Süperelastik niti şekil hafızalı alaşımların mekanik özelliklerine yüksek sıcaklık ve yaşlandırma isıl işleminin etkisi

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.authorGüven, Sedat
dc.contributor.authorAltın Karataş, Meltem
dc.contributor.authorGökkaya, Hasan
dc.contributor.authorAkınay, Yüksel
dc.date.accessioned2024-09-29T16:29:36Z
dc.date.available2024-09-29T16:29:36Z
dc.date.issued2022
dc.departmentKarabük Üniversitesien_US
dc.description.abstractBu deneysel çalışmada; yüzeyi elektro polisaj ile parlatılmış ve yaşlandırma ısıl işlemi uygulanmış süperelastik Nikel-Titanyum (NiTi) Şekil Hafızalı Alaşım (ŞHA) tel numunelerin yüksek sıcaklık (130 °C) altında çekme testleri sonrası mekanik özellikleri ve gerilme kaynaklı meydana gelen deformasyon yapıları araştırılmıştır. Deneysel çalışmalarda NiTi ŞHA tel numuneleri çekme testleri ile tek eksende ve sabit bir hızda koparılıncaya kadar çekmeye maruz bırakılmıştır. Süperelastik NiTi ŞHA tel numunelerin çekme testleri sonrası kırılma yüzeylerinde gerçekleştirilen deformasyon analizlerinde; çatlak oluşumları, kimyasal bileşimdeki değişimler ve mekanik özellikler incelenmiştir. Taramalı elektron mikroskobu (SEM) ve enerji dağılımlı x-ışını spektroskopisi (EDX) cihazları kullanılarak deformasyon analizi yapılmıştır. Ayrıca, numunelerin deformasyon yüzeylerinde aktif faz yapılarının analizi ve sertlik değerlerinin ölçümü gerçekleştirilmiştir. Faz analizlerinde, Ni4Ti3 ve Ti2Ni intermetalik faz yapıları gözlemlenmiştir. Mikro-Vickers sertlik deneylerinde numunelerin deformasyon yüzeylerinde sertlik değeri açısından belirgin bir fark gözlemlenmemiştir. En yüksek akma gerilmesi (361 MPa) ve çekme gerilmesi (948 MPa) değerleri; yaşlandırma işlemi uygulanmamış numunede elde edilmiştir. En düşük akma gerilmesi (232 MPa) ve çekme gerilmesi (737 MPa) değerleri ise ısıl işlem uygulanan deney numunesine ait çekme testi sonucunda tespit edilmiştir. Çekme deneyleri öncesinde çok düşük oranda mevcudiyetine rastlanılan Karbon (C) elementinin çekme deneyleri sonrasında önemli artışlar gösterdiği tespit edilmiştir. Yaşlandırma ısıl işlemi uygulanan numunelerde faz dönüşüm sıcaklıklarının, mekanik özelliklerin ve süperelastik etkinin kimyasal bileşimdeki değişimler nedeniyle olumsuz olarak etkilendiği belirlenmiştir.en_US
dc.identifier.doi10.24012/dumf.1038109
dc.identifier.endpage34en_US
dc.identifier.issn1309-8640
dc.identifier.issue1en_US
dc.identifier.startpage27en_US
dc.identifier.trdizinid1228837en_US
dc.identifier.urihttps://doi.org/10.24012/dumf.1038109
dc.identifier.urihttps://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/1228837
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.14619/10664
dc.identifier.volume13en_US
dc.indekslendigikaynakTR-Dizinen_US
dc.language.isotren_US
dc.relation.ispartofDicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Dergisien_US
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanıen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.titleSüperelastik niti şekil hafızalı alaşımların mekanik özelliklerine yüksek sıcaklık ve yaşlandırma isıl işleminin etkisien_US
dc.typeArticleen_US

Dosyalar

Koleksiyon

TR-Dizin İndeksli Yayınlar Koleksiyonu