Ankara Camilerinde Modern Yaklaşımlar

Abstract

ÖZ Modern mimarlık günümüz mimarlığını ifade eden bir terimdir. Günümüzde yaşanan her toplumsal olay ve değişim, modernlik kavramını da değiştirerek ve geliştirerek devam ettirmektedir. İnşaatlarda çelik malzemenin kullanımı ile ortaya çıkan modernleşme hareketleri konut, askeri, dini ve sivil mimaride günümüz mimarları tarafından uygulanmıştır. Ankara’da son otuz yılda inşa edilmiş olan camilerde görülen mimari anlayışın geçmişe bağlılık ve geleceğe yöneliş ilkeleri arasındaki yaklaşımlar, araştırılan örnekler üzerinden incelenmiştir. Modern mimarlık ile ilgili çalışmalar yapılmasına rağmen, Ankara’da inşa edilmiş modern dini mimari yapılarla ilgili çalışma sayısının az olmasından dolayı sanat tarihi disiplinine uygun olarak tez biçiminde incelenmiştir. Araştırma kapsamı içerisinde kataloglanmış olan on üç cami, ayrıntılı biçimde tanımlanmış, fotoğraflanıp çizimleri yapılarak belgelenmiştir. Çoğunlukla “Osmanlı Dini Mimarisinden” etkilenen mimarlar günümüz camilerinde klasik unsurları en aza indirgemeye çalışarak daha çok sembolik ve fonksiyonel bir mimarlık arayışı içerisinde yorumlamacı bir anlayışı benimsemiştir. Mimari yapılar yorumlanırken, geleneksel mihrap yerine sembolik bir taş duvarı veya minare yerine nur ağacı veya kütlesel mimari formlardan yararlanılmıştır. Toplumun alışkanlıkları göz ardı edilmeden ortaya konulan eserlerde klasik unsurlarla çok fazla oynamadan mimari elemanların üsluplaştırılması veya yeni formların denenmesi modern cami mimarisindeki temel yeniliklerdendir. Bir diğer içerik ise ilkesiz yaklaşımdır. İlkesizlik, klasik yapıların aksine daha özgür ifade ile tasarlanan mekânları ifade eder. Mimarların araştırmaları, kendi beğenileri, toplumsal tutumların irdelenmesi ve yenileşme hareketi olarak temelini klasikten alan fakat yeni üslupların denenmesi esasına dayalı bir yaklaşımdır. Beton ve ahşap gibi geleneksel malzemenin yanı sıra laminat, betonit, metal profillerin ve pvc malzemelerin kullanıldığı modern camilerde iç mekân ve dış mekânda simetrik düzene uyum gösterilmiştir. Yapıların mihrap, minber ve minareleri ile şadırvanlarında çoğunlukla Klasik Dönem Osmanlı özellikleri görülür. İç mekân süslemelerinde kalem işi, oyma, kazıma ve delik işi teknikleri kullanılmıştır.

ABSTRACT Modernism is a word that explains nowadays arctitect. All of events and changing that are lived nowadays keeps on by changing and developing with modernism. Modernism movements that became after using ıron and steel in buildings has started to applicate in nowadays architecting in home, military, religion and urbanic architecting by nowadays architects. The mosques that were build in last thirty years has been searched in Ankara belongs to modernist architect but accord to classical period on the sample of chosing. Altough studing that is about modernism, religion builds in modernism in Ankara has been examined as thesis suitable for art history principles. Thirteen mosques have been introduced with details by drawing, photographing for documenting. The architects who influence from classical Ottoman architect tried to less using it’s specialities used more fuctional and symbolic architect and interpretative understanding in their applications. When the builds were interpreted the architects used symbolic objects instead of classical altar or minarets wiht named light tree and massive forms. Various appllicating is in archtiect without changing social hubbits have been used as deforming or trying new styles on the architectural elements. And the other content is unprinciple approaching. Unprincipality is meaning the places where is build more free. Unprincipality is aproaching that accords to searchings of architect, their likings, examining the social attitudes and as reforming movements from classicals to trying new styles in architect. All of modernist building were build symetrical indoor and outdoor with using like traditional materials concrete, wood and concrete, laminat, metal and pvc materials. İt is seen especially “Cllasical Ottoman Period” on the altars, minbers, minarets and fountains of the mosques. İt has been used pen work, carving, scraping and ajour thecnicals in indoor ornaments.