorundadır. Bu sebeple toplum veya bireyler hak ve hürriyetlerini kullanırken bazen idareden izin almalıdır. Bazen de izin almaya gerek kalmadan bildiri yaparak da hak ve hürriyetlerini kullanabilirler. Ancak her şeyin bir sınırı olduğu gibi hak ve hürriyetleri kullanmanın da bir sınırı vardır. İdare bazı durumlarda hak ve hürriyetleri sınırlandırabilir. Bu sınırlandırmaları yaparken Anayasa, kanunlar ve evrensel insan hakları ilkelerini dikkate alarak karar vermelidir. Kolluk, kanunlara uymadan hak ve hürriyetlerini kullanmak isteyen toplumlara veya bireylere karşı yaptırımda bulunma hakkına sahiptir. Yaptırım uygularken de Anayasa ve kanunlara uymaktadırlar. Kolluğun olağanüstü durumlarda uyguladığı yaptırımlar olağan dönemden farklıdır. Olağanüstü hal ve durumlarda kolluğun yetkileri genişlemektedir.

ABSTRACT Human rights have been a subject of discussion, debate, and research from ancient Greek civilization to the present day. People have been striving to exercise the rights they have had since ancient times. These efforts have yielded results, and individuals have gained many rights and freedoms. To secure and protect these rights and freedoms, people have developed national and international documents and laws. Throughout the historical process of gaining rights and freedoms, the ideas of numerous thinkers have played a significant role. However, the definition, scope, and limits of human rights have remained topics of debate. Similarly, the meanings of the concepts of rights and freedoms have been subject to discussion. Despite these debates, the Magna Carta Libertatum played a crucial role as the first significant document in the field of human rights, as it limited the powers of kings and expanded individual liberties. While rights and freedoms were also mentioned in documents such as the Code of Ur-Nammu, the Code of Hammurabi, the Medina Charter, and the Farewell Sermon, the Magna Carta Libertatum holds the distinction of being the first documented significant step in this regard. States are obligated to maintain public order. Therefore, sometimes societies or individuals may need to seek permission from the authorities when exercising their rights and freedoms. At other times, they can exercise their rights and freedoms through notifications without requiring permission. However, just like everything else, there are limits to exercising rights and freedoms. The authorities can limit rights and freedoms in certain situations. When making such limitations, the authorities must take into account the Constitution, laws, and universal principles of human rights. Law enforcement has the right to take action against societies or individuals who want to exercise their rights and freedoms without adhering to the laws. When applying sanctions, they also abide by the Constitution and laws. The sanctions imposed by law enforcement during exceptional circumstances differ from those applied during normal periods. In extraordinary situations, the powers of law enforcement are expanded.