Afganistan’da 2001 Sonrası Kadınların Sosyal Durumu ve Siyasal Katılımı

Abstract

ÖZ Afganistan, yüzyıllardır kadınların siyasi ve toplumsal hayatta geri kaldığı bir ülkedir. 1996-2001 yılları arasında iktidarda bulunan Taliban, kadınların temel hak ve özgürlüklerini elinden alarak, onları toplumdan dışlamıştır. Taliban’ın iktidardan düşürülmesinden sonra, Afganistan’da kadınların siyasi ve toplumsal hayata katılımı için önemli fırsatlar doğmuştur. 2001’de ABD’nin Afganistan’ı işgal etmesiyle birlikte, Afganistan’da kadınların siyasal hayata katılımı önemli ölçüde artmıştır. Bu süreç, kadınların eğitim ve istihdam fırsatlarının artmasıyla desteklenmiştir. 2001’dan sonra Afganistan’da yeni bir anayasanın kabul edilmesiyle birlikte, kadınlara seçme ve seçilme hakkı verilmiştir. Bu, Afganistan’da kadınların siyasal hayata katılımında önemli bir dönüm noktasıydı. Afganistan’da kadınların siyasi ve toplumsal hayata katılımı için yapılan reformlar, önemli ilerlemelere yol açmıştır. Ancak bu alandaki zorluklar devam etmektedir. Afganistan’da halen kadına yönelik şiddet ve ayrımcılık yaygındır. Kadınların siyasete katılımı, özellikle kırsal kesimlerde ve muhafazakâr bölgelerde hala çok sınırlıdır. Son yirmi yılda, Afgan toplumu ve özellikle ülkenin kadınlar açısından birçok değişiklik yalanmıştır. Ülkede yeni anayasanın hazırlanmasıyla birlikte kadının toplumdaki konumu ve kültürel, sosyal, ekonomik ve politik haklarında iyileşmeler yaşanmıştır. Bu durum, cinsiyetçi görüşlerden ve kadına yönelik şiddetten arınmış bir toplum inşası konusunda umutları artırmıştır. Ancak, 2021’de Taliban’ın yeniden iktidarı ele geçirmesi, Afganistan’da kadınların toplumsal ve siyasal yaşama katılımını yeniden sınırlandırmıştır. Taliban yönetimi kadınların eğitim, istihdam ve temel haklara erişimini kısıtlayan bir dizi kural ve düzenleme getirmiştir. Taliban’ın iktidarı ele geçirmesine rağmen, Afganistan’daki kadınlar siyasal hayata katılımlarını sürdürmeye çalışmaktalar. Bugün kadınlar, güçleri yettiği kadar, protestolar ve sivil itaatsizlik eylemleri yoluyla Taliban’ın politikalarına karşı çıkmaktalar.

ABSTRACT Afghanistan has historically been a country where women have been marginalized in political and social life for centuries. During the Taliban regime from 1996 to 2001, women's fundamental rights and freedoms were severely restricted, effectively excluding them from society. However, the overthrow of the Taliban regime created significant opportunities for the participation of women in the political and social spheres of Afghanistan. The US invasion of Afghanistan in 2001 marked a significant increase in women's participation in political life. This period was supported by an increase in opportunities for education and employment for women. Following the adoption of a new constitution in Afghanistan after 2001, women were granted the right to vote and be elected, a pivotal moment in the political engagement of women in Afghanistan. The reforms aimed at increasing women's participation in political and social life in Afghanistan have led to notable progress. Nonetheless, challenges in this area persist. Violence and discrimination against women are still prevalent in Afghanistan. The participation of women in politics remains particularly limited in rural and conservative areas. Over the past two decades, Afghan society, and particularly the status of women, has undergone numerous changes. With the drafting of the new constitution, there have been improvements in women's status and their cultural, social, economic, and political rights. This has raised hopes for building a society free from gender biases and violence against women. However, the return of the Taliban to power in 2021 has once again limited women's participation in social and political life in Afghanistan. The Taliban regime has introduced a series of rules and regulations restricting women's access to education, employment, and fundamental rights. Despite the Taliban's seizure of power, women in Afghanistan are striving to continue their political engagement. Currently, women are resisting the Taliban's policies through protests and acts of civil disobedience as much as they are able