OKUL ÖNCESİ DÖNEM ÇOCUKLARININ SALDIRGANLIK YÖNELİMLERİ İLE ZİHİN KURAMI BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Abstract

ÖZET

Bu araştırma 48-60 aylık çocukların saldırganlık yönelimleri ve zihin kuramı becerileri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır. Çocukların saldırganlık yönelimleri ve zihin kuramı becerileri çocuğa ve aileye ilişkin değişkenlerle de incelenmiştir. Araştırma ilişkisel tarama modelli tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 48-60 ay aralığında bulunan 81 çocuktan oluşmaktadır. Araştırmanın veri toplama araçları olarak; “Demografik Bilgi Formu”, Kan ve Kurtulmuş (2016) tarafından geliştirilen “36-72 Aylık Çocuklara Yönelik Saldırganlık Yönelim Ölçeği” ve Gözün Kahraman ve Aksoy (2012) tarafından Türkçeye uyarlanan “Zihin Kuramı Ölçeği” kullanılmıştır. Saldırganlık yönelimi (1) Başkalarına Yönelik Fiziksel Saldırganlık, (2) Başkalarına Yönelik İlişkisel Saldırganlık, (3) Nesnelere Yönelik Saldırganlık (4) Kendine Yönelik Saldır- ganlık olmak üzere dört alt boyuttan oluşmaktadır. Zihin kuramı ölçeği okul öncesi yaş grubu çocukları için (1) Farklı İstek, (2) Farklı İnanç, (3) Bilgi Erişimi, (4) Belirgin Yanlış İnanç, (5) İçerik Yanlış İnanç olmak üzere basitten karmaşığa doğru sıralanan görevlerden oluşmaktadır. Araştırmanın bulgularına göre çocukların saldırganlık yönelimi puanları ile zihin kuramı puanları arasında bir ilişki olmadığı saptanmıştır. Saldırganlık yönelimi puanları ile cinsiyet, kardeş sayısı, doğum sırası ve gelir durumuna göre anlamlı farklılık gösterirken; yaş, anne-baba öğrenim durumu ve anne çalışma durumuna göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir. Zihin kuramı becerileri ile cinsiyet, kardeş sayısı, doğum sırası, anne-baba öğrenim durumu, anne çalışma durumu ve gelir durumu arasında anlamlı farklılık görülmezken yaş değişkenine göre anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuçlara göre okul öncesi dönem çocuklarının saldırganlık yönelimi, henüz gelişmekte olan zihin kuramı becerileriyle bir ilişki göstermemekle birlikte farklı gelişim dönemlerde bu ilişkinin çalışılmasının önemli olduğu düşünülmektedir.

ABSTRACT

This research was conducted to examine the relationship between aggression tendencies and theory of mind skills in children aged 48-60 months. The aggression tendencies and theory of mind skills of the children were also analyzed in relation to variables related to the child and the family. The study was designed using a correlational survey model, and the study group consisted of 81 children aged 48-60 months attending preschool education institutions. The data collection tools used in the research were the "Demographic Information Form," the "Aggression Tendency Scale for Children Aged 36-72 Months" developed by Kan and Kurtulmuş (2016), and the "Theory of Mind Scale" adapted into Turkish by Gözün Kahraman and Aksoy (2012). The aggression tendency scale comprises four sub-dimensions: (1) Physical Aggression Towards Others, (2) Relational Aggression Towards Others, (3) Aggression Towards Objects, and (4) Self-directed Aggression. The theory of mind scale includes tasks ordered from simple to complex for preschool-aged children: (1) Diverse Desires, (2) Diverse Beliefs, (3) Knowledge Access, (4) Explicit False Belief, and (5) Contents False Belief.According to the findings of the research, no relationship was found between the aggression tendency scores and the theory of mind scores of the children. The aggression tendency scores showed significant differences based on gender, number of siblings, birth order, and income level, but not based on age, parental education level, and mother's employment status. In contrast, theory of mind skills did not show significant differences based on gender, number of siblings, birth order, parental education level, mother's employment status, and income level, but there was a significant difference based on age.Based on these results, it is suggested that while the aggression tendencies of preschool children do not yet show a relationship with their developing theory of mind skills, it is important to study this relationship at different stages of development.