TÜRKİYE’DE VE DÜNYA GENELİNDE YAYGIN OLAN ALZHEİMER HASTALIĞI İÇİN BİR PROJEKSİYON ÇALIŞMASI

Abstract

ÖZET

Alzheimer hastalığı dünya genelinde 55 milyondan fazla insanı etkileyen nörodejeneratif bir hastalıktır. Dünya Sağlık Örgütüne (DSÖ) göre bu sayının 2030 yılında 78 milyona, 2050 yılında ise 139 milyona çıkması beklenmektedir. Alzheimer ile birlikte düşünce, hafıza ve davranışlarda birtakım bozukluklar görülmeye başlanmaktadır. Türkiye’de ve Dünya’da bilinçli bir demografik dönüşüm yaşanmaktadır ve bu dönüşüm ile ülkelerin nereye, nasıl gittiği tartışmalarını da başlatmıştır. Özellikle yaşlanmayla birlikte artan hastalıkların başında gelen Demans ve Alzheimer çözülmesi gereken sorunlardan biridir. Çocuklar ve gençlerin toplam nüfus içindeki payları sürekli olarak azalırken sağlıktaki gelişmeler nedeniyle yaşlı nüfusunun arttığı görülmektedir. Türkiye genç nüfus varlığı olarak dünya genelinde şanslı gibi gözükse de aslında giderek ve hızla azalan genç bir nüfusa sahip olması nedeniyle gelecek endişesi taşımaktadır. Özellikle yaşlanmayla birlikte artan hastalıkların başında gelen Demans ve Alzheimer çözülmesi gereken sorunlardan biridir. Çocuklar ve gençlerin toplam nüfus içindeki payları sürekli olarak azalırken sağlıktaki gelişmeler nedeniyle yaşlı nüfusunun arttığı görülmektedir. Türkiye genç nüfus varlığı olarak dünya genelinde şanslı gibi gözükse de aslında giderek ve hızla azalan genç bir nüfusa sahip olması nedeniyle gelecek endişesi taşımaktadır.

Bu çalışmada amacımız nörodejeneratif hastalıklardan olan Alzheimer hastalığının genel tanımını yapmak, kaynaklarını belirtmek ve hastalığının gelecek yıllardaki durumu hakkında tahmini bilgiler verebilmektir. Bunun için TÜİK verileri ile Sağlık Bakanlığının verileri temel alınarak işlemler yapılmıştır. İlk olarak hastalığın tanıları, belirtileri, etkileri, hastalığın hasta üzerinde bıraktığı etkiler, hastalığın evreleri ve genetik temelleri belirtilmiştir. Bunun dışında yaşlı bireyler üzerinde etkili olan ve aynı zamanda Alzheimer hastalığına kaynak oluşturacak hastalıkların regresyon analizi ile tahminlemesi yapılmıştır. Aynı zamanda Karabük ilinde Alzheimer hastalığının prevalans çalışması yapılarak konu somutlaştırılmaya çalışılmıştır. Sonuç olarak hastalığın 60 yaş ve üzerinde görülmeye başladığı (%0,02), 70 yaşından sonra görülme olasılığının arttığı (%4,7) ve 75 yaşından sonra ise %50’yi aştığı tespit edilmiştir. Yapılan reegresyon eşitliklerinde hem Alzheimer hastalığının ve hem de bunu tetikleyen hastalıklar da belirgin derecede artışların olduğu ve gelecek yıllarda da daha da büyük artışların olacağı tahmin edilmiştir. Ülkemiz için en önemli sorunların başında yaşlanma ve aynı zamanda yanlız yaşama geldiği görülmüştür. Yaşlanma (Nüfusun %16’sı) ve yalnız yaşama (Nüfusun %26’sı) bu hastalıkların artmasında etkili olmaktadırlar. Gerekli tedbirler alınmaması durumunda, bu sayıların daha da artacağı ve yaşam kalitesinin düşeceği gibi sağlık harcamalarında da ciddi artışlar olacağı beklenmektedir.

ABSTRACT

Alzheimer's disease is a neurodegenerative disease that affects more than 55 million people worldwide. According to the World Health Organization (WHO), this number is expected to increase to 78 million in 2030 and 139 million in 2050. With Alzheimer's, certain disorders in thought, memory and behavior begin to appear. A conscious demographic transformation is taking place in Turkey and the world, and this transformation has initiated discussions about where and how countries are going. Dementia and Alzheimer's, which are among the diseases that increase especially with aging, are one of the problems that need to be solved. While the share of children and young people in the total population is constantly decreasing, it is seen that the elderly population is increasing due to improvements in health. Although Turkey seems to be lucky throughout the world in terms of having a young population, it actually has concerns about the future due to its rapidly decreasing young population. Our aim in this study is to provide a general definition of Alzheimer's disease, one of the neurodegenerative diseases, to indicate its sources and to provide predictive information about the status of the disease in the coming years. For this purpose, transactions were made based on TURKSTAT data and the data of the Ministry of Health. Firstly, the diagnoses of the disease, its symptoms, its effects, the effects of the disease on the patient, the stages of the disease and its genetic basis are stated. Apart from this, the diseases that affect the elderly and may also be the source of Alzheimer's disease were predicted by regression analysis. At the same time, the subject was tried to be concretized by conducting a prevalence study of Alzheimer's disease in Karabük province. As a result, it was determined that the disease started to be seen at the age of 60 and above (0.02%), the probability of occurrence increased after the age of 70 (4.7%) and exceeded 50% after the age of 75. According to the regression equations, there has been a significant increase in both Alzheimer's disease and the diseases that trigger it, and it has been estimated that there will be even greater increases in the coming years. It has been observed that the most important problems for our country are aging and living alone. Aging (16% of the population) and living alone (26% of the population) are effective in increasing these diseases. If the necessary measures are not taken, it is expected that these numbers will increase further and the quality of life will decrease, as well as serious increases in health expenditures.