Trabzon, kaymaklı manastırı katholikonu duvar resimleri
Küçük Resim Yok
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Trabzon yüzyıllar boyunca başta Rumlar, Ermeniler ve Müslümanlar olmak üzere birçok etnik gruba ev sahipliği yapmıştır. IV. Haçlı Seferi nedeniyle parçalanan Bizans İmparatorluğu çeşitli bölgelerde küçük beylikler/imparatorluklar kurmuştur. Bunlardan biri de 1204 yılında kurulan Trabzon Rum İmparatorluğu’dur. Özellikle 1204 yılında Trabzon Rum İmparatorluğu’nun kurulmasından 1261 yılında yıkılmasına kadar bölgedeki inşa faaliyetleri fazlalaşmış, var olan yapıların da onarımları sağlanmıştır. Komnenos sülalesinin başta olduğu bu dönem yapılarında, özellikle de manastırlarda farklı dönemlerde eklemeler yapıldığı görülmektedir. Yapılarda farklı zaman dilimlerinde farklı ustaların çalışmaları hem Konstantinopolis hem de bölgedeki yerel geleneklerin bir arada olmasına olanak sağlamıştır. Bu etkilerin görüldüğü yapılardan biri de Kaymaklı Manastırı’dır. Kaymaklı Manastırı katholikonu duvar resimlerinde Ermeni gelenekleriyle Rum gelenekleri birarada kullanılmıştır. Ermenilerin bölgeye hangi tarihte, nasıl geldiklerine dair net bir bilgi bulunmamaktadır. 1400 yılında Timur’un Sebasteia’yı neredeyse tamamen yağmalamasıyla Ermenilerin Trabzon’a kaçtığı bilinmektedir. Bu tarihten sonra da Trabzon’da Ermeni nüfusunun ve yapılaşmasının arttığı görülmeye başlanmıştır. Çalışmanın konusu Trabzon’un 3 km güneybatısında, Çukurçayır Mahallesinde, Mithra (Boztepe) Dağı’nın doğu yamaçlarında yer alan Kaymaklı Manastırı Katholikonu duvar resimleridir. Tek nefli bazilikal planlı olan yapı 1923 yılında gerçekleşen Lozan Mübadelesi’ne kadar işlevini sürdürmüş, zorunlu göç sebebiyle bu dönemden sonra terk edilmiştir. Ermeni yapısı olan manastır hakkında yapılan çalışmalar oldukça sınırlıdır. Katholikonun duvar resimleriyle ilgili çalışmalar ise neredeyse yok denilecek kadar azdır. Duvar resimleriyle ilgili yapılan çalışmalarda sahne isim ve detayları verilmemiş, duvar resimlerinden genel olarak bahsedilmiştir. Bu çalışmada katholikonun duvar resimlerinin ilk defa aletli ölçülü çizimleri yapılmış, ikonografilerine değinilmiş ve hem bölge içinde hem de bölge dışındaki benzer örnekleriyle karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Kaynak
İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
11
Sayı
3
