Enam, Enfal, Tevbe ve Hud Sureleri Üzerinden İbn Cüzey ve Reşit Rıza’nın Tefsirlerinde Esbabı Nüzul

Abstract

ÖZET İslam alimleri ayetlerin manasında bir hata olmaması adına Allah'ın Kitabı'na anlamlarının açıklanması, esbabı nüzulden bilinmeyenlerin açıklanması ve bunların zikredildiği ayetlerin manalarının açıklanması konusuna büyük önem vermişlerdir. Bu çalışmanın amacı müfessirler için net bir metoda ulaşabilmek amacıyla İbn Cüzey ve Muhammed Reşid Rıza'nın yöntemlerini, tefsir kaynaklarını ayrıca esbabı nüzul ilminin önemi ve Kur'an metninin anlaşılması ve tefsir edilmesinde oynadığı büyük rolü öne çıkarmaktır. Bu bağlamda çalışma bir giriş, üç bölüm, sonuç ve tavsiyeler, ardından da kaynaklar ve referanslar olarak sıralanmıştır. Araştırmayı farklı kılan, İbn Cüzey ve Reşid Rıza'nın tefsir konusundaki yaklaşımları ile nüzul sebepleri arasında, özellikle et-Teshil ve el-Menar tefsirleri üzerinden karşılaştırma yapma imkânı tanımasıdır. Araştırmacı, betimsel tümevarım yöntemini kullanarak, müfessirlerin tarihsel geçmişini ve esbabı nüzulü ilmini beyan etmeye çalışmıştır. Ayrıca iki müfessirin yönetmlerinin çıkarılmaya çalışıldığı tümevarımsal ve analitik yöntem ve yine ikisinin yöntemlerinin mukayese edildiği karşılaştırmalı yaklaşım da kullanılmıştır. Araştırma birkaç önemli hususa ulaşmış olup bunlardan bazıları şöyle zikredilebilir: Esbabı nüzul ilmi, Kur'an metninin anlaşılması ve tefsirinin yapılmasında dayandığı en önemli ilimlerden biri olup müfessirin kullandığı temel yorum araçlarından biridir.

ABSTRACT Scholars have shown great interest in The Quran, which is reflected in explaining its meanings and clarifying the hidden reasons for its revelation. They also elucidated the meanings of verses associated with these reasons to prevent misunderstanding of the noble verse’s meaning. The purpose of this research is to highlight the methodologies of Ibn Juzayy and Muhammad Rashid Rida and their sources in interpretation, to arrive at a clear methodology for the interpreters, as well as to emphasize the importance of the science of reasons for revelation and its significant role in understanding and interpreting the Quranic text. What distinguishes this research is the possibility of comparing the methodologies of Ibn Juzayy and Muhammad Rashid Rida in interpretation and reasons for revelation, especially through their interpretations “At-Tasheel” and “Al-Manar”. The researcher used a descriptive-inductive approach, tracing the history of interpreters and reasons for revelation, an analytical-inductive approach from which she deduced the methodologies of the interpreters, and a comparative approach through which she compared their methodologies, The most important conclusion reached by the researcher is that the science of reasons for revelation is one of the most important sciences relied upon for understanding and interpreting the Quranic text. It is one of the basic tools needed by an interpreter. The research is divided into an introduction, three chapters, a conclusion, and recommendations, followed by sources and references.