Eski bir türk geleneğinin klasik türk şiirine yansimasi: “kan yalaşmak”
Küçük Resim Yok
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Klasik Türk şiirinin beslendiği en önemli kaynaklarından biri şüphesiz ki içinde bulunduğu toplumun kültür ve yaşayışıdır. Şairler, yaşadıkları toplumun kültürlerini şiirlerine aktarırlarken bir kısmının bugün dahi devam ettiği âdet, gelenek, görenek ve birtakım uygulamalara temas etmişlerdir. Klasik Türk şairlerinin şiirlerinde yer verdiği uygulamalardan biri de “kan yalaşmak”tır. Metinlerde sıklıkla karşılaşılan “kan yalaşmak” ifadesi “kardeş olmak için iki kişinin birbirlerinin birer damla kanını yalaması, iki yabancı kişinin birbirinin kanını emmek veya yalamak suretiyle kardeş olması” anlamına gelmekte ve Türklerin en eski ant içme törenlerinden olan bir Türk geleneğini işaret etmektedir. Türk kültür tarihi içerisinde çok köklü bir geçmişe sahip olan bu gelenek, yemini edecek kişilerin kollarını sivri bir nesne ile çizerek akan kanı bir çanağa almaları, bu kanı süt, kımız veya şarapla karıştırarak şahitler huzurunda yarı yarıya içmeleri yahut çanaktaki kana kılıç, ok gibi birtakım silahlar batırarak kanı dudaklarına sürmeleri ve bunları yaparken kutlu sayılan yemini etmeleri şeklinde gerçekleşmektedir. Türklerin İslamiyet’i kabul etmesi ve Kur’an-ı Kerim’in insana kan içmeyi yasaklaması, ayinin sadeleşmesine ve zamanla uygulanabilirliğini yitirmesine sebep olsa da bu gelenek klasik Türk şiirinde “kan yalaşmak”, “kan yalaşıp kardeş olmak” ifadesiyle karşımıza çıkmaktadır. Çalışmada eski bir Türk geleneği olan ve farklı varyantlarıyla günümüze kadar gelen “kan yalaşmak” âdetinin klasik Türk şairlerince nasıl ele alındığı, o dönem toplum hayatında nasıl bir yere sahip olduğu ve ifadeye gerçek anlamının dışında ne tür sembolik anlamlar yüklendiği örnek beyitler ışığında tespit edilmeye çalışılmıştır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Kaynak
EKEV Akademi Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
0
Sayı
87
