Yazar "Uzun, Elif" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 2 / 2
  • Küçük Resim Yok
    Öğe
    IMPROVEMENT OF SELECTIVE COPPER EXTRACTION FROM A HEAT-TREATED CHALCOPYRITE CONCENTRATE WITH ATMOSPHERIC SULPHURIC-ACID LEACHING
    (Inst Za Kovinske Materiale I In Tehnologie, 2016) Uzun, Elif; Zengin, Mustafa; Atilgan, Ismail
    The present work focuses on the extraction of Cu, suitable for production, directly from a leach solution of a chalcopyrite concentrate as an alternative to the conventional smelting and refining method. Firstly, the main aspects of the kinetics of chalcopyrite leaching in a sulphuric-acid solution and transformation reactions of chalcopyrite at high temperatures were briefly reviewed. Secondly, atmospheric-acid leaching experiments were performed as a function of the acid content and temperature under agitation. Direct leaching experiments resulted in very low and scattered Cu recoveries, hence revealing a sulphide passivation layer on the chalcopyrite. In order to get rid of this layer, the sulphides in the chalcopyrite were transformed into sulphates with heat treatment at 500 degrees C prior to the leaching process, in which a high dissolution of species was obtained. Finally, the leaching of the pre-heated concentrate resulted in a 99.82 % Cu extraction. Consequently, optimized process parameters were proposed by comparing the Cu extraction and the increased purity of the pregnant solution without Fe impurities.
  • Küçük Resim Yok
    Öğe
    Kalkopirit konsantresinden hidrometalurjik yöntemle katodik bakır üretimi
    (Karabük Üniversitesi, 2015) Uzun, Elif; Atılgan, İsmail; Zengin, Mustafa
    Bu çalışmanın amacı geleneksel ergitme ve arıtma yöntemine alternatif olarak, kalkopirit konsantresinin liç çözeltisinden doğrudan Cu kazanımını elde etmektir. Öncelikle, sülfürlü (kalkopirit) bakır cevherlerinin zenginleştirilmesi ve değerlendirilmesi yanında H2SO4 ortamında kalkopirit liç kinetiğinin başlıca özellikleri ve yüksek sıcaklıklarda kalkopiritin dönüşüm reaksiyonları ayrıntılı olarak gözden geçirilmiştir. Literatür araştırmalarının tamamlanması ve ön denemelerin ardından numune tanımlama ve deneysel parametrelerin belirlenmesi ile %21,1 Cu içeren konsantre numunesine klasik atmosferik asit liçi uygulanmıştır. Sıcaklık (oda sıcaklığı, 45°C ve 85°C) ve asit derişiminin (15, 45 ve 75g/L) değişken parametreler olduğu bu deneylerde Cu kazanımı %16,42 değerinin üzerine çıkamamış ve çok düşük liç verimi ile sonuçlanmıştır. Kalkopirit konsantresinin az miktarda da olsa kalkopirit+pirit formunda kilitli tane barındırması sonucu tane boyutu küçültülmesiyle liç veriminin arttırılabileceği test edilmiştir. Tekrar öğütme sonrası liç deneylerinde asit derişimi 105 g/L'de ve sıcaklık 65°C 'de sabit tutulurken değişken parametre öğütme süresi (2,5-5-7,5 ve 10 dk) olarak belirlenmiş ancak Cu kazanım değeri %9,22'nin üzerine çıkamamıştır. Aynı şekilde, kalkopirit çözünürken oluşan demir sülfat ve hidrojensülfür, ortamda bulunan sülfürik asitin fazlası ile tepkimeye girerek hem elemental kükürt hem de demir sülfatlı kompleks oluşmasına sebep olabileceği ve böylece ortaya çıkan asit miktarındaki olası azalma etkisi, liç süreçinde asit derişimi sabitlenerek (105 g/L) gözlenmiştir. Besleme konsantresinin Cu tenör değeri %18,70 değerinde iken 60'ıncı dakikada %17,70'e, 240'ıncı ve 300'üncü dakikalarda %17,10 değerinde sabit kalmış ve sabit asit derişiminde dahi çözünme geliştirilememiştir. Buna kalkopirit yüzeyinde sülfürden kaynaklı pasif bir tabakanın oluşmasının sebep olduğu sonucuna varılmıştır. Kalkopirit yüzeyinde oluşan pasif yüzeyin etkisinin azaltılabilmesi için konsantre içindeki sülfitler 500° C sıcaklık altında atmosferik koşullarda ön ısıl işleme tabi tutularak sülfatlarına ve oksitlerine dönüştürülmüştür. Böylece yaklaşık aynı parametrelerle gerçekleştirilen liç işleminin çözünme hızında çok büyük artış elde edilmiştir. Dahası, Cu kazanımı %99,82 gibi çok yüksek verim ile sonuçlanmıştır. Öteyandan ön ısıl işlem ile kalkopiritin çoğunun kalkosiyanat ve tenörite dönüşmesi, piritin ise hematite dönüşmesi sonucu liç uyglamalarında farklı davranımlar göstermesi seçimli kazanım durumuna dikkat çekmiştir. Bu bağlamda, deneysel sonuçlara bakıldığında bakırın en yüksek verimde kazanıldığı (%99,82) koşullarda demir düşük oranda (%36) çözeltiye geçmiştir. Asit tüketimi, sıcaklık ve seçimlilik birarada düşünüldüğünde optimum liç koşulları 65°C sıcaklıkta 120 g/L asit derişiminde ve 180 dakika olarak belirlenmiştir. Son olarak, yüklü çözeltinin pH değeri kireç veya amonyum ilavesi ile yükseltilip demirin ve bakırın ayrı ve toplu çöktürülmesi işlemi gerçekleştirilmiştir. Çözelti pH'sı 3,42 değerine yükseltilerek demir, ardından kalan çözeltinin pH'sı 11,87'ye yükseltilerek bakır çöktürülmüştür. Toplu çöktürme için ise pH değeri direk 12-13 değerine yükseltilerek demir ve bakır birlikte çöktürülerek içinde bakırsülfat ve demirsülfat barındırmayan berrak asit çözeltisi elde edilmiştir.