Yenilenebilir Enerji Sektöründe Çevresel Ve Finansal Performans Ölçümü

Abstract

ÖZ Bu araştırmada Borsa İstanbul (BIST)’te işlem gören yenilenebilir enerji şirketlerinin 2018, 2019, 2020 ve 2021 yılları kapsamında çevresel performansları ve finansal performansları belirlenmiş ve karşılaştırılmıştır. Çalışmanın ilk bölümünde enerji kavramına ve önemine, yenilenebilir enerji kaynaklarına, yenilenebilir enerjinin önemine ve rolüne ve Türkiye’de yenilenebilir enerjinin genel görünümüne değinilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde sürdürülebilirlik kavramı ve performans ölçümü üzerinde durulmuştur. Ekonomik, çevresel ve sosyal açıdan sürdürülebilirlik incelenmiştir. Yine bu bölümde literatür incelemesine yer verilmiştir. Çalışmanın üçüncü ve son bölümü olan uygulama bölümünde ise yenilenebilir enerji şirketlerinin Refinitiv Eikon platformundan ve kurumsal raporlarından elde edilen çevresel puanları, belirlenen finansal performans puanları ile karşılaştırılmıştır. Finansal performans belirlenirken literatürde finansal performans ölçümünde en çok kullanılan oranlar seçilmiş ve şirketlerin finansal raporları incelenerek finansal oranlar hesaplanmıştır. Geliştirilmiş entropi yöntemi ile finansal oranlar için kriter ağırlıkları hesaplanmıştır. Elde edilen bu veriler TOPSIS yöntemi ile analiz edilmiştir. Ayrıca Spearman Sıra Korelasyonu ile yıllar arasındaki sıralamaların istatistiksel olarak farklı olup olmadığı araştırılmıştır. Bu çalışmada da yenilenebilir enerji üretimi gerçekleştiren ZOREN, ENJSA, AKENR, ESEN, NATEN, MAGEN şirketlerinin çevresel ve finansal performansları belirlenmiş ve karşılaştırılmıştır. 2018-2021 yıllarını kapsayan analiz döneminde 2018 yılında AKENR çevresel performans açısından birinci sırada yer alırken ENJSA finansal performans açısından birinci sırada yer alan işletme olmuştur. 2019 yılı incelendiğinde yine AKENR çevresel performans açısından birinci sırada yer alırken ENJSA finansal performans açısından birinci sırada yer alan işletme olmuştur. 2020 yılında ENJSA hem çevresel hem de finansal performans açısından birinci sırada yer alan işletme olmuştur. 2021 yılında yine ENJSA çevresel ve finansal sıralamada birinci olan şirkettir. Sıralamaların istatistiksel olarak anlamlı olup olmadığını belirlemek için Spearman Sıra Korelasyonu yapılmış ve 2021 çevresel ve finansal sıralamaları istatistiksel olarak %5 anlamlılık düzeyinde anlamlı bulunmuştur.

ABSTRACT In this research, environmental performances and financial performances of renewable energy companies traded in Borsa Istanbul (BIST) in 2018, 2019, 2020 and 2021 were determined and compared. In the first part of the study, the concept of energy and its importance, renewable energy sources, the importance and role of renewable energy and the general view of renewable energy in Turkey are mentioned. In the second part of the study, the concept of sustainability and performance measurement are emphasized. Economic, environmental and social sustainability has been examined. Again, in this section, a literature review is given. In the third and final part of the study, in the application part, the environmental scores of renewable energy companies obtained from the Refinitiv Eikon platform and corporate reports were compared with the determined financial performance scores. While determining the financial performance, the most used ratios in the measurement of financial performance in the literature were selected and the financial ratios were calculated by examining the financial reports of the companies. Criteria weights for financial ratios were calculated with the enhanced entropy method. These obtained data were analyzed by TOPSIS method. In addition, Spearman Rank Correlation was used to investigate whether the rankings between years were statistically different. In this study, the environmental and financial performances of ZOREN, ENJSA, AKENR, ESEN, NATEN, MAGEN companies that produce renewable energy were determined and compared. During the analysis period covering the years 2018-2021, AKENR ranked first in terms of environmental performance in 2018, while ENJSA ranked first in terms of financial performance. When 2019 is examined, AKENR ranks first in terms of environmental performance, while ENJSA ranks first in terms of financial performance. In 2020, ENJSA ranked first in terms of both environmental and financial performance. It is the first company in the ENJSA environmental and financial rankings in 2021. Spearman Rank Correlation was performed to determine whether the rankings were statistically significant, and the 2021 environmental and financial rankings were found to be statistically significant at the 5% significance level.