GELİŞMEKTE OLAN BİR GIDA TEKNOLOJİSİNE YÖNELİK TÜKETİCİ TUTUMUNUN İNCELENMESİ: İN VİTRO ET ÖRNEĞİ

Abstract

ÖZET

Bu çalışmada, nüfusun her geçen yıl artması ve küresel iklim krizinin gündeme gelmesi gıda teknolojisinde yenilikçi çalışmaların artmasına neden olmuştur. İnsanlar için temel besin kaynağı olan proteinin sürdürülebilir bir şekilde karşılanması için alternatif protein kaynakları araştırılmaktadır. Bu alternatiflerden biri de temelde bir laboratuvar ortamında üretilen in vitro ettir (IVE). IVE oldukça yeni ve bilinmeyen bir alternatif olduğundan, tüketicilerin ürüne karşı algılarının ve algılarını etkileyen parametrelerin ortaya konulmasıyla ilgili çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu noktada tüketicinin tutumunun nasıl olacağı İVE’yi kabul edip etmeyeceği önemlidir. Özellikle Türkiye’de tüketici tutumunu anlamaya yönelik geniş kapsamlı bir araştırma bulunmamaktadır. Bu tezin amacı tüketici toplumun İVE’ye karşı tutumunu araştırmaktır. Bu araştırma, 18-65 yaş aralığındaki tüketicilerin IVE’ye karşı genel tutumlarını araştırmak ve tüketicilerin tutumları üzerinde bazı öngörücü faktörlerin bir etkisi olup olmadığını incelemek için kurulmuştur. Çalışma Türkiye genelinde 256 katılımcının katılımıyla kurulmuştur. Katılımcılara sorulan tüm sorular 1 ± 5 likert tipi ölçekte sunulmuştur. Katılımcılar IVE'yi denemeyeceklerini belirttiyse, diğer takip soruları sunulmamıştır. Daha sonra tüm katılımcılara, hangi koşullarda IVE'yi denemek istemeyeceklerini araştıran çok yönlü bir seçenek verilmiştir. Tüketicilerin bir şekilde IVE denemeye istekli olduğu görülmüştür fakat çiftlik eti yerine tüketmeyi kabul etmemiştir. Diğer taraftan IVE tüketimi konusunda tat/görünüşün öncelikli engel olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte, cinsiyet ve yaş faktörünün IVE’ye yönelik tutumda önemli değişkenler olduğu tespit edilmiştir. Ancak elde edilen tüm sonuçlar IVE algısı konusunda derin bir karmaşının olduğunu göstermektedir. Çalışma küçük ölçekli olsa da, IVE’ye yönelik algıların ölçülmesinde önemli bir adım olduğu ve IVE konusu hakkında daha fazla araştırmanın gerekliliğini ortaya koymuştur.

ABSTRACT

In this study, the increasing population every year and the global climate crisis have led to an increase in innovative studies in food technology. Alternative protein sources are being researched to meet protein, which is the main nutritional source for humans, in a sustainable way. One of these alternatives is in vitro meat (IVE), which is basically produced in a laboratory. IVE is a new and unknown alternative, therefore, studies are needed to reveal consumers' perceptions of the product and the parameters that affect their perceptions. The consumer's acceptance and opinion of IVE is important. There is no comprehensive research to understand consumer attitudes, especially in Turkey. The aim of this thesis is to investigate the attitude of the consumer society towards IVE. This research was conducted to investigate the general attitudes of consumers aged 18-65 towards IVE and to examine whether some factors have an impact on consumers' attitudes. The study was established with the participation of 256 participants from across Türkiye. All questions asked to the participants were presented on a 1 ± 5 Likert-type scale. If participants indicated that they would not try IVE, no other follow-up questions were presented. All participants were then given a multiple choice that explored under what circumstances they would not want to try IVE. Consumers were found to be willing to try IVE in some form, but were not willing to consume it instead of farmed meat. It has been determined that taste and appearance are the primary obstacles to consumption. Additionally, gender and age factors were found to be important variables in the attitude towards IVE. However, all the results show that there is a deep confusion regarding the perception of IVE. Although the study was small-scale, it was an important step in measuring perceptions towards IVE and revealed the need for further research on the subject of IVE.