Yetgin, Muhammed AliÖzkan, Sevcan2024-09-292024-09-292023https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=a0OMTmEd_3mfOBxT8SiBTLEfnX-NLFTDdzBG69MTO0bekCcVgxQMAqZuhduQB7Qfhttps://hdl.handle.net/20.500.14619/12901Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Uluslararası İlişkiler Ana Bilim DalıGelişen bilimsel bilgi ve teknolojik gelişmeler, uluslararası ilişkileri derinden etkilemiş ve küresel ilişkilere daha birbirine bağlı ve veri odaklı bir yaklaşım sağlamıştır. Bu yaklaşım sonucunda küreselleşen günümüz dünyasında çok uluslu şirketlerin ve ulus devletlerin rekabeti, geleneksel maddi ürünlerin ve fiziksel alanların ötesine geçerek siber uzaya taşınmaktadır. Bu tezin amacı, çok uluslu şirketlerin ve ulus devletlerin siber uzaydaki etkisini, rekabetini ve stratejilerini araştırmaktır. Küresel etkileşimler için önemli bir alan haline gelen siber uzayda, şirketlerin ve devletlerin çok yönlü etkisini anlamak için araştırmada, çok uluslu şirketlerde finans, otomotiv, enerji ve telekomünikasyon sektörleri ve ulus devletlerde ABD, Çin, Rusya, İran'a odaklanılmıştır. Tez çalışmasında siber eylemlerin, saldırı yöntemlerinin ve ilgili aktörlerin tanımlanmasının ardından, siber uzay yeteneklerini geliştirmeye aktif olarak dahil olan dört ulus devletin strateji belgeleri ve kurumları detaylı bir şekilde incelenmiştir. Daha sonra telekomünikasyon, finans, enerji ve otomotiv gibi sektörlerde, ekonomik güçlerin diplomatik ilişkiler, egemenlik ve küresel güç dinamikleri üzerindeki etkisini vurgulayarak çok uluslu şirketlerin siber uzayı nasıl etkilediği analiz edilmiştir. Son olarak siber uzay çerçevesinde mahremiyet, gözetleme ve ifade özgürlüğü gibi insan hakları ihlallerinin yanı sıra, siber savaşı uluslararası hukuk içinde düzenlemenin zorlukları, sivil ve askeri alanlar arasındaki karmaşık sınırlar tartışılmıştır. Araştırmada vaka çalışmaları, raporlar ve politika belgeleri dahil olmak üzere çeşitli kaynakları kapsamlı bir şekile inceleyen ve analiz eden içerik analiz yöntemi kullanılmıştır. Çalışma, çok uluslu şirketlerin ve ulus devletlerin siber uzayda oynadıkları önemli role ışık tutmaya çalışarak, küresel ilişkilerin birbirine bağlılığını ve dijital çağda rekabetin gelişen doğasını vurgulamaktadır. Sonuç olarak siber uzayın ortaya çıkışı, çok uluslu şirketler ve ulus devletler için yeni sınırlar açarak küresel etkileşimlerle devrim yaratmıştır. Çok uluslu şirketler, istihdam yaratma, vergi gelirleri ve yabancı yatırım yoluyla ülke ekonomilerine katkıda bulunarak küresel ekonomide önemli bir rol oynamakta ve teknolojik ilerlemelerin temelinde yer almaktadır. Siber uzayda çok uluslu şirketler, işlerini küresel olarak yürütmek için dijital platformları ve teknolojileri kullanarak ulusal sınırları aşmaktadır. Bu ekonomik etki, çok uluslu şirketler ve ulus devletler arasındaki ilişkide temel bir faktördür. Ulus devleler de en son teknolojilere erişimin yanı sıra kendi ekonomilerinde yeniliği teşvik etmek için genellikle çok uluslu şirketlere bağımlıdır. Siber güvenlik, yapay zeka, veri analitiği gibi alanlarda çok uluslu şirketler ve ulus devletler arasındaki işbirlikçi girişimler, siber uzayda karşılıklı faydalarla ilerlemelere yol açmaktadır. Siber uzayın ortaya çıkışı, çok uluslu şirketler ve ulus devletler için yeni sınırlar açarak küresel etkileşimlerle devrim yaratmıştır.Developing scientific knowledge and technological developments have deeply affected international relations and provided a more interconnected and data-driven approach to global relations. As a result of this approach, the competition of multinational companies and nation-states in today's globalizing world is moving beyond traditional material products and physical spaces into cyberspace. This thesis aims to investigate the impact, competition and strategies of multinational companies and nation-states in cyberspace. To understand the multifaceted impact of companies and states in cyberspace, which has become an important area for global interactions, the research focuses on the finance, automotive, energy and telecommunications sectors in multinational companies and the USA, China, Russia, Iran in nation-states. In the thesis study, after defining the cyber actions, attack methods and related actors, the strategy documents and institutions of the four nation-states that are actively involved in developing cyberspace capabilities are examined in detail. Then, it has been analyzed how multinational companies affect cyberspace, emphasizing the impact of economic powers on diplomatic relations, sovereignty and global power dynamics in sectors such as telecommunications, finance, energy and automotive. Finally, human rights violations such as privacy, surveillance, and freedom of expression within the framework of cyberspace, as well as the difficulties of regulating cyber warfare within international law, and the complex boundaries between civil and military spheres are discussed. The content analysis method was used in the research, which extensively examines and analyzes various sources, including case studies, reports, and policy documents. The study highlights the interconnectedness of global relations and the evolving nature of competition in the digital age, attempting to shed light on the important role that multinational corporations and nation-states play in cyberspace. As a result, the emergence of cyberspace has revolutionized global interactions, opening new frontiers for multinational corporations and nation-states. Multinational companies play an important role in the global economy by contributing to national economies through job creation, tax revenues and foreign investment, and are at the heart of technological advances. In cyberspace, multinational companies are transcending national borders, using digital platforms and technologies to run their businesses globally. This economic impact is a fundamental factor in the relationship between multinational companies and nation-states. Nation-states also often depend on multinational companies to foster innovation in their economies, as well as access to the latest technologies. Collaborative initiatives between multinational companies and nation-states in areas such as cybersecurity, artificial intelligence, and data analytics lead to mutually beneficial advances in cyberspace. The emergence of cyberspace has revolutionized global interactions, opening new frontiers for multinational corporations and nation-states.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessBilim ve TeknolojiScience and Technology ; Uluslararası İlişkilerMaster Thesis4271816375