Türk Siyasal Hayatında Koalisyon Hükümetleri: DSP – MHP – ANAP Örneği

Abstract

ÖZ

Bilindiği gibi 1980 öncesi süreçte CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit ve MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş arasında bir sağ-sol çatışması yaşanmış ve sonuçta askerler ülke yönetimine el koymuştur. 1980 darbesinden sonra ise politik kültürde bir değişim yaşanmış, politik kültürdeki bu değişim öncelikle politik söylemde ifadesini bulmuştur. Böylelikle ciddi ideolojiler ve davalar arası kavgalar yerlerini yumuşama, hoşgörü ve uzlaşı söylemine bırakmıştır. Ayrıca 1980 öncesi siyasal partiler arasında yaşanan kapitalist ve sosyalist sistem tartışmaları da yerlerini icraat tartışmalarına bırakmıştır. 1983-1991 yılları arasında iktidarda kalan Anavatan Partisi, bu söyleme öncülük etmiştir. Bülent Ecevit, CHP’den ayrılarak siyasal hayatına DSP’de devam etmiş, Devlet Bahçeli’de Türkeş’in vefatından sonra MHP’yi doktrin partisinden kitle partisine çekme çabaları içerisine girmiştir. DSP-MHP-ANAP koalisyon hükümetinin kuruluş aşamasında da uzlaşı, yumuşama ve hizmet söylemi öne çıkmış ve bir koalisyon hükümetinin temelleri atılmıştır. DSP ve MHP ortaklığı beklenildiği gibi kısa süreli olmamış, üç buçuk yıl sürmüştür. Bu yönüyle de Türk siyasal hayatında en uzun süren bir koalisyon hükümeti olma özelliği göstermiştir. Ayrıca koalisyon adabı denilen bir olguda bu hükümet döneminde öne çıkarılmış, sonraki hükümet çalışmaları da bu adaba uygun olarak şekillendirilmiştir. Sonuç olarak, beklenildiği gibi asıl ideolojik gerilim DSP ve MHP arasında yaşanmamış, MHP ve ANAP arasında yaşanmıştır. Bu iki partiyi uzlaştırma görevi de Bülent Ecevit’e düşmüştür. ABSTRACT

As it is known, in the pre-1980 period, a right-left conflict took place between CHP President Bülent Ecevit and MHP President Alparslan Türkeş, and as a result, the soldiers confiscated the country’s administration. After the 1980 coup, there was a change in political culture, and this change in political culture firs found its expression in political discourse. Thus, serious ideologies and inter-case quarrels left their place to the discourse of softening, tolerance and reconciliation. In addition, the capitalist and socialist system discussions between the political parties before 1980 left their place to the debates on execution. The Motherland Party, whichremained in power between 1983 and 1991, pioneered this statement. Bülent Ecevit left the CHP and continued his political life in DSP, and after the death of Türkeş in Devlet Bahçeli, he attempted to attract MHP from the doctrine party to the mass party. In the establishment phase of the DSP – MHP – ANAP coalition government, consensus, softening and service discourse came to the fore and the foundations of a coalition government were laid. The DSP and MHP partnership was not short-lived as expected, it took three and a half years. In this respect, it has the characteristic of being the longest-lasting coalition government in Turkish political life. In addition, in a case called coalition manners it was brought forward in this government period and subsequent government studies were shaped in accordance with this man. As a result, as expected, the real ideological tension was not experienced between DSP and MHP, but between MHP and ANAP The task of reconciling these two parties also falls on Bülent Ecevit.