Dede Korkut Hikâyelerinde Sınıflandırma Ölçütleri Bakımından Zarflar

Abstract

ÖZ KARASU, Senanur, Dede Korkut Hikâyelerinde Sınıflandırma Ölçütleri Bakımından Zarflar, Yüksek Lisans Tezi, Ocak-2024. Zarf veya belirteç; bir fiili, fiilimsiyi, sıfatı, ya da başka bir zarfı çeşitli şekillerde niteleyen sözcüklere verilen addır. Çalışma iki ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde zarfın tanımına, özelliklerine, türüne (durum, zaman, yer-yön, soru, ölçü-miktar), yapısına (basit, türemiş, birleşik) yer verilmiştir. Daha sonra Dede Korkut, Dede Korkut Hikâyelerinin içeriği, Dede Korkut Hikâyelerinin nüshaları hakkında bilgi verilmiştir. Son olarak Dilbilim Kavramlarıyla Türkçe Dilbilgisi adlı kitaptan alınan ölçütlerin çalışmanın içeriğini nasıl belirlediği hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölüm; Anlambilimsel Ölçüt Açısından Zarflar, Biçimbilimsel Ölçüt Açısından Zarflar, İşlevsel Ölçüt Açısından Zarflar ve Dağılımsal Ölçüt Açısından Zarflar olmak üzere dört ana başlıktan oluşmaktadır. Bu başlıklar Dilbilim Kavramlarıyla Türkçe Dilbilgisi adlı kitaptan alınarak oluşturulmuştur. Bu bölümde Dede Korkut -Dresden Nüshası- I ve II. Cilt ve Dede Korkut -Günbed Yazması- Kazan Bey Oğuznamesi adlı eserlerdeki zarflar incelenmiş ve verilen bu ana başlıklara göre sınıflandırılmıştır. Çalışmada zarfların tespit edilmesi ve incelenmesi için Sadettin Özçelik’in Dede Korkut -Dresden Nüshası- I ve II. Cilt adlı kitabı ve yine Sadettin Özçelik’in Dede Korkut -Günbed Yazması- Kazan Bey Oğuznamesi adlı kitabı temel kaynak olarak kullanılmıştır. Turgay Sebzecioğlu’nun Dilbilim Kavramlarıyla Türkçe Dilbilgisi adlı kitabı ise incelenen ve tespit edilen zarfların sınıflandırılması için temel kaynak olarak kullanılmıştır.

ABSTRACT KARASU, Senanur, Adverbs in terms of Classification Criteria in Dede Korkut, Master's Thesis, January-2024. Adverb or token; It is the name given to words that characterize a verb, verb, adjective, or other adverb in various ways. This study consists of two main parts. In the first part, the definition, properties, type (situation, time, place-direction, question, measure-amount), structure (simple, derived, combined) of the adverb are included. Then, information was given about Dede Korkut, the content of Dede Korkut Stories, and the copies of Dede Korkut Stories. Finally, information was given about how the criteria taken from the book titled Dilbilim Kavramlarıyla Türkçe Dilbilgisi determined the content of the study. The second part; It consists of four main headings: Adverbs in terms of Semantic Criterion, Adverbs in terms of Morphological Criterion, Adverbs in terms of Functional Criterion and Adverbs in terms of Distributional Criterion. These titles are taken from the book titled Dilbilim Kavramlarıyla Türkçe Dilbilgisi. In this section, the envelopes in Dede Korkut -Dresden Nüshası- I ve II. Cilt ve Dede Korkut -Günbed Yazması- Kazan Bey Oğuznamesi were examined and classified according to these main headings. In this study, Sadettin Özçelik's book Dede Korkut -Dresden Nüshası- I ve II. Cilt and Sadettin Özçelik's book Dede Korkut -Günbed Yazması- Kazan Bey Oğuznamesi were used as the main source for the identification and examination of envelopes. Turgay Sebzecioğlu's book titled Dilbilim Kavramlarıyla Türkçe Dilbilgisi was used as the main source for the classification of the adverbs examined and identified.