An examination of adolescents' methods of coping with stress
Küçük Resim Yok
Tarih
2013
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Stres, günlük yaşam içerisinde her insanın karşı karşıya kalabileceği psikolojik bir durumdur. Stres, her bireyde görülebildiği ve olumsuz durumlara neden olduğu için zarar verici özelliği ile bilinir. Özellikle ergenlik dönemindeki stres, ergenleri diğer bireylere göre daha fazla etkileyebilir. Alan yazın incelendiğinde, suça yönelen ergenlerin yaşamlarındaki stres etkenleri karşısında uygun başa çıkma yöntemlerini kullanamadıkları görülmektedir. Ergenlerde istenmeyen tutum ve davranışların gelişmesinde önemli bir etkiye sahip olduğu görülen stresin birey, aile ve topluma yönelik olumsuz yansımalarının önlenmesi gerekmektedir. Ergenin gelişim görevleri kapsamında eğitim öğretim yaşantılarında yer alan bu dönemde, ergenlerin stresle başa çıkmada etkili yöntemler kullanmaları, stres faktörlerinden etkilenerek olumsuz davranışlar ve psikolojik sorunların ortaya çıkmasını önlemek açısından stres kaynaklarının ve stresle başa çıkma düzeylerinin belirlenmesi önem taşımaktadır. Ergenlerin stresle başa çıkma tarzlarının incelendiği bu araştırmada, araştırmaya konu olan bireylerin kendi koşulları içinde ve var olduğu gibi tanımlanmaya çalışıldığı tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Karabük İli ortaöğretim kurumlarına devam eden öğrenciler oluşturmuştur. Bu öğrencilerden her iki ölçeğe ait maddeleri tam olarak dolduran 880 kız 820 erkek olmak üzere, toplam 1700 öğrenci araştırmanın örneklemine alınmıştır. Ergenlerin strese yatkınlık düzeylerinin belirlenmesinde, 20 maddeden oluşan ve 1-5 arası puanlama ile değerlendirilenStrese Yatkınlık Ölçeği kullanılmıştır (Miller, Smith ve Mehler, 1988). Ergenlerin stresle başa çıkma tarzlarının belirlenmesinde, Lazarus ve Folksan tarafından geliştirilen Başa Çıkma Yolları Envanterinden (Ways of Coping Inventory) hareketle Şahin ve Durak tarafından uyarlanan, 30 maddeden oluşan, 4lü likert tipindeki Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği-SBÇTÖ kullanılmıştır. Verilerin analizi SPSS 16.0 programında yapılmış, kişisel özellikler ve ölçek alt boyutları arasındaki ilişkinin belirlenmesinde t-Testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Anlamlı farklılığın olması durumda farklılığın kaynağının belirlenmesinde Scheffe testi yapılmıştır. Araştırmada; 15-18 yaş grubundaki ergenlerin strese yatkınlık ve stresle başa çıkma tarzları arasında yüksek düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur (p<.001). Ergenlerin cinsiyeti, yaşı, kardeş sayısı ve anne-baba öğrenim durumu ile stresle başa çıkma tarzları ölçeği alt boyut puanları arasındaki fark anlamlı bulunmuştur. Buna göre; kızların erkeklere göre etkili yöntemlerden sosyal desteğe başvurma ve etkisiz yöntemlerden çaresiz yaklaşımı, erkeklerin kızlara göre etkili yöntemlerden iyimser yaklaşımı daha fazla kullandıkları; 16 yaşındaki ergenlerin 15 ve 18 yaşındakilere göre daha az sosyal desteğe başvurduğu, 15 ve 17 yaşındakilere göre daha fazla çaresiz yaklaşımı benimsediği, 15 yaşındaki ergenlerin 16 ve 18 yaşındakilere göre daha az boyun eğici yaklaşımı benimsediği; 5 kardeş olanların 2 ve 3 kardeş olanlara göre stresle başa çıkmada etkisiz yöntemlerden çaresiz yaklaşımı daha fazla benimsedikleri; annesi yüksekokul mezunu olan ergenlerin stresle başa çıkmada etkili yöntemlerden iyimser yaklaşımı daha fazla, etkisiz yöntemlerden çaresiz yaklaşımı daha az benimsedikleri; babası lise ve yüksek okul mezunu olan ergenlerin stresle başa çıkmada etkili yöntemlerden sosyal desteğe başvurma yaklaşımını daha fazla, etkisiz yöntemlerden çaresiz yaklaşımı daha az benimsedikleri, dolayısıyla anne ve baba öğrenim durumunun yüksek olmasının ergenlerin stresle başa çıkmalarında olumlu etkisi olduğu bulunmuştur. Çalışma sonucunda; Ergenlerin stresle başa çıkmada sosyal desteğe başvurma etkili yöntemini kullanma, olaylara iyimser bir bakış açısıyla yaklaşma ve stresle başa çıkmada kendine güvenme konusunda desteklenmeye ihtiyaçları olduğu yargısına varılmıştır. Ergenler, stresle karşılaştıklarında başvurdukları yaklaşımlar çaresiz ve boyun eğici yöntemler olduğunda, stresle baş etmeleri güç olacaktır. Stresle baş edilmediğinde ise, stresin yıkıcı etkilerine maruz kalmaları daha muhtemeldir. Çalışmanın bulguları ve literatür bilgileri ışığında tartışılarak öneriler geliştirilmiştir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Kaynak
IIB International Refereed Academic Social Sciences Journal
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
4
Sayı
9
