Yazar "Biçer, Yasemin" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    PİNEALEKTOMİLİ RATLARIN BEYİN DOKUSUNDA AKRİLAMİD İLE OLUŞTURULAN NÖROTOKSİSİTE ÜZERİNE EKZOJEN MELATONİNİN KORUYUCU ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI
    (2022-06) Biçer, Yasemin
    Akrilamid oda sıcaklığında, kokusuz, beyaz, katı kristal bir yapıya sahiptir. Suda çözünürlüğü yüksek olan, polar çözücülerde iyi çözünürken, polar olmayan çözücülerde ise çok az çözünen kimyasal bir maddedir. Doğada serbest olarak bulunmayıp kimyasal yollarla sentezlenir. Akrilamid, karbonhidrat açısından zengin gıdaların yüksek sıcaklıklarda veya diğer termal işlemlerde hazırlanması nedeniyle oluşan toksik bir kimyasal kanserojendir. Akrilamid toksik kimyasal bir madde olması sebebiyle reprodüktif sistemi etkilemekle birlikte ayrıca genotoksik, karsinojenik, ve nörotoksik etkileri bulunmaktadır. Akrilamidin özellikle nörotoksisite alanındaki araştırmaları büyük ilgi görmüştür. Akrilamid insanlarada olduğu kadar ratlarda da nörolojik bozuklukların ciddiyeti ve semptomların ilerlemesinin doz hızı ve konsantrasyonuna bağlı olarak alınan doz miktarına göre nöropatiye sebep olduğu hatta artan dozlarda ölümcül olduğu görülmüştür. Memelilerin pineal bezinden salgılanan ve çeşitli sirkadiyen ritimleri düzenleyen melatonin hormonunun, nöroprotektif etki, anti-amiloid etki, antilipidemik, antihipertansif ve antioksidan savunma gibi fizyolojik ve metabolik olaylarda önemli rol oynamaktadır. Ayrıca serbest radikal süpürücü özelliğinin keşfinden sonra yapılan araştırmalar sonucu radikallerin detoksifikasyonunda işlev gördüğünde oluşan metabolitleri de radikal süpürücü özelliktedir. Çalışmamızda, ratlara pinealektomi işlemi uygulanarak melatonin yoksunluğu oluşturuldu. Ardından pinealektomi ve Sham pinealektomi uygulanan ratlar, art arda 21 gün boyunca tek başına veya eksojen melatonin (10 mg/kg vücut ağırlığı, i.p.) varlığında akrilamide (25 mg/kg vücut ağırlığı, ağızdan) maruz bırakıldı. Böylelikle Wistar albino ratların beyin/beyincik dokusundaki oksidatif stres belirteçlerini ve serum melatonin düzeylerini ayrıca histopatolojik ve beyin/beyincik dokusunun immünohistokimyasal değerlendirmeleri göz önünde bulundurularak, akrilamid ile kombine edilmiş eksojen melatonin tedavisinin nörotoksisite üzerindeki olası etkilerini ve akrilamid kaynaklı nörotoksisitesinin olası rolünü değerlendirmeyi amaçladık. Bu amaçla altmış rat Sham ve pinealektomi olmak üzere iki ana gruba ayrıldıktan sonra bu iki ana grupta kendi içlerinde üçer gruba ayrıldı; (a) Sham (%0,5 ‘lik etanol çözeltisinden 21 gün boyunca i.p olarak uygulandı), (b) Sham+AKR grubu (deney süresince 25 mg/kg/gün akrilamid olacak şekilde 21 gün boyunca gavajla verildi), (c) Sham+AKR+MLT (deney süresince akrilamid 25 mg/kg/gün olacak şekilde 21 gün boyunca gavajla, melatonin ise 10 mg/kg/gün olacak şekilde 21 gün boyunca 0,5 ml hacminde i.p olarak uygulandı), (d) PINX grubu (Epifiz bezi pinealaktomi ile çıkarıldıktan sonra deney süresince 21 gün boyunca i.p olarak %0,5 ‘lik etanol çözeltsi uygulandı) (e) PINX + AKR grubu (Epifiz bezi pinealaktomi ile çıkarıldıktan sonra deney süresince 21 gün boyunca i.p olarak %0,5 ‘lik etanol çözeltisi, 21 gün boyunca 25 mg/kg/gün akrilamid olacak şekilde gavajla uygulandı), (f) PINX+AKR+MLT (Epifiz bezi pinealaktomi ile çıkarıldıktan sonra deney süresince 21 gün boyunca i.p olarak %0,5 ‘lik etanol çözeltisi, 21 gün boyunca 25 mg/kg/gün akrilamid olacak şekilde gavajla, melatonin ise 21 gün boyunca 10 mg/kg/gün olacak şekilde uygulandı). Çalışmamıza göre pinealektomize ratlarda akrilamide maruz kalma sırasında beyin oksidan/antioksidan durumu, inflamatuar mediatörler ve apoptoz değişiklikleri, pinealektomize olmayan ratlardan daha fazlaydı. Ayrıca, akrilamid uygulamasından sonra pinealektomize ratların beyin dokusunda histopatolojik değişiklikler daha fazlaydı. Eksojen melatonin tedavisi, süperoksit dismutaz (SOD) ve katalaz (CAT) gibi antioksidan enzimlerin aktivitelerini arttırdı ve beyin toplam antioksidan durumunu (TAS) iyileştirdi. Ayrıca melatonin, akrilamide maruz kalmış beyin dokularında lipid peroksidasyonunu, inflamatuar yolları ve apoptozu baskılamıştır. Ek olarak, akrilamide maruz kalmış ratlara eksojen melatonin müdahalesi, nöronal dokuların yapısını önemli ölçüde onarmıştır. Sonuç olarak, bu çalışma ilk kez ekzojen melatonin tedavisinin antioksidan enzimlerin aktivitelerini artırarak, lipid peroksidasyonunu ve inflamasyonu inhibe ederek ve akrilamid uygulamasından sonra pinealektomize ratların beyin dokusundaki histopatolojik değişiklikleri iyileştirerek oksidatif hasarı azaltabileceğini öne sürdü.