Yazar "Aygün, Hilmi" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 3 / 3
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe Akışkan yataklı buhar kazanının yatak sıcaklığının parçacık sürüsü optimizasyonu tabanlı PID kontrolör (PSO-PID) ile kontrolü(Karabük Üniversitesi, 2011) Aygün, Hilmi; Demirel, HüseyinGünümüzde klasik kontrol yöntemlerinin yerini modern kontrol yöntemleri almıştır. Bu çalışmada, akışkan yataklı buhar kazanının yatak sıcaklığını kontrol etmek için, parçacık sürüsü optimizasyonu tabanlı oransal-integral-türev (PSO-PID) kontrolör kullanılmıştır. Bunun yanında klasik PID kontrolör ve bulanık mantık tabanlı kontrolör (FLC) ile kontrol edilmiş ve karşılaştırılmıştır. Simülasyon sonuçları kullanılan kontrolörler için farklı kazan yüklerinde elde edilmiştir. Kullanılan kontrolörlerin simülasyon sonuçlarını karşılaştırabilmek amacıyla, sonuçlar üst üste bindirilerek gösterilmiştir. Kullanılan kontrolörlerin simülasyon sonuçlarına bakılarak, PSO-PID kontrolörün aşmaları oldukça azalttığı ve diğer kullanılan kontrolörlere kıyasla, yerleşme zamanını azalttığı görülmektedir. Bulanık mantık tabanlı kontrolör (FLC) ile elde edilen simülasyon sonuçlarında aşma olmamasına rağmen, yerleşme zamanı, PSO-PID kontrolörle elde edilen sonuçlara göre, daha uzundur. Klasik PID kontrolörle elde edilen simülasyon sonuçlarında, oldukça fazlaaşma meydana gelmiştir. Hem sistemin daha kısa sürede oturması, hem de aşma seviyesinin düşük olması dikkate alındığında, PSO-PID kontrolörün, kullanılan akışkan yataklı buhar kazanının yatak sıcaklığının kontrolünde daha etkili olduğu görülmektedir.Öğe Elektrikli araçlarda kullanılan asenkron motorun optimal akı referanslı doğrudan moment denetimi(Karabük Üniversitesi, 2019) Aygün, Hilmi; Aktaş, MustafaAsenkron motorların nominal yükte verimleri yüksektir. Ancak düşük yüklerde oranı artan demir kaybına bağlı olarak verimleri düşüktür. Asenkron motorla sürülen elektrikli araçlar (EA) genellikle düz yolda düşük yükte hareket ettiğinden, motorun özellikle düşük yüklerde veriminin artırılması EA'lar için çok önemlidir. Bu amaçla, asenkron motorun demir kaybı ile bakır kaybı arasında denge kurarak maksimum verimde çalışmasını sağlayan optimal akı değerinin bulunması gereklidir. Bu tez çalışmasında doğrudan moment kontrollü (DMK) asenkron motorla sürülen EA'ların veriminin artırılması için yeni bir kayıp model tabanlı kontrolör tasarlanmıştır. Günümüzde kayıp model tabanlı kontrolör algoritmalarında, kayıpları modellemeyi sadeleştirmek için genellikle demir kaybı ve kaçak endüktanslar ihmal edilmektedir. Ancak her ikisinin de ihmali, özellikle yüksek hız bölgesinde doğru bir kayıp minimizasyonu elde edilmesini engeller. Bu çalışmada önerilen kayıp model tabanlı kontrolör algoritmasında, demir kaybı ve kaçak endüktanslar matematiksel modellemeye dahil edilmektedir. Önerilen yöntemde, mıknatıslanma akımının demir kaybı akımından çok büyük olmasına dayanarak, mıknatıslanma akımı yerine stator akımı ile rotor akımının toplamının yazılması yaklaşımı ile senkron referans eksenlerinde modelleme sadeleştirilip, DMK için gerekli olan optimal stator akı referansı kolayca bulunmaktadır. Hem benzetim hem de deneysel sonuçlar, önerilen yöntemin özellikle düşük yüklerde motorun verimini önemli oranda artırdığını göstermektedir. Önerilen kayıp model tabanlı kontrolörle elde edilen optimal akı referanslı DMK ile moment dalgalanmasında azalma olduğu görülmektedir. Ayrıca asenkron motorun hız kontrolünü iyileştirmek için DMK'de genellikle kullanılan PI kontrolör yerine kayan kipli kontrolör (KKK) kullanılmaktadır. KKK kontrolörü ile hem yük değişimi altında hem de referans hız değişimi altında daha az aşım ve daha kısa yerleşme zamanı elde edilmiştir.Öğe Lyapunov tabanlı pi kontrolör ile dc motorun hız kontrolü(2023) Aygün, HilmiDoğrusal bir denetleyici olan ve nominal çalışma koşullarına göre tasarlanan PI kontrolör, DC motor gibi doğrusal olmayan bir sistemin kontrolünde farklı çalışma koşullarında kararlılık gösteremez. Kararlılığı garanti altına almak için Lyapunov fonksiyonları kullanılabilir. Bu çalışmada DC motorların hız kontrolü için Lyapunov tabanlı PI kontrolör önerilmektedir. Önerilen yöntem ile sistemin asimptotik kararlılığı Barbalat’ın ön kuramı dikkate alınarak ispatlanmıştır. DC motorun kontrolü için referans hızın sabit ve değişken olma durumu, iki yönlü çalışma durumu, değişken yüklerde çalışma durumu Lyapunov tabanlı PI kontrolör ile test edilmiş ve bu kontrolörün performansı klasik PI kontrolör sonuçları ile karşılaştırılarak sunulmuştur. Geçici hal cevabına göre, klasik PI kontrolör ile oluşan % 9,5 oranındaki aşma, Lyapunov tabanlı PI kontrolör ile elimine edilmiştir. Ayrıca önerilen kontrolör ile değişken referans hız testinde, referans hızın değiştiği noktada salınım görülmezken, motor her iki yönde de başarılı bir şekilde çalışabilmekte ve kontrol edilebilmektedir. Değişken yük altında çalışma testi 2 farklı yük altında yapılmıştır. Yüksüz durumdan 5 Nm ve 10 Nm yüke geçişte önerilen denetleyici ile kararlı duruma geçmeden önce sırasıyla % 0,4 ve % 0,75 oranında hız düşümü görülürken, klasik PI kontrolör ile bu oranlar % 4,4 ve % 8,75 olmaktadır. Benzetim sonuçları önerilen Lyapunov tabanlı PI kontrolörün gürbüz bir kontrolör olduğunu ve klasik PI kontrolöre göre dinamik performansının daha iyi olduğunu göstermektedir.
