Psikiyatri Kliniğinde Yatan Hastaların Yakınlarının Hastalığa İlişkin Görüşleri ve Yaşam Kalitelerinin Değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET

Bu araştırma; psikiyatri kliniğinde yatan hastaların yakınlarının hastalığa ilişkin görüşleri ve yaşam kalitelerinin değerlendirilmesi amacıyla tanımlayıcı ve ilişki arayıcı olarak gerçekleştirildi. Bülent Ecevit Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Psikiyatri Servisinde yatan hasta yakınlarından 186 kişi araştırma kapsamına alındı. Araştırmada veriler Katılımcı Bilgi Formu, Ruhsal Hastalığa Yönelik İnançlar Ölçeği (RHİÖ) ve Yaşam Kalitesi Ölçeği-Kısa Formu (YKÖ-KF) kullanılarak toplanıldı. Verilerin değerlendirilmesinde istatistiksel yöntemler olarak sayı, yüzde, ortalama, standart sapma, Pearson Korelasyon analizi, İndependent t-testi ve Tek yönlü (One way) Anova testi kullanıldı. Katılımcıların yaş ortalaması 40,61±12,53 olup, %50,5’i kadındı. RHİÖ toplam puan ortalaması 47,16±20,96, alt boyut puan ortalamaları tehlikeli alan için 20,30±8,40, çaresizlik ve kişiler arası ilişkilerde bozulma alanı için 24,87±12,65, utanma alanı için ise 1,97±2,55 olarak bulundu. Bu puanlara göre hasta yakınlarının ruhsal hastalığa yönelik inançlarının ortalama bir değerde olduğu görüldü. YKÖ-KF alt boyut puan ortalaması bedensel alan 24,57±5,33, ruhsal alan 20,48±4,45, sosyal ilişkiler alanı 10,05±2,75, çevre(TR) alanı 29,59±5,69’dur. Bütün alt boyutlardan elde edilen puanların ortalamanın biraz üzerinde olduğu görüldü ve hasta yakınlarının yaşam kalitesi olumlu olarak değerlendirildi. Bedensel alan alt boyutu ile çaresizlik ve kişiler arası ilişkilerde bozulma alt boyutu arasında ters yönlü düşük bir ilişkinin varlığı tespit edildi (r= -0,149 p= 0,042). YKÖ-KF çevre alanı alt boyutu ile RHİÖ utanma alanı alt boyutu arasında (r= -0,160 p=0,029) ve YKÖ-KF bedensel alan alt boyutu ile RHİÖ utanma alt boyutu arasında (r= -0,152 p=0,038) ters yönlü düşük bir ilişkinin varlığı tespit edildi. Sonuç olarak; ruhsal hastası olan ailelerin hastalığa bakışının olumsuz olması yaşam kalitelerini de olumsuz etkilemektedir.

ABSTRACT

This study was conducted as a descriptive and relationship seeker in order to evaluate the views and quality of life of the relatives of the patients in the psychiatry clinic. 186 of the relatives of the patients hospitalized in Bülent Ecevit University Health Application and Research Center Psychiatric Service were included in the study. Data were collected by using Participant Information Form, Beliefs Toward Mental Illness Scale (BMI) and Quality of Life Scale-Short Form (WHOQOL-BREF(TR))-SF. Number, percentage, mean, standard deviation, Pearson Correlation analysis, Independent t-test and One way Anova test were used as statistical methods. The mean age of the participants was 40.61 ± 12.53 and 50.5% were female. The mean total score of the BMI was 47.16 ± 20.96, the mean subscale score was 20.30 ± 8.40 for the hazardous area, 24.87 ± 12.65 for the area of helplessness and interpersonal relations, and 1.97± 2.55 for the area of shame. According to these scores, the beliefs of the relatives of the patients about mental illness were found to be of average value. The mean quality of life-short form subscale score was 24.57 ± 5.33 in the physical area, 20.48 ± 4.45 in the mental area, 10.05 ± 2.75 in the social relations area, 29.59 ± 5.69 in the environment(TR) area. The scores obtained from all sub-dimensions were found to be slightly above average and the quality of life of the patients' relatives was evaluated as positive. There was a negative inverse relationship between the physical domain subscale and helplessness and interpersonal relationships sub-dimension (r= -0.149 p=0.042). A negative inverse relationship was detected between the WHOQOL-BREF(TR)-SF environmental area sub-dimension and the BMI-embarrassment sub-dimension (r= -0.160 p= 0.029) and the WHOQOL-BREF(TR)-SF somatic area sub-dimension and the BMI-shame sub-dimension (r= -0.152 p= 0.038). As a result; The fact that families with mental illness have a negative view of the disease affects their quality of life negatively.