Türkiye ekonomisinin iktisadi büyüme hızı öngörüleri
Küçük Resim Yok
Tarih
2020
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
İktisat bilimi günümüzden yakın bir zaman öncesine kadar beklentileridikkate almayan bir tarzı benimsemişti. Ancak elde edilen deneyimlergöstermiştir ki iktisadi karar birimi olarak bireylerin iktisadi, sosyal ve siyasibeklentileri ekonomi politikası geliştirme sürecine etki etmektedir. Buşekilde Türkiye ekonomisinin de karar birimlerinin iktisadi beklentileriüzerinden elde ettiği belirli deneyimler bulunmaktadır. Örneğin 2000’liyıllar öncesinde uygulanan iktisadi politikalar enflasyonu indirme amacınayönelik doğru politikalar olsa da karar birimleri üzerinde yeteri kadarbeklenti oluşmamasından dolayı başarılı olamamıştır. Sonuç olarak iktisadipolitika kombinasyonunda beklentilerin önemini vurgulamak amacıylayazılan bu çalışma kapsamında da Türkiye ekonomisinin 2019-2021dönemine dair yıllık iktisadi büyüme performansı, 1961-2018 döneminikapsayan yıllık iktisadi büyüme hızları zaman serisi üzerinden ARIMAmodeli ile tahmin edilerek, iktisadi karar birimlerinin Türkiye’nin büyümepotansiyelinin gelecek seyri hakkında fikir sahibi olması amaçlanmıştır.Özetİnsanlar yaşamlarını sürdürebilmek adına maddi ve manevi ihtiyaçlarduyar. Maddi ihtiyaçların karşılanması adına ise mal ve hizmet üretimigerçekleştirilir. Mal ve hizmet üretimi emek, sermaye, doğal kaynaklar vegirişimciden oluşan dört adet üretim faktörü kullanılarak gerçekleştirilir.Ancak insanların ihtiyaçlarının sınırsız olmasına karşılık üretim faktörlerigörece olarak sınırlıdır.Bu şekilde insanların sonsuz ihtiyaçlarına karşılık sınırlı kaynaklar arasındasüregelen ilişki ise kıtlık sorunu olarak adlandırılır. Kıtlık sorunununçözümü noktasında ise tam kullanım, etkin kullanım ve üretim kapasitesiningenişletilmesi sorunları ile karşılaşılır.Bu sorunlardan tam kullanım ile mal ve hizmet üretimini artırma sorunlarımakro iktisat perspektifen incelenirken etkin kullanım sorunu mikro iktisatperspektifi üzerinden incelenir. Makro iktisadın perspektifine göreekonomideki bireysel karar vericiler ya da aynı özelliğe sahip ekonomikkarar grupları biraya getirilmekte ve bu oluşan topluluk, sanki tek başına birbirimmiş varsayımı yapılarak incelenmektedir. Bu şekilde toplu görünümleroluşturulması sonucu ekonomi hakkında bir genel görünüm eldeedilebilmektedir. Bu sayede ekonominin genel görümünü oluşturan aktörlerarasındaki ilişkilerin de sağlıklı bir şekilde analiz edilebilmesi mümkün olmaktadır. Makro büyüklükler oluşturulurken bunları oluşturan özelbirimlerin davranışları genelde dikkate alınmamaktadır.Kıt olan üretim faktörlerinin yani kaynakların tümünden yararlanmayı ifadeeden tam kullanım sorununun temelinde ekonomilerde yaşanankonjonktürel dalgalanmalar yatmaktadır. Bu şekilde ekonominin faaliyethacminde zaman içerisinde meydana gelen iniş ve çıkışları ifade edenkonjonktür dalgalanmalarının temelinde ise iktisadi karar birimleritarafından yapılan tüketim harcamları, yatırım harcamaları, hükümetharcamaları ve ithalat-ihracat farkının toplamından oluşan toplam harcamamiktarının başka bir ifade ile toplam talep düzeyinin değişmesi yatmaktadır.Ekonomi politikasında bu soruna yönelik atılacak adımlarda ise enflasyonve işsizlik problemleri ile karşılaşılmaktadır. Dolayısı ile tam kullanımsorunu aynı zamanda enflasyon ve işsizlik hadlerinde yaşanandalgalanmaları kontrol etmek olarak ifade edilebilir.İktisadi dalgalanmaları kontrol altında tutabilmek amacıyla uygulanan talepyönlü iktisat politikası uygulanan politikanın araçlarının seçimi bakımındanbelirli alt politikalara ayrılır.1. Para politikası2. Maliye politikası3. Uluslararası iktisat politikası (dış ticaret politikası)Şayet iktisadi dalgalanmaları yani toplam talep düzeyindeki değişmelerikontrol altında tutabilmek amacıyla izlenen politikada hedeflere parasalaraçlar kullanılarak ulaşılmak isteniyorsa bu durumda para politikasıyürütülüyor demektir. Ancak uygulanan politika sürecinde toplam talepdüzeyindeki değişmeleri kontrol altında tutabilmek amacıyla hedeflere maliaraçlar kullanılarak ulaşılmak isteniyorsa bu durumda da maliye politikasıtercih ediliyor demektir.Ayrıca ülkede mevcut reel döviz kuru zaman içerisinde düşmüş olabilir. Birbaşka ifade ile reel döviz kurunun düşmesi sonucunda yurtiçinde üretilenyerli mallar yurtdışında üretilen yabancı mallara göre daha pahalı birduruma gelir. Böylelikle de yabancılar ülkeden daha az mal alırken yaniihracat azalırken ülke vatandaşları ise yabancılardan daha fazla mal alır yaniithalat artar. Yani reel döviz kurunun düşmesi toplam harcamanınbileşkelerinden olan net ihracatı ve dolayısı ile toplam talep düzeyiniolumsuz etkiler. Dolayısı ile kur politikası kullanılarak toplam talepdüzeyindeki değişmeleri kontrol altında tutabilmek amacıyla da bir iktisatpolitikası izlenebilir. İşte bu şekilde izlenen politika süreci de dış ticaretpolitikası olarak isimlendirilmektedir.Üretim kapasitesinin genişletilmesi yani mal ve hizmet üretimini artırmahedefine ise ancak iktisadi büyümeyi sağlayarak ulaşılabilir. Bu şekildemakro iktisat politikası büyüme hızını artırma hedefini güdüyor, üretilenmal ve hizmetlerin miktarını zaman içerisinde sürekli olarak daha hızlı bir biçimde artırmayı amaçlıyorsa bu politika süreci arz yönlü makro iktisatpolitikası (supply-side macroeconomic policy) olarak adlandırılır.Şöyle ki bir ülkede belirli bir dönemde üretilebilecek çıktı miktarı yani hasıladüzeyi (Y) o dönemde üretim sürecinde kullanılan emek miktarına (L),sermaye miktarına (K) ve belirli bir düzeyde de emek ve sermayekullanılarak üretilebilecek mal miktarını belirleyen teknolojiye (A) bağlıdır.Bu hususun fonksiyonel şekilde aşağıdaki gibi gösterilmesi mümkündür.Y=f (L,K,A)Dolayısı ile makro iktisat politikasının büyüme hızını artırma hedefidoğrultusunda uygulanan arz yönlü makro iktisat politikası sonucuekonomik büyümenin sağlanması yani reel gayri safi yurtiçi hasılaseviyesinin artması da üretim sürecinde kullanılan emek ve sermayegirdilerinin miktarında zaman içinde meydana gelen artıştan ve aynızamanda bu girdilerin verimlilik düzeyini artıran teknolojik gelişmelerdenka
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Siyasi Bilimler, İşletme, İktisat, İşletme Finans, Uluslararası İlişkiler
Kaynak
İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
9
Sayı
1
