MG/AL BİMETAL KOMPOZİTLERİN DÖKÜM VE EKSTRÜZYON YÖNTEMLERİYLE ÜRETİMİ VE KARAKTERİZASYONU

Abstract

ÖZET

Bu çalışmada, ticari uygulamalarda yer bulmuş oldukça geniş yelpazeye sahip, şekillendirilebilir alüminyum ve magnezyum hafif metallerini kullanarak bimetal makro kompozit üretimi amaçlanmaktadır. Alüminyum hafif olması yanında, yüksek elektrik ve ısıl iletkenliği, korozyona dayanıklılığı, imal kolaylığı ve diğer metaller ile yüksek çekme mukavemetine sahip alaşımlar oluşturabilmesi önemini artırmaktadır. Magnezyum alaşımları en çok kullanılan yapısal metaller olan çelik ve alüminyumun yoğunluğundan oldukça düşük yoğunluğa sahip olmasına rağmen, özellikle dayanım, aşınma ve korozyon zayıflığı, magnezyum alaşımlarının daha az tercih edilmesine sebep olmaktadır. Bahsi geçen malzemelerden ilki mükemmel korozyon direncine sahip iken ikincisi düşük yoğunluğa sahiptir.

Bazen, tek bir malzeme, bazı endüstriyel uygulamalarda kullanılan hafif performansın yanı sıra integral performansın gerekliliklerini yerine getiremez. Al / Mg bimetal, bu endüstriyel uygulamalar için umut verici bir çözüm olabilir. Bu çalışmada kovan malzeme olan Al alaşımı sabit tutulup, çekirdek malzeme olan magnezyum ve türevlerinin değiştirilmesi planlanmıştır. Oluşan yeni mikroyapısal özellikler kontrol edilerek, magnezyum alşımlarının hem dayanım hem de korozyon direncinin arttırılması sağlanacaktır. Magnezyum alaşımları düşük basınçlı döküm yöntemiyle üretildikten sonra 16 mm çapında işlenecektir. İşlenen Mg alaşımları atmosfer kontrolü altında döküm yapmak üzere kalıba yerleştirildikten sonra Al alaşımı etrafını homojen bir şekilde kaplamak sureti ile dökümü gerçekleştirilecektir. Elde edilen numuneler sıcak ekstrüzyon işlemi sonrasında yapılacak mikroyapı ve mekanik testler ile bimetal makro kompozitler, incelenerek mikroyapı, mekanik özellikler ve proses koşulları arasında ilişki kurulacaktır. Böylelikle elde edilmesi hedeflenen üstün performanslı şekillendirilebilir Al-Mg bimetal makro kompozit ile hem bilimsel literatüre katkı sağlanacak hem de ülkemizde ticari ve akademik alanlarda az ilgi görmüş Al-Mg bimetal makro kompozit alaşımlarının şekillendirilmesi ile ilgili deneyim kazanılmış olup, ülke çapında yaygınlaşmasına olanak sağlanacaktır. Bu çalışmada üretilen Al7075/Mg alaşımı bimetal kompozitlerin (Mg alaşımı olarak AZ91, ZA62, ZK60, ZK61, AS21 ve Mg2Zn alaşım bileşenleri kullanılmış) kompozitlerin üretimi ve mekanik özellikleri incelenmiş olup elde edilen sonuçlar, Al7075/Mg2Zn bimetal kompoziti yüksek korozyon direncine, Al7075/ZA62 bimetal kompozitleri ise yüksek basma mukavemetine, aşınma direncine ve maksimum kayma gerilmesine sahiptir. Bununla birlikte Al7075/ZA62 bimetal kompozitin korozyon direnci, Al7075/AS21 bimetal kompozitin basma mukavemeti ve Al7075/ZK61 bimetal kompozit malzemesinin maksimum kayma gerilmesi düşük olarak bulunmuştur.

ABSTRACT

In this study, it is aimed to produce bimetal macro composites using a wide range of malleable aluminum and magnesium light metals, which have been found in commercial applications. In addition to being lightweight, aluminum increases the importance of its high electrical and thermal conductivity, corrosion resistance, ease of manufacture and ability to form alloys with high tensile strength with other metals. Although magnesium alloys have a relatively low density than the density of steel and aluminum, which are the most used structural metals, especially strength, wear and corrosion weakness makes magnesium alloys less preferred. While the first of the mentioned materials has excellent corrosion resistance, the second has low density. Sometimes, a single material cannot meet the requirements of integral performance as well as light performance used in some industrial applications. Al / Mg bimetal can be a promising solution for these industrial applications. In this study, it is planned to keep the Al alloy, which is the hive material, constant and to change the core material magnesium and its derivatives. By developing new microstructural properties, both strength and corrosion resistance of magnesium alloys will be increased. Magnesium alloys will be processed with a 16 mm diameter after being produced by low pressure casting method. After the processed Mg alloys are placed in the mold to cast under atmospheric control, they will be cast by homogeneously covering the Al alloy. The microstructure and mechanical tests to be made after the hot extrusion process will be examined and bimetallic macro composites will be examined, and a relationship will be established between microstructure, mechanical properties and process conditions. Thus, with the high performance formable Al-Mg bimetal macro composite that is aimed to be obtained, it will be contributed to the scientific literature and the experience of shaping Al-Mg bimetal macro composite alloys, which has received little interest in commercial and academic fields in our country, has been gained and will be allowed to become widespread throughout the country. The intermetallics observed in the phase morphologies and XRD patents that occur due to the interfacial bonding between the two metal alloys of the produced Al / Mg bimetal composite materials have been found to direct the mechanical and corrosion properties. The production and mechanical properties of Al7075 / Mg alloy bimetal composites (AZ91, ZA62, ZK60, ZK61, AS21 and Mg2Zn alloy components were used as the Mg alloy) were investigated and the results obtained were compared to Al7075 / Mg2Zn bimetal composite high corrosion resistance, Al7075 / ZA62 bimetal composites have high compressive strength, abrasion resistance and maximum shear stress. However, the corrosion resistance of the Al7075 / ZA62 bimetal composite, the compressive strength of the Al7075 / AS21 bimetal composite and the maximum shear stress of the Al7075 / ZK61 bimetal composite were found to be low.