Hülefâ-i Raşidin Döneminde Yargı

Abstract

“The judiciary in the period of the rashidun islamic caliphate” is one of the most recognizable research. Indeed, the Judiciary’s importance reveals as one of the most essential Pillars that contribute in flourishing statehood. In this study we want to show how the judiciary and judges were managed through the time of the rashidun islamic caliphate in terms of fundamentalism, jurisprudence and practice. Then we will compare the judges and judiciary’s administration in both the old and the contemporary ages. One of the most prominent results of the research is the fact that judiciary in the Rashidun era was built on legitimate and fair foundations based on the wishes of God Almighty, that guarantees the rights of societies and safeguards their sanctities. The research also showed the basic rules on which the administration of the judiciary and judges were built in the Islamic era. Thus, we clarified the situation during the era of each of the rightly guided caliphs, and we delved into the succession of Omar Ibn al-Khattab by revealing his point of view about judiciary at that time and clarifying his adoption in separating the administrative authority from judicial authority. Furthermore, we explained how the Holy Qur’an and sunnah were regarded as main sources for the judiciary at that time. The research also depicted how the rashidun caliphs were working and exposed how the solved some issues by depending on the principle of consensus, and the judicial precedents of those who had preceded knowledge and believe in Islam. However, In the absence of an explicit text in the Holy book and the Sunnah, they where apply the praiseworthy opinion that was taken after the Shura Council, provided that none of the main and subsidiary sources mentioned in the order mentioned also violates. This research shows how the Rightly Guided Caliphs were very disciplined in the manner of their administration of the judiciary and their choice of judges based on their goodness and their knowledge of the provisions of Islam and its legal sciences, it also mentions the most important judges of that era. We mentioned the Hisbah and grievances as one of the most prominent outcomes of judiciary administration at that time, due to their close relationship with the judiciary in many formal and objective aspects that were also explained. On the other hand, we mentioned the statement of the work of the judge, the muhtasib and the owner of the grievances, and a statement of what unites them and divides them from coalition and difference. The research also dealt with the most important points of foundations of the judiciary and judges in the Rashidun era and the contemporary judiciary in terms of source, form and content, with analyzes and examples. İslam’da Hulefâ-i Râşidîn dönemindeki yargı, bu araştırmanın önemi yargının bir ülkeyi ayakta tutan en önemli şartlardan biri olmasıdır. Hulefâ-yi Râşidîn döneminde usul, fıkıh ve uygulama yönünden yargı ve hâkimlerin nasıl yönetileceğini, o dönemdeki yargı ve hâkimlerin idaresini şimdiki zaman ile karşılaştırmayı bu çalışmada göstermek istedik. Araştırmanın en öne çıkan sonuçları arasında şunlar yer almaktadır: Hulefâ-i Râşidîn dönemindeki yargı, Yüce Allah'ın istediği gibi meşru, adil ve eşit temeller üzerine inşa edilmiştir, Toplumlara haklarını garanti eder ve yasaklardan korur. Araştırma ayrıca İslami dönemde Hulefâ-i Râşidîn yargı idaresi ve hâkimlerin üzerine inşa edildiği temel kuralları da ortaya koymaktadır. Bu çalışma Hulefâ-i Râşidîn dönemindeki her halifenin dönemine ait kazâ ile ilgili bilgileri açıklığa kavuşturmuştur. Temyiz ilkesinin benimsenmesini, idari otoritenin adli otoriteden ayrılmasını açıklığa kavuşturarak, o dönemde yargıyı yönetme yaklaşımı meselelerinde Ömer b. Hattab’ın hilafet dönemini araştırdık, yargı için ana kaynakların Kur'an-ı Kerim ve Sünnet olduğunu belirttik. Araştırma ayrıca, Hulefâ-i Râşidîn ve yargıçların bazı davaları icma, kıyas ve İslam'da ilim ve fazilet sahiplerinin yargı emsalleri ilkesine dayanarak çözmek için nasıl çalışmış oldukları da gösterilmiştir. Kuran ve Sünnette açık bir metnin bulunmaması durumunda, övgüye değer görüşün Şura Meclisinden sonra alındığı durumlarda, söz konusu emirde belirtilen ana ve yan kaynakların hiçbiriyle çelişmemek kaydıyla. Hulefâ-i Râşidînin, yargı yönetiminde ve yargıç seçimlerinde çok uğraştılar, iyiliklerine ve İslam'ın hükümleri ve onun şeriat bilimlerine ilişkin bilgilerine güvenerek, o dönemin en önemli hâkimlerinden ve hükmettikleri topraklardan söz ettiler. Muhtesip ve mezalim, o dönemin yargı yönetiminin en önemli sonuçlarından biri olarak ele alındı. Bunun nedeni, yargı ile birçok resmi ve nesnel yönden yakın ilişkileri olması, yargıç, muhtesip ve şikâyet sahibinin çalışmalarının bir açıklamasının olması, onları birleştiren, koalisyondan ve ihtilaftan ayıran şeyin bir açıklamasıdır. Araştırmada ayrıca kaynak, biçim ve içerik yönünden Hulefâ-i Râşidîn dönemi ve çağdaş yargı kurumlarının en önemli temelleri ve yargıçları, analiz ve örneklerle ele alındı.