BELEDİYE ATIK YAKMA FIRINI (BAYF) KÜLÜNÜN ZEMİN İYİLEŞTİRMESİNDE KULLANILABİLİRLİĞİ ÜZERİNE DENEYSEL BİR DEĞERLENDİRME

Abstract

ÖZET

Dünya nüfusu arttıkça bu artışa paralel olarak evsel ve endüstriyel atık oranı da artmaktadır. Bu durum atıkların kullanılabilirliği gibi sorunları beraberinde getirmektedir. Son zamanlarda popüler hale gelen atıkların yakılarak enerji üretimi elde edilmesi sonucu kül ortaya çıkmaktadır. Bu çıkan külün kullanılabilirliği henüz literatüre girmemiştir. Atıkların yakılması sonucu oluşan bu küllerin kullanılması yeni bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada, evsel atıkların enerji üretimi amacıyla belediyeler tarafından yakılması sonucu ortaya çıkan BAYF külünün zeminlerin iyileştirilebilmesinde kullanılabilirliği araştırılmıştır. Bu amaçla Tokat Karben A.Ş’den elde edilen bentonit ile Karabük ilinin Safranbolu ilçesinden elde edilen dere kumu 10 nolu elek ile elendikten sonra, bentonit/dere kumu oranı 1/1 olacak şekilde ham (referans) numune hazırlanmıştır. Bu karışıma Malatya Büyükşehir Belediyesi ve MİMSAN Grup ortaklığında kurulan atık geri dönüşüm tesisinde evsel atıkların yakılması sonucu ortaya çıkan BAYF külü, 10 nolu elekten geçirilerek ham numunenin ağırlığınca %2,5, %5, %10, %15 ve %20 eklenip optimum su içerikleri ile numuneler hazırlanmıştır. Optimum su içeriğinde hazırlanan numuneler 1, 7, 14, 21 ve 28 günlük küre bırakılmış; kür sonucunda tek eksenli basınç deneyi, üç eksenli basınç deneyi ve şişme basıncı deneyleri uygulanmıştır. Deneyler sonucunda içsel sürtünme açısı, kohezyon ve şişme basıncı değerleri bulunmuştur. Bu deneylere ek olarak karışımların optimum kür gününde SEM ve X ışını kırınımı (XRD) analizi yapılarak numunelerin iç yapısı incelenmiştir. Sonuç olarak, BAYF külü katkılı zemin numunesinin referans numuneye göre dayanım açısından arttığı, şişme potansiyeli açısından azaldığı gözlemlenmiştir. Bu sonuçlar çerçevesinde BAYF külünün zemin parametrelerini iyileştirmede alternatif bir ürün olabileceği değerlendirilmiş ve BAYF külünün doğaya bırakılarak çevre zararının engellenebileceği aynı zamanda da bu ürünün atık yönetimi anlamında yeşil bir dönüşüm olacağı değerlendirilmiştir.

ABSTRACT

As the world population increases, the rate of domestic and industrial waste also increases in parallel with this increase. This situation brings with it problems such as the usability of waste. Ash is produced as a result of energy production by burning waste, which has become popular recently. The usability of this resulting ash has not yet entered the literature. The use of these ashes resulting from the burning of waste emerges as a new problem. In this study, the usability of BAYF ash, which is produced as a result of burning domestic waste by municipalities for energy production, in improving soils was investigated. For this purpose, bentonite obtained from Tokat Karben A.Ş. and river sand obtained from Safranbolu district of Karabük province were sieved with a No. 10 sieve and a raw (reference) sample was prepared with a bentonite/stream sand ratio of 1/1. Then MSWI ash, which is produced as a result of the incineration of domestic waste in the waste recycling plant established in partnership with Malatya Metropolitan Municipality and MİMSAN Group, was added to the soil mixture at 2.5%, 5%, 10%, 15% and 20% by weight after passing through a No. 10 sieve. Samples with these proportions were prepared considering the optimum water content. Samples prepared at optimum water content were left to cure for 1, 7, 14, 21, and 28 days. As a result of the cure, uniaxial pressure test, triaxial pressure test, and swelling pressure tests were applied. As a result of the experiments, internal friction angle, cohesion, and swelling pressure values were found. In addition to these experiments, the internal structure of the samples was examined by SEM and X-ray diffraction (XRD) tests on the mixtures on optimum curing days. As a result, it was observed that the MSWI ash-added soil sample increased in terms of strength and decreased in terms of swelling potential compared to the reference sample. Within the framework of these results, it was evaluated that BAYF ash could be an alternative product to improve soil parameters, and it was evaluated that environmental damage could be prevented by releasing BAYF ash to nature, and at the same time, this product would be an environmentally friendly transformation in terms of waste management.