Istanbul’daki vakıf üniversitelerinin kuruluş dönemlerine göre etkinlik analizi
Küçük Resim Yok
Tarih
2020
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu çalışmada Veri Zarflama Analizi (VZA) yöntemiyle İstanbul’da bulunanvakıf üniversitelerinin etkinliklerinin belirlenmesi, etkin olmayanüniversiteler için referans alabileceği referans kümesinin belirlenmesi vekuruluş dönemlerine göre etkinlik düzeyleri arasında farklılık olupolmadığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Literatür taraması sonrasıüniversitelerin etkinlik analizinde kullanılan girdi ve çıktı değişkenleribelirlenmiştir. İstanbul’da bulunan 31 vakıf üniversitesinin etkinlikanalizleri yapılmıştır. İstanbul’da bulunan vakıf üniversitelerinden önlisansve lisans bölümlerinden mezuniyet sayısına göre 2 tanesinin etkin,lisansüstü programlardan mezuniyet sayısına göre 1 tanesinin etkin,akademik değerlendirme puanına göre 3 tanesinin etkin ve genel olarak 9tanesinin etkin olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, kuruluş dönemlerine göreİstanbul’da bulunan vakıf üniversitelerinin etkinlik düzeyleri arasındaanlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür.ÖzetÜniversite, bilimsel özerkliği olan, ileri seviyede eğitim-öğretim, bilimselaraştırma ve yayınların yapıldığı; enstitü, fakülte, yüksekokul, bölüm,anabilim dalı, bilim dalı, ana sanat dalı, uygulama ve araştırma merkezleriniiçinde barındıran, kamu tüzel kişiliğine sahip bir yükseköğretimkurumudur. Üniversitenin ana görevi bireyin araştırmacı ve yenilikçi biryapıda büyümesine katkıda bulunmak için bilimsel çalışmalar yapmaktır.Üniversitelerin bir diğer önemli görevi de topluma ışık tutacak araştırmalaryapmaktır. Böylelikle bilgi ve tecrübeyi paylaşarak iş hayatı şekillenir vetoplumsal gelişime katkı sağlanır.Türkiye'deki üniversite eğitim sistemi vakıf üniversiteleri ve devletüniversitelerinden oluşmaktadır. Türkiye'deki üniversitelerin yaklaşık %40’ıvakıf üniversitesidir. Vakıf üniversitelerinin Türkiye'deki üniversite eğitimsisteminde önemli bir rolü vardır. Özellikle son yirmi yıldır, vakıfüniversitelerinin sayısı devlet desteği ile her yıl önemli ölçüde artmaktadır.2019 yılında YÖK verilerine göre, vakıf üniversitelerinin sayısı 77’ye ulaşmışolup bunların 44‘ü (yaklaşık %60) İstanbul'da bulunmaktadır. Ancak sonzamanlarda vakıf üniversitelerinin hedeflerine ulaşıp ulaşmadıklarıkonusunda ciddi eleştiriler yapılmaktadır.Vakıf üniversitelerinin verimlilik, performans ve etkinlik analizinindeğerlendirilmesinin eğitim kalitesini artırmak ve vakıf üniversitelerininmevcut kaynaklarını daha iyi kullanmak için önemli olduğudüşünülmektedir. Bu nedenle, araştırmacılar ve karar vericilerüniversitelerin verimlilik, performans ve etkinlik analizlerini ölçmek içingerekli önemi vermelidir.Bu çalışmada, 2018 verilerini kullanarak Veri Zarflama Analizi (VZA)yöntemiyle, İstanbul'daki vakıf üniversitelerinin etkinliğinin ölçülmesi, etkinolmayan üniversitelerin referans alabileceği referans kümelerininbelirlenmesi ve etkinliklerin kuruluş dönemlerine göre farklılık gösteripgöstermediği analiz edilmesi amaçlanmıştır.Analizler, VZA yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Özellikle son yirmi yıldırveri zarflama analizi, üniversitelerin verimlilik karşılaştırmalarında en çokkullanılan yöntemlerden biri olmuştur. VZA, benzerlik gösteren kararverme birimlerinin göreli etkililiğini hesaplamak için kullanılan doğrusalprogramlamaya dayalı parametrik olmayan bir matematiksel yöntemdir(Ömürbek ve diğerleri, 2016: 26; Lozano, 2013: 286-287). VZA parametrikolmayan bir matematiksel programlama modeli olduğundan, girdiler veçıktılar arasında işlevsel bir ilişki gerekli değildir. Özellikle birçok girdi veyaçıktının ağırlıklı girdi veya çıktı setine dönüştürülemediği durumlardayaygın olarak kullanılmaktadır (Ulucan, 2002: 186; Özkan Aksu ve TemelGencer, 2018: 193). Bu fonksiyonlar nedeniyle VZA tercih edilmiştir.Veri Zarflama Analizi ile üniversitelerin etkinlik analizi için bir literatürtaraması yapılmıştır. Literatür gözden geçirildikten sonra üniversite etkinlikanalizinde en çok kullanılan girdi ve çıktı değişkenleri belirlenmiştir. Girdideğişkenleri: öğretim üyesi sayısı (profesör, doçent doktor ve doktoröğretim üyelerinin toplamı) ve öğretim elemanı sayısı (araştırma görevlisi veöğretim elemanı toplamı); çıktı değişkenleri: toplam önlisans mezunu sayısı,lisans mezunu sayısı, lisansüstü mezun öğrenci sayısı ve üniversiteninakademik değerlendirme puanı (URAP) olarak belirlenmiştir.Bu çalışmada 13 vakıf üniversitesinin (Beykoz Üniversitesi, BiruniÜniversitesi, Fenerbahçe Üniversitesi, İbn Haldun Üniversitesi, İstanbulAyvansaray Üniversitesi, İstanbul Kent Üniversitesi, İstanbul RumeliÜniversitesi, İstinye Üniversitesi, Mef Üniversitesi, Semerkand Bilim veMedeniyet Üniversitesi, Lokman Hekim Üniversitesi, Demiroğlu BilimÜniversitesi ve Altınbaş Üniversitesi) bazı verileri bulunmadığından buüniversiteler çalışmaya dâhil edilmemiştir. Bu nedenle otuz bir vakıfüniversitesinin (Koç Üniversitesi, Işık Üniversitesi, İstanbul BilgiÜniversitesi, Sabancı Üniversitesi, Yeditepe Üniversitesi, BeykentÜniversitesi, Doğuş Üniversitesi, İstanbul Kültür Üniversitesi, Kadir HasÜniversitesi, Maltepe Üniversitesi, Bahçeşehir Üniversitesi, HaliçÜniversitesi, İstanbul Ticaret Üniversitesi, İstanbul Bilim Üniversitesi,Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi, İstanbul Arel Üniversitesi,İstanbul Aydın Üniversitesi, Özyeğin Üniversitesi, İstanbul ŞehirÜniversitesi, Piri Reis Üniversitesi, İstanbul Medipol Üniversitesi, İstanbulYeni Yüzyıl Üniversitesi, Bezmi Alem Üniversitesi, Fatih Sultan MehmetÜniversitesi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul 29 MayısÜniversitesi, İstanbul Gedik Üniversitesi, İstanbul Gelişim Üniversitesi,Üsküdar Üniversitesi, Nişantaşı Üniversitesi, Esenyurt Üniversitesi) etkinlikanalizi yapılmıştır.Analiz sonuçlarına göre, İstanbul’da bulunan vakıf üniversitelerindenönlisans ve lisans bölümlerinden mezuniyet sayısına göre 2 tanesinin etkin,lisansüstü programlardan mezuniyet sayısına göre 1 tanesinin etkin,akademik değerlendirme puanına göre 3 tanesinin etkin ve genel olarak 9tanesinin etkin olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, kuruluş dönemlerine göreİstanbul’da bulunan vakıf ünivers
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Eğitim, Eğitim Araştırmaları
Kaynak
İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
9
Sayı
1
