Turizm İşletmelerinde Geleneksel Maliyet Yöntemlerine Alternatif Bir Uygulama Önerisi: Kaynak Tüketim Muhasebesi

Abstract

ÖZ Küreselleşmeyle birlikte gelişen teknoloji pazardaki rakiplerin artmasına, üretim teknolojilerinin gelişmesine, ürün çeşitliliğine, müşteri profillerinde değişimlere ve ürün yaşam sürelerinin kısalmasına neden olmuştur. Bu gelişmeler beraberinde endirekt giderlerin toplam üretim maliyetleri içindeki payının artmasına ve dolayısıyla geleneksel maliyet yöntemlerinin değişen koşullara ayak uydurmakta ve işletme ihtiyaçlarına cevap vermekte yetersiz kalmasına neden olmuştur. Diğer tüm işletmeler gibi turizm işletmeleri de bu gelişme ve değişimlerden etkilenmiştir. Tamamıyla müşteri odaklı hizmet veren turizm işletmeleri hem karlılığını arttırmak hem müşteri memnuniyetinin sürekliliğini sağlamak hem de rakipleri karşısında tercih edilebilirliğini artırmak ve bunu kaliteyi düşürmeden düşük maliyetle yapmak amacıyla maliyet analizi ve kontrolü konusunda katkı sağlayacak maliyetleme sistemlerini uygulama yoluna gitmiştir. Bu yöntemlerden biri de faaliyet tabanlı maliyetleme (FTM) yöntemi ile Alman maliyet muhasebesi olarak adlandırılan Grenzplankostenrehnung (GPK) yöntemlerini birleştiren kaynak tüketim muhasebesidir. Çalışmanın amacı, turizm işletmelerinde kaynak tüketim muhasebesi yöntemiyle atıl kapasitenin belirlenmesini, analiz edilerek azaltılmasını ve maliyetlerin kontrol altına alınarak minimize edilmesini sağlamaktır. Bu amaçla Antalya’da beş yıldızlı bir konaklama işletmesinin alakart restoranında kaynak tüketim muhasebesi (KTM) uygulaması gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgulara göre konaklama işletmesinin alakart restoranında 2019 Ağustos ayında 2.816,20 TL atıl kapasite maliyeti bulunmaktadır. Atıl kapasite maliyeti ürünlere dağıtılmayarak dönem gideri olarak alınmıştır.

ABSTRACT With the globalization, the developing technology has led to an increase in the competitors in the market, development of production technologies, product diversity, changes in customer profiles and shortened product life spans. These developments have led to an increase in the share of indirect costs in total production costs, and hence, traditional cost methods have been unable to adapt to changing conditions and to meet operational needs. Like all other enterprises, tourism enterprises have been affected by these developments and changes. Completely customer-oriented tourism enterprises have implemented costing systems that will contribute to cost analysis and control in order to increase profitability, to ensure continuity of customer satissfaction and to increase preferability against competitors and to do this at low cost without reducing quality. One of these methods is resource consumption accounting, which combines the activity-based costing (ABC) method and the so-called Grenzplankostenrehnung (GPK) methods, which are called German cost accounting. The aim of this study is to determine the idle capacity in tourism enterprises by using resource consumption accounting method, to analyze and reduce it and to minimize the costs by controlling. For this purpose, resource consumption accounting (RCA) was implemented in the a la carte restaurant of a five-star accomodation enterprise in Antalya. According to the findings, there is an idle capacity cost of TL 2,816.20 in August 2019 in the a la carte restaurant of the accomodation enterprise. The idle capacity cost is not allocated to the products and is taken as expense.