Yazar "Turan, Canan" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim Yok
    Öğe
    Türkiye'nin enerji bağımlılığının dış ticareti üzerine olan etkisi (1988-2017 yılları arasındaki dönem)
    (Karabük Üniversitesi, 2019) Turan, Canan; Kesgingöz, Hayrettin
    Enerji faktörü günümüzde ülkelerin iktisadi ve sosyal refah artışlarında önemli bir yere sahiptir. Sanayi üretiminin artması, gelişen teknoloji ve nüfus oranındaki artışlar enerjiye olan ihtiyacı arttırarak enerjinin iç ve dış politikada önemli bir rol almasına sebep olmuştur. Bu nedenle gerek gelişmiş gerek gelişmekte olan gerekse az gelişmiş ülkeler için enerji arz ve talebi büyük önem arz etmektedir. Yenilenemeyen enerji kaynaklarının yetersiz olacağı öngörüsü ülkeleri alternatif enerji kaynakları arayışına yönelterek, enerji politikalarının da bu yönde şekillenmesine neden olmuştur. Ülkelerin sürdürülebilir ekonomik kalkınma hedefini gerçekleştirebilmelerinde enerji kaynaklarını etkin bir biçimde kullanmaları önemli bir role sahiptir. Fakat fosil enerji kaynaklarının dünya yüzeyinde eşit bir şekilde dağılmaması enerji kaynak bakımından yetersiz ülkeleri enerjide bağımlı konuma getirmektedir. Türkiye'de 1980 sonrasında uygulanan ihracata dayalı dışa açık model ile tarım sektörünün önemi azalmış sanayi ve hizmet sektörünün önemi artmıştır. Buna bağlı olarak da bu dönemde ülkemizde sanayi ve nüfus artışı beraberinde enerji tüketiminde artışı getirmiştir. Bu değişim enerji tüketiminde daha çok fosil kaynaklara olan talebi arttırmıştır. Ülkemizde bu kaynakların sınırlı olması da Türkiye'yi enerjide bağımlı konuma getirmiştir. Türkiye ekonomisi diğer birçok ülke ekonomisi gibi enerji talebi yüksek bir ülkedir. Fakat Türkiye'nin enerji üretimi, enerji tüketimini karşılayamadığı için enerjide dış ülkelere bağımlı konumdadır. Küresel dünyada enerjinin öneminin her geçen gün artması enerji bağımlılığı ve dış ticaret ilişkisinin birçok çalışmaya konu olmasına neden olmuştur. Bu çalışmada 1988- 2017 yılları arasında Türkiye'nin enerji bağımlılığının dış ticareti üzerine etkisinin olup olmadığı analiz edilmiştir. Çalışmamızın I. bölümünde enerji kaynakları açıklanarak dünya enerji kullanımı incelenmiştir, II. bölümde, Türkiye'de enerji potansiyeli ve kullanımı ele alınmıştır, III. bölümde enerji tüketimi ve dış ticaret ilişkisi açıklanmış olup tezin son bölümü olan IV. bölümde enerji tüketimi ve dış ticaret ilişkisi ekonometrik yöntemler kullanılarak analiz edilmiştir. Analizimizde ARDL sınır testi yaklaşımı kullanılmıştır. Bu test sonucunda uzun dönemde sermaye oluşumu net enerji ithalatını etkilemektedir. Nitekim sermaye oluşumuna verilen önem ve yapılacak yatırımlarla birlikte enerji ithalatını azaltıcı yönde bir etki yapacaktır. Sabit sermaye yatırımlarına yapılacak olan her bir yatırım enerji ithalatını azaltıcı ve cari açığın kapanmasına yardımcı olacaktır. Ayrıca uzun dönemde artan kişi başına gelir düzeyi de net ithalat üzerinde uzun dönemde etkisi olmaktadır. Kısa dönem analizleri değerlendirirsek döviz kuru ve cari açık net enerji ithalatını kısa dönemde etkilemektedir. Anahtar Kelimeler: Enerji; Enerji Bağımlılığı; Yenilenebilir Enerji; Dış Ticaret; Türkiye'de Dış Ticaret