Cahiliye ve İslam döneminde temsil ve iletişim edebiyatı

Abstract

يمثل أدب الوفود جانبًا مهمًا في مجال الأدب العربي، لأن الوافد يتخير أحسن الكلام وأعذب النظام، ليقنع من وفد عليه، ولقد عرف التوافد بين القبائل قبل الإسلام، وكثرت الوفود على الملوك والأمراء، والسحرة والكهان. أغراضها نيل العطاء، أو اتقاء البغضاء؛ وأما في الإسلام، فقد تتابعت الوفود على رسول الله - صلى الله عليه وسلم- وعلى خلفائه من بعده رغبة باعتناق الدين الجديد، وتَعَرُّفِ شرائعه، كما انطلقت وفود الإسلام إلى الملوك والأمراء تبلغ رسالة الدين الحق. وتدعو للدخول فيه. وتنوعت خطابات الوفود ما بين الشعر والنثر، وتفنن الوافدون في اختيار الكلمات المعبرة، والأساليب المتنوعة، وابتكروا الصور والأخيلة البديعة، لتعزيز مطالبهم، وتحقيق مقاصدهم. وأفلح الكثير منهم بتحقيق آمالهم، وبلوغ غاياتهم ببراعة استهلالهم، وحسن عرضهم لخطابهم. وخاب آخرون لسوء حظهم، ولإخفاقهم في عرض رسائلهم وعدم توفيقهم. ومازالت الوفود تترا؛ بعضهم يجود ويفيد، ويحقق ما يريد، وآخرون، يفشلون ولا يفلحون، وينقلبون خاسرين.

ÖZ

Elçiler edebiyatı, Arap edebiyatında önemli bir konumu haizdir. Elçiler gönderildikleri kişileri ikna edebilmek için sözün en güzelini ve kelimelerin en etkilisini seçmektedirler. İslamiyet öncesi elçilik kabileler arasında oldukça yaygındır. Krallar, emirler, sihirbaz ve kâhinlere gönderilen elçilerin sayıları zamanla artmıştır. Nitekim bu elçilerin başlıca niyetleri yöneticilerden hediyeler almak yahut onların öfkesinden kaçınmaktır. Ancak İslamiyet ile birlikte elçiler, Rasulullah (sav) efendimize ve sonrasında halifelerine yeni dine girmek ve bu dinin şeriatını tanımak için gönderilmeye devam etmişlerdir. Buna ilaveten zamanla Müslüman olan elçiler, kral ve yöneticilere hak din İslam’ı tebliğ etmek ve onları dine girmeye davet etmek amacıyla başka coğrafyalara gönderilmeye devam etmişlerdir. Elçilerin hitap biçimleri şiir ile nesir arasında çeşitlik göstermektedir. Teşbih ve bedi sanatlarında mahir olan elçiler ibret veren ifadeleri seçme konusunda oldukça yeteneklidirler. Taleplerini gönderildikleri yöneticileri taziz etmek amacıyla bedi sanatını kullanarak ve bolca teşbihlerle maksatlarına ulaşmaktadırlar. Elçilerin pek çoğu maharetleri ve mükemmel hitabetleri ile emellerini gerçekleştirmiş ve gayelerine ulaşmışlardır. Ancak bazıları ise şanssız olup mesajlarını sunma konusunda yeteneklerini sergileyemedikleri için muvaffak olamamışlardır. Elçiler günümüzde dahi arka arkaya gönderilmektedirler. Bazıları kaliteli ve faydalı söz söyleyerek istediklerini yerine getirebilirken diğerleri başarısızlığa ve hüsrana uğramaktadır.

ABSTRACT

The comers literature represents an important aspect in the field of Arabic literature, because the comer chooses the best speech and most pleasant compositions, to convince a comer on it, and the comers are known between the tribes before Islam, and the groups getting bigger numbers to visit kings and princes, magicians and priests. Its purposes are to attain giving, or to prevent hatred; As for Islam, the comers continued to follow the Messenger of God - may God bless him and grant him peace - and his successors after him a desire to convert to the new religion, and to know his laws, just as the comers of Islam were launched to kings and princes reaching the message of true religion. And invites to enter it. The speeches of the comers varied between poetry and prose, and the expatriates mastered in choosing expressive words and various styles, and they created pictures and exquisite imagination to enhance their demands and achieve their goals Many of them succeeded in fulfilling their hopes, reaching their goals brilliantly, their initiation, and improving their presentation of their speech Others were disappointed by their misfortune, for their failure to present their messages and their lack of success Comers are still trying; Some of them find good and benefit, and achieve what they want, and others, fail and do not succeed, and turn over losers