Algılanan Sosyal Destek ve Genel Aidiyet Düzeyinin Sosyal Medya Bağımlılığı Üzerine Etkisinin İncelenmesi

Abstract

ÖZ Karabük ilinde gerçekleştirilen çalışmada, genel aidiyet düzeyi ve sosyal medya bağımlılığı arasındaki ilişki, algılanan sosyal destek ile sosyal medya arasında ilişki, sosyal dışlanma ile sosyal medya bağımlılığı ilişkisinde sürekli kaygı faktörünün aracılık etkisinin olup olmadığı araştırılmıştır. Yapılan çalışmada 400 kişiye ulaştırılan e-anket formuna 370 katılımcı geri dönüş sağlamıştır. Hatalı ve eksik doldurulan anket formlarının elenmesi sonucunda kalan 296 anket formuyla analizler gerçekleştirilmiştir. Araştırmada Bergen sosyal medya bağımlılık ölçeği (BSMBÖ), spielberger sürekli kaygı ölçeği (SSKÖ), genel aidiyet ölçeği (GAÖ) ve çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeği (ÇBASDÖ) olmak üzere 4 ölçek kullanılmıştır. Güvenirlik analizi ile eş zamanlı olarak ölçeklerin yapı geçerliliğini test etmek üzere doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Araştırma bulgularına göre: Sosyal medya bağımlılığı değişkeni, genel aidiyet ölçeği sosyal kabul alt boyutu ile negatif yönlü bir ilişki göstermiştir (H1a). Aynı zamanda, genel aidiyet ölçeği sosyal dışlanma alt boyutu ile pozitif yönlü bir ilişki göstermiştir (H1b). Algılanan genel sosyal destek ile sosyal medya bağımlılığı arasında negatif yönlü bir ilişki bulunmuştur (H2). Algılanan aile desteği ile sosyal medya bağımlılığı arasında negatif yönlü bir ilişki saptanmış, ancak arkadaş ve özel ilişki desteği ile anlamlı bir ilişki gözlenmemiştir. Sosyal medya bağımlılığı ile sürekli kaygı arasında pozitif yönlü bir ilişki tespit edilmiştir. Bu ilişki, diğer değişkenler arasında en güçlü ilişki olarak belirtilmiştir. Yapılan yapısal eşitlik modeli, kurulan modelin anlamlı olduğunu göstermiştir. İlişki durumu, sürekli kaygı ve sosyal medya bağımlılığı arasında anlamlı farklılıklar ortaya koymuştur. Evli olanların sosyal medya bağımlılığı eğilimlerinin daha düşük olduğu belirlenmiştir. Cinsiyet kategorisi, algılanan sosyal destek, sosyal medya bağımlılığı ve sürekli kaygı üzerinde anlamlı farklılıklar oluşturmuştur. Kadın katılımcıların sosyal destek algıları, sosyal medya bağımlılığı ve sürekli kaygı düzeyleri erkeklere göre anlamlı bir şekilde yüksek bulunmuştur. Okul hayatının devam etme durumu, algılanan sosyal destek, sosyal medya bağımlılığı ve sürekli kaygı üzerinde anlamlı farklılıklar oluşturmuştur. Okul hayatına devam edenlerin sosyal destek algıları daha yüksekken, sosyal medya bağımlılığı ve sürekli kaygı düzeyleri daha düşük bulunmuştur.

ABSTRACT In the study conducted in Karabük province, it was investigated whether the trait anxiety factor has a mediating effect on the relationship between general belonging level and social media addiction, the relationship between perceived social support and social media, and the relationship between social exclusion and social media addiction. In the study, 370 participants responded to the e-survey form that was delivered to 400 people. As a result of eliminating incorrect and incompletely filled survey forms, analyzes were carried out with the remaining 296 survey forms. In the research, four scales were used: the Bergen Social Media Addiction Scale (BSMAS), the Spielberger State-Trait Anxiety Inventory (STAI), the General Belongingness Scale (GBS), and the Multidimensional Perceived Social Support Scale (MPSS). Concurrently with the reliability analysis, confirmatory factor analysis was conducted to test the construct validity of the scales. According to the research findings: The variable of social media addiction showed a negative relationship with the social acceptance subscale of the General Belongingness Scale (H1a). At the same time, the social exclusion subscale of the General Belongingness Scale exhibited a positive relationship with social media addiction (H1b). A negative relationship was found between perceived overall social support and social media addiction (H2). A negative relationship was also observed between perceived family support and social media addiction, but no significant relationship was found with friend and significant other support. A positive relationship was identified between social media addiction and continuous anxiety. This relationship was indicated as the strongest among the variables. The structural equation model showed that the established model was significant. Married individuals were found to have lower tendencies of social media addiction. Gender category created significant differences in perceived social support, social media addiction, and continuous anxiety. Female participants' perceptions of social support, levels of social media addiction, and continuous anxiety were significantly higher compared to males. The ongoing status of academic life created significant differences in perceived social support, social media addiction, and continuous anxiety. While those continuing their academic life had higher perceptions of social support, their levels of social media addiction and continuous anxiety were lower.