İMİDAZO[2,1-b][1,3,4]TİYADİAZOL TÜREVLERİNİN MANNİCH BAZLARININ SENTEZİ VE KARAKTERİZASYONU

Abstract

ÖZET

Dünyada canlı ya da cansız her varlığın temel zerreleri hidrokarbon yapılarından meydana gelmektedir. İnsan vücudundaki tüm fonksiyonel olaylar organik bileşiklerin kimyasal reaksiyonları sonucu oluşmaktadır. Örneğin; gözlerimiz, bir organik bileşik olan retinayı kullanarak görünebilir ışığın verilerini birer sinir uyarısına dönüştürerek görme işlemini gerçekleştirmemizi sağlar. Veya bir kitabı kaldırmamız için gerekli olan enerji, kaslarımıza şekerin bir kimyasal reaksiyona uğramasıyla sağlanır. Daha da detaylandıracak olursak birer organik bileşik olan nörotransmitter aminler, beyin hücreleri arasındaki boşluklarda birbirleriyle köprü bağı oluşturarak sinirsel dürtülerin beynimizde dolaşmasını sağlarlar. Tüm bu örneklendirmeler ışığında organik bileşiklerin canlı hayatı için önemi ve anlamı gözler önüne serilmektedir.

Özellikle son dönemlerde terapötik ilaç etken maddelerine olan ilgi ve bu madde türlerinin sentez yöntemlerinin çeşitlendirilmesi üzerine yapılan çalışmalar giderek artmaktadır. Bu tip ilaç etken maddeleri üzerine yapılan çalışmaların fazlalığının ve bu çalışmalara olan ilginin artışındaki ana sebeplerini kısaca; artan viral hastalıklar ve sürekli mutasyona uğrayan virütikler, çevre kirliliğine bağlı faktörlerin insan bağışıklık sistemine olan kötü etkileri ve hali hazırda sentezlenmiş olan ilaç etken bileşiklerinin toksisitelerinin yüksek olması olarak nitelendirebiliriz. Bu sebeplerden dolayı bilim insanları kendini güncelleyen hastalıklara karşı ilaç etken bileşiklerini düşük maliyet, yüksek verim, minimum toksisite ve maksimum biyoyararlanım unsurlarına uygun şekilde modernize etme yolunda büyük çabalar göstermektedir.

İçeriğinde heteroatom bulunduran hidrokarbonik yapılardan oluşan heterosiklik bileşikler biyolojik etkinlikleri ile farmasötik kimya alanında yoğun ilgi görmektedir. Geçmişten günümüze yapılan bilimsel çalışmalarda imidazo[2,1-b][1,3,4]tiyadiazol ve türevlerinin antikanser, antimikrobiyal, antitüberküloz, antifungal, antikonvülsan, antienflamatuar, antihiperlipidemik, aneljezik, diüretik ve anestetik gibi birçok biyolojik etkinliklere sahip olduğu görülmektedir. İmidazo[2,1-b][1,3,4]tiyadiazol ve türevleri üzerinde farmasötik kimya alanında çok fazla çalışma gerçekleştirilmiş ve bu çalışmalar yeni tip ilaç etken bileşiklerinin keşfinde büyük ilgi odakları halini almışlardır.

Bu tez çalışmasının amacı; 12 adet yeni 2,6-disübstitüe imidazo[2,1-b][1,3,4]tiyadiazol türevlerini (9a-k, 10a ve 11a) ve hedef bileşikler olan 15 adet yeni 2,5,6-trisübstitüe imidazo[2,1-b][1,3,4]tiyadiazol türevli (12a-c, 13a, 14a, 15a-c, 16a, 17a, 18a-c, 19a ve 20a) Mannich bazlarını sentezlemek ve yapılarını aydınlatmaktır.

Sentezlenen bileşiklerin yapısal analizleri; FT-IR, 1H NMR, 13C NMR, Kütle Spektrometresi, Elementel Analiz ve X-Işınları teknikleri kullanılarak gerçekleştirildi.

ABSTRACT

The molecules of all living or non-living beings consist of hydrocarbon structures. All functions of the human body result from the chemical reactions of the organic compounds. For example, our eyes, which are organic compounds, enable us to see by transforming the visible light data to neural impulses or the energy needed to lift a book is provided to our muscles by the chemical reaction of the sugar. If we were to elaborate further, neurotransmitter amines, which are organic compounds, enable the neural impulses to travel in our brains by connecting with each other in the gaps between the brain cells. In light of all these examples, the importance and meaning of the organic compounds for the life of the beings is demonstrated.

Especially recently, the studies on the active substances of therapeutic drugs and the diversification of the synthesis methods of these types of substances have been gradually increasing. The main reasons for the increase of the studies on these types of active substances and the interest in these studies are briefly as; increasing viral diseases and constantly mutating viruses, the negative effects of environmental pollution factors on the human immune system and the high toxicity of active drug compounds that have already been synthesized. Therefore, scientists make great efforts to modernize the active compounds of the drugs in accordance with low-cost, high-efficiency, minimum toxicity, and maximum bioavailability against the self-updating diseases.

Heterocyclic compounds, which are made up of hydrocarbon structures consisting heteroatoms, draw the attention with their biological effectiveness in the field of pharmaceutical chemistry. It is seen in scientific studies conducted from past to present that imidazo[2,1-b][1,3,4]thiadiazole and its derivatives have many biological effectiveness such as anticancer, antimicrobial, antituberculosis, antifungal, anticonvulsant, antiinflammatory, antihyperlipidemic, analgesics, diuretics and anesthetics. Many studies have been conducted in the field of pharmaceutical chemistry on imidazo[2,1-b][1,3,4]thiadiazole and its derivatives and these studies have drawn great attention in the discovery of the active substances of the drugs.

The aim of this thesis study is to synthesize and characterize the structures of 12 new 2,6-disubstituted imidazo[2,1-b][1,3,4]thiadiazole derivatives (9a-k, 10a and 11a) and 15 new Mannich bases 2,5,6-trisubstituted imidazo[2,1-b][1,3,4]thiadiazole derivatives (12a-c, 13a, 14a, 15a-c, 16a, 17a, 18a-c, 19a and 20a), which are target compounds.

The structural analyses of the synthesized compounds were carried out with FT-IR, 1H NMR, 13C NMR, Mass Spectrometer, Elemental Analysis and X-Ray techniques.