Türk Dünyasında Spor Oyunları ve Müsabakalarının Gelişen İş Birliği Açısından Önemi

Abstract

ÖZ İnsanlık tarihine bakıldığında insanoğlu yaşamını sürdürebilmek doğaya ayak uydurarak barınma, avlanma, korunma gibi bazı ihtiyaçlarını karşılayabilmek için bulunduğu ortama hâkim olma ve güçlü olma isteği ile farklı birçok bedensel çalışmalar yapmıştır. Bunun sonucu olarak spor kavramı ortaya çıkmıştır. Dünyadaki en eski uygarlık ve topluluklara bakıldığında Türklerde güçlü ve cesaretli olma bir erdem olarak telakki edilmiştir. Zamanla yaşadıkları bölgelere göre ayrılmış olsalar da Türkler ortak paydalara dayanarak, birlik ve beraberlik sergilemiştir. Geçmişten günümüze kadar gelen, “kılıç, at yarışları, atıcılık, polo (çögen/çevgen), cop, mızrak, cirit, gökbörü, tepük(futbol), avcılık, boks, kayak, süngü, yüzme, seyirtmek (koşu), tomak, matrak, taş atma, tuluk oyunu, yağlı direk, ağırlık kaldırma, yaya koşusu” gibi unutulmaya yüz tutan birçok spor oyunu ve müsabakaya Türkler ataları gibi tarihi, kültürel ve manevi bağlarla birbirlerine bağlılık sergilemiş, sahip oldukları manevi mirasın önemi ve birleştirici potansiyelini temel almışlardır. Gün geçtikçe artan iş birliği sürecinde spor oyunları ve müsabakalarının özel bir yeri vardır. Türk dünyasında ortak değerlerin kurumsallaşma ve entegrasyon süreçleri ile beraber hız kazanmış olması Türk toplumları arasındaki iletişim ve iş birliğini güçlendirerek Türk dünyasına katkı sağlamıştır. Bu oyun ve müsabakaların gerek siyasi, sosyo-kültürel ve ekonomik iş birliği gerekse turizm açısından faydalarından bahsetmek bu bağlamda doğru olacaktır. Tez çalışması üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde spor, etnospor ve Türk toplumlarındaki yeri ile kavramlar açıklanmıştır. İkinci bölümde geleneksel spor türleri ve bu türlerin sınıflandırılmasına yer verilmiştir. Üçüncü bölümde Türk cumhuriyetlerinde iş birliği ve entegrasyon sürecinde spor etkinliklerinin önemi ele alınmıştır.Tez çalışmasında bahsi geçen hususlardan hareketle günümüz Türk dünyasında geleneksel spor oyunları ve müsabakaların gelişen iş birliği açısından önemi incelenmiştir.

ABSTRACT When we look at the history of humanity, human beings have done many different physical studies with the desire to dominate to environment and to be strong in order to meet some of their needs such as shelter, hunting, protection by keeping up with nature in order to survive. As a result of this, the concept of sport emerged. When we look at the oldest civilizations and communities in the world, being strong and courageous was considred a viture in the Turks, one of the oldeset. Although they were separated according to the regions they lived inover time, Turks generally exhibityed untiy and solidarity based on common denominators. “Sword, horse races, shooting, polo(çögen/ çevgen), baton, spear, javelin,gökbörü, tepük(football), hunting, buxing, skiing, bayonet, swimming, seyirtmek (running), tomak, matrak, ston throwing, tuluk game, oil pole, weight lifting, the Turkic republics, which have managet to be together again with many differend sports games and competitions some of which have sunk into oblivon such as “pedestrian running”, have demonstrated loyalty to each other with historical cultural and spiritual ties like their ancestors Turkic socities have built on the inportance and unifying potential of their spiritual heritage. Sports games and conpetitions have a spesial place in the ever-increasing cooperation process. The fact that the common values in the Turkic world have gained momentum with the institutionalizati on and integration process has contributed to the Turkic world by strengtheining the communication between Turkic societies. İn this context, it would be correct to mention the benefits in therms of political socio-cultural, economic and tourism. The thesis consists of three chapters. İn the first part, sports, ethnosports and its places in Turkish societies and concepts are explained in the second chapter, types of sports and their classifications are given. İn the third chapter the importance of sports activities in the process of cooperation and integration in the Turkic republics is discussed. Based on the mentioned issues in the thesis, the importance of traditional sports games and competitions in terms of developing cooperation in today's Turkic world is analyzed.