Okul Müdürlerinin Sosyal Adalet Liderliği Davranışları İle Öğretmenlerin İş doyumu Arasındaki İlişki: Kolektif Öğretmen Yeterliğinin Aracı Rolü

Abstract

ÖZ Bu araştırma eğitim yöneticilerinin sosyal adalet liderliği düzeyi ile öğretmenlerin iş doyumu arasında olduğu düşünülen doğrudan ilişkide kolektif öğretmen yeterliğinin aracı etkisi ile dolaylı ilişkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma verileri Türkiye Karabük ili Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı kamu ilkoköğretim ve ortaöğretim kurumlarında çalışmakta olan toplam 356 öğretmenden toplanmıştır. Söz konusu çalışmada sosyal adalet liderliği bağımsız, kolektif öğretmen yeterliği mediatör ve öğretmen iş doyumu bağımlı değişkendir. Çalışma ilişkisel tarama modelinde tasarlanmıştır ve Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) ile söz konusu değişkenlerin ilişkileri analiz edilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre okul yöneticilerinin sergilediği sosyal adalet liderliği davranışları ile öğretmenlerin iş doyum düzeyleri arasındaki ilişki düşük düzeyde olup anlamlı ve pozitiftir. Kolektif öğretmen yeterliği ile öğretmen iş doyumu arasındaki ilişki orta düzeyli, anlamlı ve pozitiftir. Ayrıca sosyal adalet liderliği ile kolektif öğretmen yeterliği aracılığıyla öğretmen iş doyumu arasındaki ilişki düşük düzeyli olmasına karşın pozitif yönlü ve anlamlıdır. Buna göre mevcut araştırma modelinde kolektif öğretmen yeterliği sosyal adalet liderliği ile öğretmen iş doyumu ilişkisinde kısmi aracıdır. Özetle mevcut araştırma doğrultusunda MEB’e bağlı kurumlarda yer alan okul müdürlerinin sergilediği sosyal adalet liderliği davranışlarının aynı kurumda çalışan öğretmenler açısından mesleki doyumlarına katkı sağladığı ve bu ilişkide kolektif öğretmen yeterliğinin aracılık rolü oynadığı ortaya koyulmuştur. Araştırma sonuçlarına bağlı olarak Milli Eğitim Bakanlığı’nın hâlihazırda yürütmekte olduğu mevcut eğitim politikası ve bu politikanın eğitim öğretim kurumlarında uygulamasına ile ilgili birtakım çıkarımlara değinilmiştir.

ABSTRACT This paper investigates the direct associations between the social justice leadership practices of school principals and teachers' job satisfaction and indirect associations between variables through mediating role of collective teacher efficacy. In the study in which the correlational survey model, the sample comprised 356 teachers working in public primary, secondary and high schools affiliated with the Ministry of National Education in Karabük province of Turkey. In this study social justice leadership was constructed as an predictor variable, collective teacher efficacy as a mediator, and teacher job satisfaction as a responding variable. Structural Equation Modeling (SEM) was used to test the structural associations between the variables. Results indicated that the relationship between the social justice leadership behaviors exhibited by school principals and teachers' job satisfaction levels is low, significant and positive. The relationship between collective teacher efficacy and teacher job satisfaction is moderate, significant and positive. Social justice leadership had a direct effect on the teachers’ job satisfaction and an indirect effect through collective teacher efficacy. Although the relationship between social justice leadership and teacher job satisfaction through collective teacher efficacy is low-level, it is positive and significant. Accordingly, in the current research model, collective teacher efficacy plays a partial mediator role in the relationship between social justice leadership and teacher job satisfaction. Deductions for policy, practice and investigation are discussed.