Cemheretu’l-Emsâl’de Geçen “Efâlu Min” Vezni Dışında Gelen Mesellerin İncelenmesi

Abstract

ÖZ Bu çalışmada; “Cemheretu’l-Emsâl’de Geçen “Efâlu Min” Vezni Dışında Gelen Mesellerin İncelenmesi” adlı konu ele alınmıştır. Çalışmamızda yazarın hayatı ve mesel hakkında gerekli bilgiler verilmiştir. Eserde geçen mesellerin bir kısmının sadece bu kaynakta yer aldığı tespit edilmekle birlikte pek çoğunun kendisinden önce yaşamış yazarların kaynaklarında yer aldığı görülmüştür. Bu meseller içinde bir kısmının Kur’an ayetlerinden, hadisi şeriflerden ve sahabe sözlerinden, mülhem ve muktebes oluştuğu tespit edilmiştir. Ayrıca bir kısmının şiirlerden ve anonim mesellerden alındığı anlaşılmıştır. İncelenen mesellerin tamamının Türkçe tercümesi yapılmış, bazılarının anlaşılması için ek açıklama ilave edilmiştir. Bununla beraber mesellerin ilgili olduğu konular da belirtilmiştir. Cemheretu’l-emsâl’e kadar olan kaynaklar taranmış, tespit edilenlerin kaynakları dipnotta gösterilmiştir.

ABSTRACT

In this study, the subject titled as “Cemheretu’l-Emsâl’de Geçen Efâlu Min Vezni Dışında Gelen Mesellerin İncelenmesi (lit. An Analysis of non-Efâlu Min Rhythm Proverbs Mentioned in the Cemheretu’l-Emsâl)” was discussed. In our study, the life of the author was discussed and necessary information about the proverbs was given. It was determined that some of the proverbs addressed in the book were only mentioned in this source, while the majority of them were mentioned before in the works of previous authors. It was concluded that a part of these proverbs were inspired or quoted from the verses of Quran, hadiths, and the sayings of the companions of the Prophet Muhammad. Additionally, it was understood that a part of the proverbs was taken from the poems and anonymous proverbs. All of the examined proverbs were translated to Turkish and additional explanations were made for some of them in order to increase their comprehensibility. Additionally, the subjects of the proverbs were also reported. The sources that were coming before the Cemheretu’l-emsâl were scanned and the sources of the detected ones were shown in the footnotes.