Aflatoksinlerin anne ve çocuk sağliğina etkileri
Küçük Resim Yok
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Aflatoksinler Aspergillus türevleri tarafından üretilen sekonder metabolitlerdir. İnsanların aflatoksin maruziyeti genel olarak aflatoksin ile kontamine olmuş besinlerin tüketiminden kaynaklanmaktadır. Aflatoksinlerin; belirlenmiş miktarların üzerinde alınmasının insan sağlığı üzerine olumsuz etkilerinin olduğu birçok çalışma ile gösterilmiştir. Bu olumsuz etkiler vücutta birçok farklı patolojik durumun gelişiminde etkili olabilmektedir ancak etki mekanizmaları bireyin metabolik durumuna, alınan türe ve doza bağlı olarak değişmektedir. Yetişkin bireylerde aflatoksin maruziyetinin etkilerine yönelik yapılmış birçok çalışma bulunurken maternal aflatoksin maruziyetinin anne ve çocuk üzerindeki etkilerine yönelik yapılmış çalışmalar oldukça sınırlıdır. Yapılan insan ve hayvan çalışmaları sonucu genel olarak maternal aflatoksin maruziyetinin; gebelikte maternal anemi, mikro besin ögesi eksiklikleri, proinflamatuar sitokinlerin artması ve oksidatif stresin artması gibi maternal komplikasyonlarının bulunduğu bildirilmektedir. Maternal artmış proinflamatuar durumun ise ileride birçok kronik hastalığın oluşması ile ilişkili olduğu bildirilmektedir. Gebelik dönemindeki maternal aflatoksin maruziyetinin aynı zamanda fetüs ve yenidoğan üzerinde de olumsuz etkileri bulunmaktadır. Vücutta güvenilir seviyelerin üzerindeki aflatoksin maruziyetinin, plasental yetmezliğe sebep olduğu, fetal büyüme ve gelişmeyi olumsuz etkilediği, yenidoğan sarılığına sebep olabileceği bildirilmektedir. Aflatoksinin intrauterin büyüme ve gelişmeyi olumsuz etkileme mekanizmalarının arasında; enteropatiye sebep olması, immün sistemi baskılaması ve insülin benzeri büyüme faktörü salınımını azaltması gösterilmekle birlikte ayrıca annenin aflatoksin maruziyetinin erken çocukluk dönemi bodurluğu ile ilişkili olabileceği bildirilmektedir. Ancak yapılmış çalışmaların büyük kısmının hayvan çalışmaları ve in vitro çalışma olması, ileriye dönük epidemiyolojik insan çalışmaların sınırlı olması sebebi ile maternal aflatoksin maruziyetinin anne ve çocuk sağlığına etkileri henüz tam olarak bilinememektedir. Özellikle gelişmekte olan ülkelerdeki yaygın maruziyet göz önüne alındığında, olumsuz gebelik sonuçlarında aflatoksinin rolü için daha güçlü kanıtlar sağlamak oldukça önemlidir. Bu derleme yazının amacı maternal aflatoksin maruziyetinin anne ve çocuk sağlığına etkilerinin güncel bilgiler eşliğinde tartışılmasıdır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Kaynak
Kocatepe Tıp Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
22
Sayı
5
