Cusipbek Aymawıtov'un "Akbilek" Adlı Romanında Şekil, Dil ve Üslup İncelemesi

Abstract

ÖZ Cusipbek Aymawıtov, özellikle Sovyet Döneminde yazmış olduğu “Akbilek” romanından yola çıkarak Kazak edebiyatının şekil, dil ve üslubunu yansıtmış ve gelişmesine katkı sağlamıştır. Romanda ele aldığı konular ile toplumun geri kalmışlığının esas nedenlerini ortaya koymuş ve toplumun ataletten kurtulması gerektiğini yazıları ile ifade etmiştir. Bunu yaparken Kazak Türkçesinin zengin dil özelliklerinden faydalanıp diğer taraftan romanda yer verdiği şiirlerle de geleneksel Türk şiir, şekil ve içerik özelliklerinin yanında Türk hikâyeciliğini de yansıtmıştır. Tez çalışmasında Cusipbek Aymawıtov’un “Akbilek” romanının incelenmesi ve bu incelemeden hareketle, onun Kazak edebiyatındaki yeri ve öneminin belirlenmesi amaçlanmıştır. Sonuç ve üç ana bölümün yer aldığı bu çalışmanın “Birinci Bölüm” ünde Kazak Türkleri, Kazakistan, Kazak Türkçesi ve Kazak Edebiyatı hakkında geniş bilgi verilmiştir. Çalışmanın “İkinci Bölüm” ünde Cusipbek Aymawıtov’un edebi kişiliği ve eserleri ile ilgili genel bilgiler verilmiştir. Cusipbek Aymawıtov’un hayatı, edebî kişiliği ve eserlerine dair incelemeler yer almaktadır. Bu bölümde şiir, hikâye, tiyatro, roman, araştırma yazıları bulunan sanatçının çok yönlü bir edebî kişiliğe sahip olduğuna değinilmiştir. Romanın olay örgüsünün ardından şahıs kadrosu, zaman ve mekân, bakış açısı ve anlatıcı özellikleri incelenmiştir. “Üçüncü Bölüm”de “Akbilek” romanının dil ve üslup açısından inceleme kısmı yer almaktadır. “Sonuç” bölümünde Cusipbek Aymawıtov’un hayatı, edebî kişiliği ve “Akbilek” üzerine yapmış olduğumuz bu çalışmayla ilgili genel bir değerlendirmede bulunulmuş ve ulaşılan sonuçlar ve yapılan tespitler sunulmuştur. “Ekler Bölümü”nde Cusipbek Aymawıtov’un “Akbilek” romanın “Türkiye Türkçesine Aktarımı” ve “Orijinal Metin” bulunmaktadır. ABSTRACT Cusipbek Aymawitov, based on the novel "Akbilek", which he wrote especially in the Soviet period, reflected the shape, language and style of Kazakh literature and provided it according to its development. He revealed the main reasons for the backwardness of the society with the issues he covered in the novel and stated in his writings that the society should be free from inertia. While doing this, Kazakh Turkish benefited from the rich language features and on the other hand, reflected Turkish storytelling as well as traditional Turkish poetry, shape and content features with the poems included in the novel. In the thesis study, it is aimed to analyze the novel "Akbilek" by Cusipbek Aymawitov and to determine its place and importance in Kazakh literature based on this examination. In the “First Chapter” of this study, in which there are three main chapters and results, broad information about Kazakh Turks, Kazakhstan, Kazakh Turkish and Kazakh Literature is given. In the “Second Part” of the study, we gave general information about the literary personality and works of Cusipbek Aymawitov. There are studies on the life, literary personality and works of Cusipbek Aymawitov. In this section, it is mentioned that the artist, who has poetry, story, theater, novel, research articles, has a versatile literary personality. After the plot of the novel, personal staff, time and place, perspective and narrator features were examined. In the "Third Part", there is the examination part of the novel "Akbilek". In the "conclusion" section, a general evaluation about the life, literary personality and "Akbilek" of Cusipbek Aymawitov has been made and the results and determinations have been presented "Appendices Section" ndecusipbek Aymawıtov the "Akbilek" novel "Turkey Turkish Transport" and "Original Text"is located.