Kastamonu İli Lise Çağı Öğrencilerinde Obezite Prevalansı ve İlişkili Faktörler

Abstract

ÖZET Amaç: Çocukluk çağında başlayan obezitenin erişkin dönemde de devam etmesi ve sağlık için risk oluşturması söz konusudur. Bu bağlamda Kastamonu merkez ilçesinde liseye giden öğrencilerdeki obezite prevalansını ve bunu etkileyen risk faktörlerini saptamak amaçlanmıştır. Çalışma süresince öğrencilerin boy ve kiloları ölçülerek kesişim noktalarıyla karşılaştırılması hedeflenmiştir. Bulunan frekansa göre obeziteye neden olduğu düşünülen risk faktörleri incelenmek istenmektedir. Gereç ve Yöntem: Kesitsel türdeki bu çalışmaya Kastamonu merkez ilçede eğitim gören yaşları 14 ile 17 arasında değişen 355 (K:121, E:234) öğrenci dahil edildi. Öğrenciler, 22 adet liseden tabakalı örneklem ile seçilen 4 liseden seçildi. Öğrencilenlere boy-kilo ölçümü yapılarak BKİ değerleri uluslararası referans değerleriyle karşılaştırıldı. Anket formu doldurmaları istenen öğrencilerden obeziteye neden olduğu düşünülen faktörler incelendi. Sayısal veriler; ortalama, standart sapma, standart hata gibi tanımlayıcı istatistikler kullanılarak, kategorik veriler ise ki-kare testi kullanılarak değerlendirildi. Anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak belirlendi. Veriler önce Microsoft Excel 2016 programına girildi ardından Minitab 17 İstatistiksel Analiz programı kullanılarak analizleri yapıldı. Bulgular: Öğrencilerin belirlenen BKİ değerlerine göre % 9,3’ü obez (K:8,4 E:9,8), %16,6’sı ise fazla kilolu(K:14,4 E:17,9) olarak belirlendi. Öğrencilerde cinsiyet açısından anlamlı bir farklılık bulunmadı (p>0,05). Öğrencilerde obezite ve fazla kilolu olma durumunu en çok etkileyen faktörler anne BKİ (p<0,001), baba BKİ (p<0,001), baba meslek ve eğitim, bebeklik dönemi beslenmesi ve beslenme faktörü oldu (p<0,05). Öğrencilerin genel olarak obez ve fazla kilolu olma durumunu ulusal değerlere göre biraz yüksek çıktı. Sonuç: Çocuklarda obeziteyi engellemek için doğru beslenme ve fiziksel aktivitenin öneminin çocuklara ve ailelere iyi anlatılmasıgerekmetedir. Ayrıca bu tip kesitselçalışmaların sıklaştırılması ve ulusal düzeyde çocukluk çağı obezitesi için çalışma yapılmalıdır. ABSTRACT Aim: Obesity in childhood continues in adulthood and poses a health risk. In this context, it was aimed to determine the prevalence of obesity among high school students and the risk factors that affect it in Kastamonu central district. The aim of the study is to measure the height and weight of the students and to compare them with the intersection points. According to the prevalence, risk factors which are thought to cause obesity are investigated. Materials and Methods: This cross - sectional study included 355 (F: 121, M: 234) students aged 14 to 17 under education in the central district of Kastamonu. The students were selected from 4 high schools chosen by satrified sampling from 22 high schools. Height and weight measurements were made for the students and their BMI values were compared with the international reference values. The factors that are thought to cause obesity were examined from the students who were asked to fill out the questionnaire. Numerical data; Descriptive statistics such as mean, standard deviation and persentage were used, and categorical data were evaluated using chi-square test. Significance level was p<0.05. Data were first entered into Microsoft Excel 2016 program and then analyzed using Minitab 17 Statistical Analysis program. Results: According to the BMI values of the students, 9.3% were obese (F: 8.4 M: 9.8) and 16.6% were overweight (F: 14.4 M: 17.9). There was no significant difference in gender among the students (p>0.05). The most important factors affecting the frequence of obesity and overweight among students were maternal BMI (p<0,001), father BMI (p<0.001), father occupation and education, infant feeding and feeding factor (p<0.05). Students' overall obese and overweight status turned out slightly higher than national values. Conclusion: The importance of proper nutrition and physical activity to prevent obesity in children needs to be well explained to children and families. In addition, such cross-sectional studies should be made more frequent and national obesity should be studied.