Sel Afeti Yaşayan Bireylerin Dijital Bilgi Edinme Mecralarını Kullanımı ile Afet Bilgisi Düzeylerinin İncelenmesi: Bozkurt İlçesi Örneği

Abstract

ÖZ Afetler, toplumlar tarafından arzu edilmeyen ancak gerçekleşmesine de mâni olunamayan doğal olaylardır. Tarih boyunca afetlerden olumsuz etkilenilmesi ve genellikle insan hatasından kaynaklı olduğuna yönelik inancın giderek artması, afetlerle mücadele etmede yeni ve farklı pratiklerin ve araçların kullanılmasını da beraberinde getirmiştir. Bu bağlamda jeolojik, morfolojik yapısından ve değişken iklim özelliğinden dolayı geçmişten günümüze kadar pek çok afet türüne maruz kalan Türkiye’de de afet konusundaki farkındalık ve bilinç düzeyi konusundaki tartışmalar güncelliğini korurken, son zamanlarda bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de afet dönemlerinde çeşitli bilgi edinme mecralarının kullanıldığına şahit olmaktayız. Son 20-30 yıla kadar insanlar afetler ile ilgili bilgi edinmek için radyo, TV, gazete, dergi vb. geleneksel iletişim araçlarını kullanırken, günümüzde bu araçlara bilgisayar teknolojisinin ve internetin de gelişmesi ile birlikte sosyal medya araçları ve dijital medya da eklenmiştir. Teknolojideki gelişmelere paralel olarak insanların normal ve olağanüstü durumlarda bilgi edinme mecraları da çeşitlilik kazanmıştır. Dolayısıyla bu çalışmada afet sürecinde insanların hangi dijital bilgi edinme mecralarını tercih ettiklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma, 11 Ağustos 2021 tarihinde sel felaketi yaşayan Bozkurt ilçesinde gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak (yüz yüze) anket tekniğinin kullanıldığı araştırmada, kolayda örnekleme yöntemi ile toplam 476 kişinin araştırmaya katılması sağlanmıştır. Araştırma sonucunda Bozkurt ilçesinde yaşayan kişilerin deprem ve sel afetinden korktukları; yangından biraz korktukları, fırtına ve kuraklıktan ise korkmadıkları tespit edilmiştir. Söz konusu kişilerin afet ile ilgili bilgi edinmek için televizyon, gazete ve radyo gibi geleneksel medya araçlarını bazen takip ettikleri; internet ve sosyal medya gibi dijital medya araçlarını ise daha çok takip ettikleri belirlenmiştir.

ABSTRACT Disasters are events that are undesirable by the society and have negative effects. With the increasing belief that the negative effects of disasters are caused by human error throughout history, the use of different practices and tools in combating disasters has increased day by day. In this context, in Turkey, which has been exposed to many types of disasters from past to present due to its geological, morphological structure and variable climatic characteristics, while the debates on awareness and awareness about disasters remain up-to-date, we can witness the use of various information channels in our country, as in the world, recently. Until the last 20-30 years, people used radio, TV, newspaper, magazine, etc. to get information about disasters. While using communication tools, social media tools and digital media have been added to these tools with the development of technology and the internet. With the developments in technology, the means of obtaining information in normal and abnormal situations have also gained diversity. Therefore, in this study, it is aimed to determine which digital information channels people prefer during the disaster process. The study was carried out in Bozkurt district, which experienced a flood on August 11, 2021. In the research, in which the questionnaire technique was used as a data collection tool, a total of 476 people were provided with the convenience sampling method. As a result of the research, it was determined that the people living in Bozkurt district were afraid of earthquakes and flood disasters; It has been determined that they are a little afraid of fire, but not afraid of storm and drought. The people in question sometimes followed traditional media such as television, newspaper and radio to obtain information about the disaster; It has been determined that they follow modern media tools such as the internet and social media more.