Fethiye halkevi ve faaliyetleri
Küçük Resim Yok
Tarih
2020
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Milli Mücadele’nin başarı ile sonuçlandırılması sonrasında Mustafa Kemal Paşa’yı bekleyen yenimücadele sahaları vardı. Bunlardan birisi, Cumhuriyet rejimine geçilmesi ve yeni rejimin halktarafından benimsenmesinin sağlanmasıdır. Başlangıçta bu görevi Türk Ocakları yürütmüş, fakat1930 yılına gelindiğinde bu sahada yeni bir kuruma ihtiyaç duyulmuştur. 1929 Dünya EkonomikBuhranı’nın olumsuz etkileri, Serbest Cumhuriyet Fırkası denemesinin başarısızlıkla sonuçlanmasıve toplumsal huzursuzluklar yeni kurumun gerekliliğini göstermiştir. Bu bağlamda yeni yönetimbiçiminin değerlerinin toplum tarafından özümsenmesi için Halkevleri açılmıştır. Halkevleri, ilkolarak 19 Şubat 1932’den itibaren 14 il merkezinde faaliyete girmiştir. Daha sonra başka iller veilçelerde de Halkevi şubeleri açılmıştır. Bunun yanında ilerleyen yıllar içinde Halkodaları vasıtasıile köylere kadar örgütlenmeye gidilmiştir. 19 Şubat 1932’de ilk Halkevleri açıldığı zaman Fethiyeliaydınlar ve ileri gelenler de Fethiye ilçesinde de Halkevi’nin teşkilatlanmasını arzu etmişlerdir.Ancak Fethiye ilçesinde uygun bir binanın bulunamaması gibi nedenlerle Halkevi hemen faaliyetegeçmemiştir. Fethiye Halkevi, 1935’ten itibaren 3 katlı bir binada halkın hizmetine girmiştir.Halkevlerinin ülke çapındaki şube sayısı yıllar içinde muazzam seviyelere ulaşmıştır. Bu bağlamda1950’de şube sayısı 478’e ulaşırken, Halkodalarının sayısı da 4322’ye ulaşmıştır. Yurdun dört birköşesine ulaşan kurum; Dil, Tarih ve Edebiyat, Güzel Sanatlar, Temsil, Spor, İçtimai Yardım, HalkDershaneleri ve Kurslar, Kütüphane ve Neşriyat, Köycüler, Müze ve Sergi Şubeleri vasıtasıyla halkahizmet götürmüştür. Fethiye Halkevi de bu hizmetin bir parçası olarak sistemde yer almıştır.Fethiye Halkevi bünyesinde yukarıdaki bütün şubelerin açılması mümkün olmamıştır. KurumunFethiye yerel teşkilatlanması Güzel Sanatlar, Temsil, Spor, Sosyal Yardım ve Köycülük olmak üzerebeş ayrı şubeden oluşmuştur. Bu kısıtlı yapılanmaya rağmen, Fethiye Halkevi görevlileri CHP Partiİdare Heyeti ve mülki teşkilat ile iyi ilişkiler kurarak verimli hizmet yürütmüşlerdir. 4 Mayıs 1940’agelindiğinde 5 şube ile çalışmalarına devam eden Fethiye Halkevi, yeni şubelerin faaliyete geçmesiiçin bina, bütçe ve elemana ihtiyaç duymuştur. İkinci Dünya Savaşı’nın ortaya çıkardığı ekonomikçalkantıların etkisindeki bu yıllarda böyle bir kaynağın bulunması mümkün olmamıştır. FethiyeHalkevi, 16 Kasım 1940 tarihine gelindiğinde hâlihazırda 5 şube vasıtası ile halka hizmet etmeyedevam etmiştir. 1941 yılı sürecinde de Fethiye Halkevi kısıtlı sayıdaki organı, yani 5 şubesi ilemuntazam bir şekilde çalışmıştır.Fethiye Halkevi’nin en ön plana çıkan özelliklerinden birisi, yörede kabul gören ve sevilen birteşkilata sahip olmasıdır. Bu bağlamda 11 Kasım 1941 tarihli bir raporda Fethiye Halkevi personelininbölgede sevilen kişilerden oluştuğu, Halkevi idarecileri ile Kaymakamlık ve öğretmenler arasında iyibir işbirliğinin olduğu aktarılmaktaydı. Fethiye Halkevi iyi bir örgütlenmeye sahip olmakla beraber,yapılan toplantılar için binasının yetersiz olması dolayısıyla sıkıntı da çekmiştir. Özel ve resmi günlerde yapılan törenlerde Halkevi salonunun yetersiz kalmıştır. 1943 yılına gelindiğinde FethiyeHalkevi Temsil, Spor, Sosyal Yardım, Kütüphane, Yayın ve Köycülük Şubeleri faaliyetlerine özveri iledevam etmiştir.Fethiye Halkevinin üye sayısı ise; 1941’de 257, 1942’de 259 ve 1943’de de 279’a çıkmıştır. Üyesayısındaki artışa rağmen, Halkevinin binasının çalışmalar için müsait olmamasından dolayı çalışmalarbaşka binalarda yürütülmek zorunda kalınmıştır. 1944 yılında Fethiye Halkevi çalışmaları verimlibir şekilde sürdürülmüş ve Halkevi çalışma kayıtları muntazam bir şekilde tutulmuştur. FethiyeHalkevi, şubeleri vasıtası ile yürüttüğü çalışmalar ile Cumhuriyet rejiminin halka benimsetilmesinisağlamıştır. Diğer yandan da toplumun farklı konularda aydınlatması ve bütünleşmesine de katkısunmuştur. 1945 yılı sonrasında zaman içinde Fethiye Halkevi’nin çalışmaları sönükleşmiş veHalkevlerinin kapatılması ile beraber tamamen bitmiştir.Hâlihazırda Fethiye Halkevi’nin çalışmalarına kısmen değinen çalışmalar bulunmaktadır.Cumhurbaşkanlığı Arşivi’nde yeni belgelerin erişime açılması, Fethiye Halkevi’ne dair daha detaylıresmi bilgiye ulaşılmasını sağlamıştır. Yeni belgelerle hazırlanan bu çalışmanın oluşturulmasındaarşiv belgelerinde yer alan raporlardan, kitaplardan ve gazetelerden istifade edilmiştir. Çalışma ilebu alanda yapılmış olan araştırmalara katkı sağlamak hedeflenmiştir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Kaynak
Belgi Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
2
Sayı
20
