Giresun’un Ekoturizm Potansiyelinin Değerlendirilmesi: Sürdürülebilir Turizm İçin Ekoturizm Rotası Önerisi

Abstract

ÖZ İnsanlık tarihi kadar eski bir kavram olan turizm olgusu, sanayi devrimi ile birlikte gelişmeye ve tüm dünyada etkisini göstermeye başlamıştır. Makineleşmenin sağladığı kolaylıklar ile insanların boş zamanı artmış, ulaşım araçlarındaki gelişme sayesinde ulaşımdaki güçlükler ortadan kalkmıştır. Ortaya çıkan bu gelişmeler neticesinde insanlar daha fazla gezip görmek ihtiyacı hissetmiştir. Geleneksel anlamda kitlesel olarak gerçekleştirilen ve deniz-kum-güneş tatili olarak nitelendirilen turizm anlayışı, bireylerin çevre bilincinin artması ve kitle turizminin ortaya çıkardığı olumsuzluklara alternatifler aranması sonucunda ekoturizm kavramının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Çevreyi koruyan ve yerel halkın refahını arttırmaya yönelik doğal alanlara yapılan bir turizm çeşidi olan ekoturizm sayesinde yerel halk ekonomik açıdan kalkınabilmekte, çevre tahribatı en aza indirilebilmekte, gelenek ve görenekler gelecek kuşaklara aktarılabilmektedir. Bunun yanında ekoturizm sayesinde ortaya çıkan turizm potansiyelinin belirlenmesi farklı turizm türlerinin geliştirilmesi ve pazarlanabilmesine olanak sağlayabilmektedir. Turizmin gelişmesi için doğal açıdan oldukça zengin varlıklara sahip olan Giresun’da ekoturizm potansiyelinin belirlenmesi, bu potansiyelin uygun bir şekilde değerlendirilmesi ve bir turizm rotası oluşturulması ile şehrin ekonomik olarak kalkınmasına katkı sağlanacağı, doğal çevrenin korunacağı ve yerel halkın sosyo-kültürel açıdan gelişmesine imkan sağlanacağı öngörülmektedir. Bu kapsamda gerçekleştirilen çalışmada Giresun ilinin ekoturizm potansiyelinin değerlendirilmesi ve bu doğrultuda bir ekoturizm rotasının oluşturulması hedeflenmiştir. Nitel bir araştırma deseninin kullanıldığı çalışmada Türker (2013)’in Boyd ve Butler’ın ECOS modelinden uyarladığı Ecotourism Opportunity Spectrum/Ekoturizm Fırsat Yelpazesi (ECOS) ölçeği turizm alanında uzman 22 kişiye yüz yüze olarak uygulanmıştır. Ankette değerlendirilen turizm kaynakları “Giresun İli Doğa Turizmi Master Planı 2013-2023”'de yer alan ekoturizm bölgeleri dikkate alınarak belirlenmiştir. Değerleme sonucunda Giresun’da bulunan ekoturizm kaynakları için iki rota oluşturulmuştur. Oluşturulan rotalar ile ekoturizm faaliyetlerine katılacak bireylere yeni bir turizm ürünü sunulması, bu rotayı uygulanabilir hale getirecek ve alt yapı ile üst yapı çalışmalarını gerçekleştirecek yerel yönetimler için ise yol gösterici olması öngörülmektedir. ABSTRACT The phenomenon of tourism, which is as old as human history, has begun to develop with the industrial revolution and to show its effect all over the world. With the facilities provided by mechanization, people's free time has increased, and the difficulties in transportation have been eliminated thanks to the development in transportation vehicles. As a result of these developments, people felt the need to travel more. The understanding of tourism, which is traditionally carried out massively and described as a sea-sand-sun holiday, has led to the emergence of the concept of ecotourism as a result of the increase in the environmental awareness of individuals and the search for alternatives to the negativities caused by mass tourism. Ecotourism, which is a type of tourism made to natural areas that protects the environment and increases the welfare of the local people, local people can develop economically, environmental damage can be minimized, and traditions and customs can be transferred to future generations. In addition, determining the tourism potential that emerges due to ecotourism can enable different tourism types to be developed and marketed. Giresun, which has naturally rich assets for the development of tourism, is predicted to contribute to the economic development of the city, to protect the natural environment and to enable the socio-cultural development of the local people by determining the ecotourism potential, appropriately utilizing this potential and creating a tourism route. In this study, it was aimed to evaluate the ecotourism potential of Giresun province and to create an ecotourism route in this direction. In the study in which a qualitative research design was used, the Ecotourism Opportunity Spectrum (ECOS) scale adapted by Türker (2013) from Boyd and Butler's ECOS model was applied to 22 people who are experts in the field of tourism. The tourism resources evaluated in the survey were determined by taking into account the ecotourism regions included in the “Giresun Province Nature Tourism Master Plan 2013-2023”. As a result of the valuation, two routes have been created for ecotourism resources in Giresun. It is envisaged that a new tourism product will be offered to individuals who will participate in ecotourism activities with the created routes, and will be a guide for local administrations that will make this route applicable and will carry out infrastructure and superstructure works.