Kitâb-ı melhame’de konuşma dilinin yazı diline yansıması

dc.contributor.authorKara Kütükçü, Nimet
dc.date.accessioned2024-09-29T16:31:59Z
dc.date.available2024-09-29T16:31:59Z
dc.date.issued2021
dc.departmentKarabük Üniversitesien_US
dc.description.abstractBu çalışmada, XVI. yüzyılda yazılmış olan Kitâb-ı Melhame adlı eser, konuşma dilinin yazı diline yansıması, imla farklılığı, söyleyiş özelliği ve lehçeler arası etkileşim gibi açılardan değerlendirilmiştir. Kitâb-ı Melhame, Pervâne bin Abdullah tarafından Sofya’da Hicri 960 (Miladi 1552) tarihinde kaleme alınmış, her bir varakta 9 satır olan 145 varaklık mensur bir eserdir. Melhame; ay ve güneş tutulması, yeni ay görünmesi, şiddetli kar veya yağmur yağması, deprem olması, yıldırım düşmesi gibi doğa olaylarından hareketle gelecekten haber veren metinlerin adıdır. Kitâb-ı Melhame, harekeli nesih yazı stili ile yazılmıştır. Dil, konuşma dili ve yazı dili olarak ikiye ayrılır. Yazı dili konuşmanın kalıplara dökülmüş hâlidir. Konuşma dili, günlük hayatta insanlarla iletişim kurmak için konuşurken kullanılan dildir. Bu dil doğal olduğu için konuşurken kullanılan cümlelerin kurallı olup olmadığına, kelimelerin doğru sıralanıp sıralanmadığına, söyleyişin doğru olup olmadığına pek dikkat edilmez. Bu sebeple zaman ve sözcük farklılıkları ortaya çıkar. Konuşma dili yazı dilini besleyen en önemli kaynak ve kültür öğesidir. Bu nedenle nadir de olsa yazılı eserlerde konuşma dilinden örnekler görülür. İncelenen metinde genellikle alıntı kelimelerin yazımında Türkçenin tesiri ile bazı değişiklikler olmuştur. Bu çalışmada, XVI. yüzyılda yazılmış olan Kitâb-ı Melhame adlı eser, konuşma dilinin yazı diline yansıması (ana, birez, bilmegiçün), alıntı sözcüklerin Türk imlası ile yazılmaya çalışılması/ imla farklılığı (sünet, úuvatlana), söyleyiş özelliği (daòra) ve lehçeler arası etkileşim (şivşek, şü?şek, àaziz) gibi açılardan değerlendirilmiştir.en_US
dc.identifier.doi10.51531/korkutataturkiyat.1019055
dc.identifier.endpage155en_US
dc.identifier.issue6en_US
dc.identifier.startpage140en_US
dc.identifier.trdizinid506683en_US
dc.identifier.urihttps://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1019055
dc.identifier.urihttps://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/506683
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.14619/11253
dc.identifier.volume0en_US
dc.indekslendigikaynakTR-Dizinen_US
dc.institutionauthorKara Kütükçü, Nimet
dc.language.isotren_US
dc.relation.ispartofKorkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi (Online)en_US
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanıen_US
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccessen_US
dc.titleKitâb-ı melhame’de konuşma dilinin yazı diline yansımasıen_US
dc.typeArticleen_US

Dosyalar