Futbol İzleyicilerinin Kadın Spikerlere İlişkin Görüşlerinin Toplumsal Cinsiyet Bağlamında İncelenmesi

Abstract

ÖZ

Spor, insanın kendini ve bedenini tanıma süreciyle beraber geçmişten bugüne devam eden ve görünen haliyle de insanlıkla beraber devam edecek olan bir etkinlik biçimidir. Sporun içerisinde en popüler olan dal ise en azından Türkiye söz konusu olduğunda hiç şüphesiz futboldur. Futbolun popüler bir spor dalı olmasında medyanın etkisinin yanında, geniş kitleler tarafından takip edilmesi ve aynı zamanda futbolun rekabetçi ve mücadeleci yapısının ilgi çekici olması da rol oynamaktadır. Futbolun tarihsel süreç içerisinde genellikle erkek egemen bir spor olduğu ve kadınların günümüzde medya kanalları etkisiyle bu sürece dahil olmaya başladığı bir gerçektir. Medya kanallarında futbol üzerinden kadının görünürlüğünün toplumsal cinsiyet ve spor sosyolojisi açısından önemli bir inceleme alanı olabileceği düşüncesiyle bu tez hazırlanmıştır. Çalışma kapsamında futbol medyasında yer edinmeye başlayan ve sayıları giderek artan kadın spikerlerin futbol izleyicileri tarafından nasıl anlamlandırıldığı incelenmiş, bu kapsamda erkek ve kadın futbol izleyicileriyle derinlemesine mülakatlar yapılmıştır. Çalışmanın temel kaygısı kadın spikerler aracılığıyla spordaki toplumsal cinsiyet ilişkilerini futbol üzerinden sosyolojik olarak incelemektir. Çalışmadan elde edilen bulgular, kadın spikerler aracılığıyla kadınların futbola ilgisinin arttığı ve kadınların futboldaki yerinin artışına olumlu bir bakış olduğu yönündedir. Kadın spikerlerin, erkeklerin futbol medyasına ilgisini artırdığı ve medya kanallarının da bu nedenle kadın spiker sayısını, beden algısını da kullanarak artırmaya çalıştığı görülmektedir. Kadınlar medya üzerinden futbol gibi erkek egemen bir alanı, spora ilişkin toplumsal cinsiyet kalıplarını yıkmada bir mücadele alanı olarak kullanmaktadır. Bu mücadelede kadınların spor/futbol medyasında bilgilerini ortaya koyarak daha fazla görünmeleri en önemli araçlarından biridir.

ABSTRACT Sports is a form of activity that continues from the past to the present and will continue with humanity, along with the process of getting to know oneself and his body. The most popular branch of sports is undoubtedly football. In addition to the influence of the media, the fact that football is followed by large masses and the competitive and combative structure of football also play a role in making football a popular sport. It is a fact that football has generally been a male-dominated sport in historical process and women have begun to be involved in this process with the influence of media channels today. This thesis has been prepared with the thought that the visibility of women through football in media channels can be an important field of study in terms of gender and sports sociology. Within the scope of the study, it was examined how the female announcers, who started to take place in the football media and whose numbers were increasing, were interpreted by the football audience, and in this context, in-depth interviews were conducted with male and female football audiences. The main concern of the study is to analyze the gender relations in sports sociologically through football through female speakers. The results obtained in the study are that women's interest in football has increased through female announcers and there is a positive view on the increase of women's place in football. It is seen that female announcers increase the interest of men in football media and media channels try to increase the number of female announcers by using body perception for this reason. Women use a male-dominated field such as football as a field of struggle to break down gender stereotypes regarding sports through the media. In this struggle, it is one of the most important tools for women to appear more in the sports/football media by revealing their knowledge.