Türkiye’de Sofalık Zeytin İşletmelerinin Rekabet Gücünü Etkileyen Faktörler

Abstract

ÖZ Zeytincilik sektörü özellikle Akdeniz havzası ülkelerinde ekonomide önemli bir paya sahiptir. Ülkeler her yıl planlamalar yaparak zeytin üretim miktarlarını yükseltip zeytin pazarına hâkim olmaya çalışmaktadırlar. Bu çalışmada sofralık zeytin sektöründe üretim, tüketim, ihracat ve ithalat oranları incelenmiştir. Türkiye’de zeytincilik sektörü yapısı yetiştirilmesinden satışına kadar araştırılmıştır. Türkiye’deki maliyet fiyatları hesaplanmış rakip ülkelerle karşılaştırılmıştır. Bu çalışma Türkiye’de zeytin yetiştiren, paketleyip satışını yapan işletmelerin karlaştıkları sorunlar ve sorunların iyileştirilmesi için yapılması gerekenleri ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Zeytincilik sektöründe faaliyet gösteren işletmeler günümüzde büyük zorluklarla karşılaşmaktadırlar. Başarılı olmak için de hedef sahibi işletmelerin rekabet faktörlerini bilmeleri gerekmektedir. Bu çalışmada ayrıca rekabet faktörlerini ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Bu nedenle çalışma konuya daha çok rekabet faktörleri perspektifinden yaklaşmaktadır. Türkiye’de üretim yapan sofralık zeytin işletmeleri arasında yoğun rekabet bulunmaktadır. İşletmeler pazar paylarını ve kazançlarını arttırmak için yatırımlarını arttırmışlardır. Teknoloji ve Ar-ge çalışmalarına önem veren, marka değeri olan ve yatırım yapabilme gücüne sahip zeytin işletmeleri rekabette üstünlük sağlamıştır.

Türkiye’de zeytincilik sektörüne verilen teşvik ve destelemeler rakip ülkelerin gerisinde kalmıştır. Ancak teşvik ve desteklemelerin arttırılması durumunda zeytincilik sektöründe önemli bir konuma gelinebilir. Çünkü ülke konumu, toprak yapısı, iklimi ve zeytin kalitesi açısından önemli avantajlara sahiptir.

Türkiye’de sofralık zeytin işletmelerinin en önemli hedefleri ise ihracat olmuştur. İşletmeler ihracat oranlarını arttırmak için birtakım çalışmalar planlanmaktadır. Türkiye iklim ve konumundan dolayı en kaliteli zeytini yetiştirme şartlarına sahiptir. Bu yüzden ihracat payını yükseltip her ülkeye Türk zeytini ulaştırılabilir. Ancak Türkiye’de zeytin yetiştirme ve üretim maliyetleri rakip ülkelerden yüksek çıkmaktadır. Rakip ülkelerin satış fiyatları daha düşük olduğu için ithalatçı firmalar tarafından daha çok tercih edilmektedirler.

ABSTRACT Olive sector has an important share in the economy especially in the Mediterranean basin countries. Countries are trying to dominate the olive market by increasing their olive production amounts by making plans every year. In this study, production, consumption, export and import rates in the table olive sector were examined. The structure of the olive sector in Turkey has been investigated to sales upbringing. cost prices in Turkey are compared with competitor countries calculated. In this study, olives grown in Turkey, packaging and sales of companies that issue their snowy and aimed to reveal what should be done to improve the problem. Businesses operating in the olive industry face great difficulties today. In order to be successful, targeted companies need to know the competitive factors. This study was also conducted to reveal competitive factors. Therefore, the study mostly approaches the subject from the perspective of competitive factors. enterprises engaged in the production of table olives in Turkey has intensified competition. Enterprises have increased their investments to increase their market shares and earnings. Olive enterprises, which attach importance to technology and R&D activities, have a brand value and have the power to invest, have provided an advantage in competition.

The incentives given to the olive sector in Turkey and stacked description lags behind rival countries. However, if incentives and supports are increased, an important position can be reached in the olive growing sector. Because it has important advantages in terms of country location, soil structure, climate and olive quality.

The most important objectives of the olive has been operating in Turkey while exports. A number of studies are planned to increase the export rates of businesses. Turkey has the highest quality olive growing conditions due to climate and location. Therefore, Turkish olives can be delivered to each country by increasing their export share. But olive cultivation and production costs in Turkey is higher than competing countries. Since the sales prices of competing countries are lower, they are preferred by importers.