XVII. Yüzyıl Divan Şairlerinin Şiirlerinde Irak Cografyası

Abstract

ÖZ Bu çalışma XVII. yüzyıl divan edebiyatında Irak coğrafyasını konu edinmiştir. Çalışma üç ana bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde XVII. yüzyılın genel özelliklerinin ardından, bu dönemdeki Divan edebiyatı hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca başta Nef'î, Nâbî, Nergisî ve Neşâtî gibi önemli şairler olmak üzere XVII. yüzyılda yetişmiş toplam 20 şair tanıtılmıştır. Tezin ikinci bölümünde coğrafyanın divan şiirine etkisi hakkında bilgi verilmiş daha sonra Irak coğrafyasının tarihsel, sosyal ve siyasal önemi açıklanmaya çalışılmış, bölümün son kısmında ise Irak coğrafyasının divan şiirine etkisi ortaya konulmuştur. Çalışmanın üçüncü yani son bölümünde ise XVII. yüzyıl divan şiirinde Irak coğrafyası örnek beyitlerle açıklanmıştır. Bu bölümde Bağdat, Basra, Babil, Dicle ve Fırat nehri, Kerbela gibi önemli coğrafî yerler işlenmiştir. Ayrıca Anadolu coğrafyası da ele alınmış, başta İstanbul şehri olmak üzere Konya, Bursa ile Edirne gibi önemli kültür ve medeniyet merkezi olan şehirlerin divan şiirinde XVII. yüzyıl şairleri tarafından nasıl işlendiği ortaya konulmuştur.

ABSTRACT This study is about the geography of Iran in the 17th century divan literature. The study consists of 3 main parts: In the first part, following the general characteristics of the 17th century, information is given about the Divan literature of this period. In addition, a total of 20 poets who grew up in the 17th century, including important poets such as Nef'î, Nâbî, Nergisî and Neşâtî, were introduced. In the second part of the thesis, information was given about the effect of geography on divan poetry, then the historical, social and political importance of Iraqi geography was tried to be explained, and in the last part of the chapter, the effect of Iraqi geography on divan poetry was revealed. In the third, or last, part of the study, the geography of Iraq and Anatolia in the 17th century divan poetry is explained with sample couplets. In this section, important geographical places such as Baghdad, Basra, Babylon, Tigris and Euphrates rivers, and Karbala are covered. In addition, the geography of Anatolia was discussed, and it was revealed how the cities that were important centers of culture and civilization, such as Istanbul, Konya, Bursa and Edirne, were handled by the 17th century poets in divan poetry.